آیا می‌دانید توقیف وسیله نقلیه در حادثه منجر به قتل، غیرقانونی است؟

ضبط اسباب و ابزارآلات جرم یک روند معمول در رسیدگی‌های قضایی است، اما قانون درباره توقیف برخی اقلام و اسباب جرم ممنوعیت‌های را قرار داده است که به بررسی برخی نظریات حقوقی مطرح …

ضبط اسباب و ابزارآلات جرم یک روند معمول در رسیدگی‌های قضایی است، اما قانون درباره توقیف برخی اقلام و اسباب جرم ممنوعیت‌های را قرار داده است که به بررسی برخی نظریات حقوقی مطرح در این‌باره می‌پردازیم.

ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی می‌گوید: «بازپرس یا دادستان‏ در صورت صدور قرار منع تعقیب یا موقوف شدن‏ تعقیب‏ باید تکلیف اشیا و اموال کشف‏ شده را که دلیل یا وسیله جرم‏ بوده و یا از جرم تحصیل شده‏ یا حین ارتکاب استعمال و یا برای استعمال اختصاص داده شده است تعیین‏ کند تا مسترد یا ضبط یا معدوم شود. در مورد ضبط، دادگاه تکلیف اموال و اشیا را تعیین‏ خواهد کرد...»

نظریات اداره کل امور حقوقی قوه قضاییه

- نظریه ۹۱۴۴/ ۷- ۱۶/ ۱۲/ ۱۳۷۸: کبوتر ذاتا آلت جرم نیست و باید به صاحب آنها که از کبوتران به نحو مجرمانه استفاده کرده است مسترد گردد.

- نظریه ۲۴۳۶/ ۷- ۲۰/ ۳/ ۱۳۸۱: مقررات ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی روشن است النهایه در مورد ضبط وسایل یا وسیله و آلت جرم علاوه از اینکه نیاز به رسیدگی و حکم دادگاه دارد، وجود نص قانونی نیز لازم است چنانچه در ماده ۳ قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به وسیله نقلیه‏‌ای که در حمل کالای قاچاق مورد استفاده قرار می‌گیرد، نسبت به ضبط آن هم قانون تعیین تکلیف نموده است ولی در مورد حمل مشروبات الکلی راجع به ضبط وسیله (اتومبیل) نص قانونی وجود ندارد، بنابراین ضبط آن، چه با جاسازی و چه بدون جاسازی مجوز قانونی ندارد.

- نظریه ۲۷۶۹/ ۷- ۲۱/ ۸/ ۱۳۸۱: اتومبیل یا وسیله نقلیه حامل کالای قاچاق یا مشروبات الکلی آلت جرم محسوب نمی‌شود و توقیف آن جز در مواردی که قانون تصریح کرده است جایز نیست.

- نظریه ۶۶۰۳/ ۷- ۳/ ۹/ ۱۳۸۳: طبق ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی که مقرر داشته (... تکلیف اشیاء و اموال کشف‏ شده را که دلیل یا وسیله جرم بوده و ...) چون ترازوی موضوع سؤال در بزه‏‌های خرید و فروش مواد مخدر، وسیله توزین یعنی وسیله بزه‏‌های یاد شده است، لذا بنا به نص بالا، ضبط آن بلااشکال به نظر می‌رسد.

- نظریه ۳۴۵۷/ ۷- ۱۸/ ۵/ ۱۳۸۴: چون برای توقیف وسیله نقلیه‌ای که تصادف منتهی به قتل یا جرح نموده مجوز قانونی وجود ندارد به طریق اولی در تصادفات منتهی به خسارت هرگز نمی‌توان وسیله نقلیه را توقیف نمود و چنانچه قاضی مربوطه توقیف وسیله نقلیه را به منظور کارشناسی ضروری بداند باید این امر را مستدلا ذکر و اقدام کند که در این صورت هم، مدت توقیف اتومبیل نباید از حد معقول و متعارف تجاوز کند.