نقش رنگ در غذا و صنایع غذائی

آیا می دانید رنگ غذا انسان را تحت تأثیر قرار می دهد
در حقیقت هر رنگ حامل انرژی خاصی است و هر رنگ به نحو خاصی بر جسم و جان عمل می کند

بعضی از رنگ‌ها، هورمون‌ها را تحریک می‌کنند و بعضی دیگر روی ارگان‌های مختلف بدن اثر می‌گذارند.

رنگ‌ها و نقش آنها در زمینه‌ٔ هیجان‌ها و نیز آرامش روان و سلامت جسم و جان آدمیان نمی‌توان نادیده گرفت و مورد بی‌اعتنائی قرار داد. رنگ‌ها قادر هستند احساسات آدمی را تحریک کنند و روان انسان را بیدار سازند و سبب آرامش یا کوشش شوند و غم یا شادی را در جان ما به‌وجود آورند. نقش رنگ‌ها در احساسات عاطفی و تحریکات عصبی بسیار مهم و دانستن و عمل کردن به آنها در سلامت و طول عمر بسیار مؤثر است.

درک از رنگ فقط به دیدن و لذت بردن از آن ختم نمی‌شود، بلکه شناسائی و شناخت از واکنش‌های روانی که تحت‌تأثیر هر رنگ مختلف ایجاد می‌شود، بسیار لازم و حائزاهمیت است. تمام رنگ‌های پیرامون ما می‌توانند بر واکنش‌های ما تأثیرات آنی بگذارند، اضطراب و حرکت ایجاد کنند، اشتهایمان را تحریک کنند و...

این شناخت در پوشش، رنگ‌بندی، دکوراسیون منازل و محل کار، نوع تغذیه و حتی در انتخاب رنگ از اطرافیان ما برای شناسائی حالات روحی آنها و حاصل شدن واکنش‌ها کمک به‌سزائی می‌کند. اما در دنیای تغذیه شناخت از رنگ و تأثیرات آنها چه نقشی می‌تواند داشته باشد. ما در این وادی از چند جهت می‌توانیم به رنگ‌ها و کاربرد آنها نگاه کنیم:

۱. استفاده از رنگ در تزئین غذاها

۲. استفاده از رنگ در انتخاب ظروفی که موقع صرف غذا مصرف می‌شود.

۳. استفاده از رنگ در تزئین آشپزخانه، رستوران یا جائی که در آن غذا مصرف می‌شود.

۴. استفاده از رنگ در بسته‌بندی مواد غذائی.

برخی از رنگ‌ها اشتهاآور هستند و به شدت باعث تحریک غدد بزاقی می‌شوند. این رنگ‌ها شامل طیف‌ها و هم‌خانواده‌های رنگ زرد، نارنجی و قرمز هستند. می‌دانیم که رنگ سرخ اشتهابرانگیز است. به این دلیل بسیاری از رستوران‌ها از رنگ سرخ استفاده می‌کنند. این کار بهترین ابزار برای بالا بردن صورتحساب مشتری است.

در مورد تزئین و آرایش غذا، رنگ یکی از مهمترین عناصری است که می‌تواند به زیبائی شکل غذا کمک کند. در مجموع غذاهائی که خوش‌رنگ هستند برای ذائقه مطلوب‌تر بوده و جالب اینجا است که حتی اگر طعم خیلی خوبی نداشته باشند خواستنی‌تر هستند. رعایت ترکیب‌های رنگی در غذا را هم می‌توان به هنگام پخت غذا و هم در تزئین رعایت کرد. استفاده از سبزی‌های رنگی و میوه‌های رنگی در کنار غذا حتی گل‌های رنگی می‌تواند به این مقوله کمک به‌سزائی کند و یک مثال ساده می‌تواند به باز شدن موضوع بیشتر کمک کند. یک ظرف سالاد را در نظر بگیرید و به آن هویج اضافه کنید. اگر می‌خواهید در عرض چند ثانیه از ظرف سالاد شما چیزی نماند به آن کلم قرمز، ذرت و نخود هم بیافزائید. حالا ظرف سالاد شما بیشتر به یک نقاشی رنگین شبیه است تا یک ظرف سالاد و مسلماً سالاد شما با اشتهای بیشتری خورده می‌شود و همه سلیقهٔ شما را ستایش می‌کنند.

در مورد استفاده از ظروف غذا هم می‌توان دوباره به استفاده از رنگ‌های گرم که قبلاً نام برده شد اشاره کرد. سعی کنید در ترکیب ظروفی که برای استفاده و صرف غذا انتخاب می‌کنید از این رنگ‌ها استفاده شده باشد. بسیاری از مادرانی که کودکان کم‌اشتها یا بی‌اشتها دارند با انتخاب ظروف زرد، قرمز یا نارنجی برای غذا دادن به فرزندانشان می‌توانند این حالت را از بین ببرند.

حتی می‌توانید زمانی که مشغول غذا دادن به کودکان خود هستند لباس‌هائی با رنگ‌های اشتهاآور به تن کنند. برای انتخاب رنگ در دکوراسیون محلی که غذا در آن صرف می‌شود مانند آشپزخانه یا رستوران باید جانب احتیاط را رعایت کرد. این درست است که رنگ‌هائی که طول موج بلند دارند اشتها را تحریک می‌کنند اما باید دقت کرد این رنگ‌ها به‌دلیل طول موج بلند بسیار پرتحرک و باانرژی هستند و استفاده از آنها در سطوح وسیع تا حدودی باعث آزار و اذیت چشم می‌شوند. بنابراین باید در سطوح کوچکتری از این رنگ‌ها استفاده کرد و برای خنثی کردن اثر چنین رنگ‌های محرکی باید از رنگ‌های نسبتاً سردتر با طول موج پائین‌تر استفاده کرد مثل آبی و سبز.

اما در مورد بسته‌بندی مواد غذائی تولیدکنندگان این محصولات باید دقت داشته باشند که هر رنگ یک طعم را القا می‌کند و باعث تحریک بخشی از ذائقه می‌شود. برای مثال رنگ زرد ترش‌مزه، نارنجی ترش و شیرین و رنگ قرمز، تندمزه است، رنگ آبی طعم شیرین دارد، سبز، گس و بنفش کمی تلخ‌مزه است. حال در نظر بگیرید فردی برای بسته‌بندی محصول شکر خود رنگ سبز را به‌جای آبی انتخاب کند. پس مطمئناً فروش این محصول کاهش خواهد یافت. در دنیای محصولات غذائی استفاده از رنگ مناسب در بسته‌بندی متناسب با طعم کالا در افزایش فروش آن کالا بسیار مؤثر خواهد بود. شناخت خواص رنگ‌ها سهم به‌سزائی در زندگی دارد. بخش بسیار مهمی از این نقش متعلق به برنامه‌ٔ غذائی و نوع تغذیهٔ انسان است. کافی است که یکبار امتحان کنید و به معجزه‌ٔ این دانش در زندگی روزمرهٔ خود ایمان بیاورید.

بنابراین به مواد غذائی به اندازه‌ای شاهکار یک نقاش برجسته توجه کنید.

منابع

۱. ”تغذیه و مغز“ ترجمه عباس سلامیان.

۲. ”چگونه جوان بمانید و عمر طولانی نمائید“ تدوین محمدرضا تقدمی

۳. اینترنت