مراقبت‌های پس از سزارین

مراقبت‌های پس از سزارین از اهمیت بالایی برخوردار است و برخی از این مراقبت‌ها موجب نجات جان مادرانی که در معرض خطر هستند، می‌شود. یکی از این مراقبت‌های مهم ماساژ رحم در ساعات …

مراقبت‌های پس از سزارین از اهمیت بالایی برخوردار است و برخی از این مراقبت‌ها موجب نجات جان مادرانی که در معرض خطر هستند، می‌شود. یکی از این مراقبت‌های مهم ماساژ رحم در ساعات اولیه پس از عمل یا آنچنان که در بین مردم شهرت دارد، فشار دادن شکم بعد از عمل است که موجب نگرانی بسیاری از مادران جوان قبل از عمل می‌شود. درست است که این کار درد شدیدی دارد، اما بسیار مفید است که در ۴ ساعت اولیه پس از زایمان این کار انجام شود، تا از جمع شدن مناسب رحم مطمئن شویم، زیرا در همین ساعات است که در برخی مادران خونریزی شدید و مخفی داخل رحم رخ می‌دهد و در صورتی که کنترل انجام نشود و دیر متوجه خونریزی شدید رحمی شوند، خطر مرگ، مادر را تهدید می‌کند.

از مسائل مهم دیگر، کم‌خونی مادر حین بارداری یا پس از زایمان است که تاثیر مهمی در بهبود محل عمل جراحی دارد. همین‌طور کسانی که دچار کم‌خونی هستند، بیشتر دچار عفونت‌های بعد از عمل می‌شوند. پس زن باردار به دستور پزشک در مورد مصرف روزانه ومداوم آهن، قبل و بعد از زایمان دقت کند. حتی اگر در این مورد دستوری نداده باشند، زنی که وضع حمل کرده، باید تا ۳ ماه پس از زایمان روزانه یک عدد قرص آهن بخورد.

مورد مهم دیگر، راه رفتن پس از عمل سزارین است. از آنجایی که احتمال لخته شدن خون در رگ‌های فردی که سزارین کرده، بسیار بیشتر از کسی است که زایمان طبیعی داشته و راه رفتن مانع این مشکل بزرگ می‌شود، بلند شدن از تخت و راه رفتن با کمک دیگران، در اولین فرصت ممکن (روز بعد از عمل جراحی) بشدت توصیه می‌شود. این مساله در کسانی که مشکلات چاقی، سن بالای ۳۵ سال، بیش از ۳ بار حاملگی، سابقه فشار خون بارداری، بی‌حرکتی قبل از بارداری یا واریس شدید دارند یا به صورت اورژانس سزارین شده‌اند، اهمیت بیشتری می‌یابد و توصیه می‌شود این افراد، پاها را در بستر تکان دهند یا ساق پاهای بیمار ماساژ داده شود تا خون بهتر در رگ‌ها جریان یابد.

وجود سوند ادراری به بیمار کمک می‌کند تا تخلیه مثانه در ساعات اولیه، خود به خود انجام شود، ضمنا اندازه‌گیری میزان ادرار در چند ساعت اولیه پس از جراحی بسیار مهم است، اما پس از گذشت چند ساعت، می‌توان سوند بیمار را در آورد. دفع گاز و مدفوع از مسائل مهم دیگر پس‌از سزارین است و در مواردی به دلیل فلج موقت روده‌ها این مساله با مشکل روبه‌رو می‌شود و عاملی برای نفخ شدید و درد شکم و شانه‌ها در بیمار است. برای حل این مشکل بیمار باید راه برود. برای جلوگیری از نفخ، مصرف غذاهای نفاخ مثل شیر، کمپوت گیلاس و... در روزهای اول پس از سزارین و تا زمان برقراری دفع مدفوع توصیه نمی‌شود. حتی پس از آن هم باید غذاهای نفاخ مثل نخود و لوبیا به میزان بسیار کم میل شود.در مورد رژیم غذایی مناسب و حمام و مراقبت‌های دیگر هفته آینده صحبت می‌کنیم.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان