نوبت مجلس عراق است

اشغال عراق, آمریکا را در باتلاقی فرو برد که کشته شدن هزاران نظامی ارتش این کشور و صرف نزدیک به ۳هزارمیلیارد دلار هزینه جنگ با عراق, تنها گوشه های کوچکی از گرفتاری آمریکا در منطقه را نشان می دهد

اشغال عراق، آمریکا را در باتلاقی فرو برد که کشته شدن هزاران نظامی ارتش این کشور و صرف نزدیک به ۳هزارمیلیارد دلار هزینه جنگ با عراق، تنها گوشه های کوچکی از گرفتاری آمریکا در منطقه را نشان می دهد. به دنبال این اشغالگری، سیاست ها و استراتژی های نومحافظه کاران مسندنشین کاخ سفید، پی درپی با شکست مواجه شد و میزان اعتبار آنان را نزد افکار عمومی آمریکا به شدت کاهش داد. پیروزی نامزدهای دموکرات در انتخابات سنا و مجلس نمایندگان و همچنین پیروزی اوباما در انتخابات درون حزبی دموکراتها که سعی دارد در رقابت با مک کین جمهوری خواه با وعده خروج نظامیان آمریکایی از عراق و تاکید بر سیاست های فریب کارانه بوش، پیروز نهایی انتخابات آتی ریاست جمهوری باشد، از جمله آثار شکست جمهوری خواهان حاکم آمریکا در بازی جنگ با عراق است.

از سوی دیگر مثلث جنگ طلب بوش، رایس و چنی بیکار ننشستند و سعی کردند با مدیریت بحران عراق از شکست های دیگر جلوگیری کنند. تلاش بوش و جناح نومحافظه کار برای امضای موافقت نامه همکاری های امنیتی در همین راستا قابل ارزیابی است.

این روزها بحث بر سر توافقنامه امنیتی بغداد- واشنگتن و اخباری که پیرامون این موضوع منتشر می شود، آن را به موضوع روز منطقه تبدیل کرده است. تاکنون آمریکا نزدیک به ۷ پیش نویس برای این توافقنامه ارائه کرده و در هر مرحله، پیش نویس ها را بر اساس منافع خود تغییر داده است. به گفته منابع عراقی آخرین پیش نویسی که به مقامات این کشور تحویل شده دارای ۲۰بند است که به ظاهر ۴ بند آن به نفع عراقی ها و ۱۶بند دیگر تماما تامین کننده منافع آمریکا در عراق و منطقه است.

چند و چون این توافقنامه را می توان از چند زاویه مشاهده کرد؛

۱) آمریکا پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق که خود را یکه تاز عرصه قدرت جهانی می دید با اتخاذ سیاست یکجانبه گرایی توانست در بسیاری از مناطق جهان قرار داد همکاریهای امنیتی و نظامی امضاء کند. در خاورمیانه نیز شیخ نشین های عربی و کشورهای حاشیه خلیج فارس تن به چنین قراردادهایی دادند. اکنون هم آمریکا سعی دارد با اجرای این پروژه- بخوانید استعماری- در عراق، اهداف سلطه جویانه خود را محقق سازد. اهدافی چون؛ دادن وجاهت قانونی به اشغال عراق و حضور نظامی خود در این کشور، کنترل منابع نفتی عراق، ایجاد پایگاههای نظامی بویژه در نواحی کردنشین شمال عراق و کاهش وابستگی خود به پایگاه هوایی اینجرلیک در ترکیه و نهایتا محاصره جغرافیایی ایران در مرز طولانی با عراق و همجواری با جمهوری اسلامی برای پیگیری برنامه های مداخله جویانه خود. آمریکا بطور رسمی مبالغ کلان و هنگفتی برای براندازی و تغییر نظام جمهوری اسلامی در ایران مصوب و در اختیار گروههای اپوزیسیون خارجی و داخلی قرار داده است. وجود یک پایگاه دائمی بیخ گوش ایران طبعا برای آمریکا مطلوبیت دوچندان خواهد داشت.

۲) از سویی دیگر می توان موافقتنامه امنیتی بغداد- واشنگتن را حاصل فشار لابی صهیونیسم و شورای روابط خارجی اسرائیل و آمریکا (ایپک) دانست. امنیت مرزهای رژیم صهیونیستی و شناسایی رسمی این رژیم از سوی کشورهای منطقه برای اسرائیل اهمیت حیاتی دارد. تمامی روسای جمهور آمریکا و حتی اوباما و مک کین که رقبای اصلی انتخابات آینده ریاست جمهوری این کشور می باشند، خود را متعهد به حمایت مطلق از اسرائیل و امنیت این رژیم غیرمشروع می دانند. حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه و توافقنامه های همکاری امنیتی و نظامی که با برخی از کشورهای منطقه به امضا رسانده است، می تواند خیال رژیم صهیونیستی را - البته به خیال خود!- در برابر تهدید کشورهای عربی تا حدود زیادی آسوده کند.

متاسفانه کشورهای عربی منطقه با سیاست خنثی و غالبا جانبدارانه ای که نسبت به اشغال عراق توسط نظامیان آمریکایی و متحدانش، درپیش گرفته اند در فضایی به سر می برند که گویی هیچ حادثه ای در اطرافشان در حال وقوع نیست و به چیزی جز منافع خود و حضور طولانی مدتشان در صحنه قدرت فکر نمی کنند. ماجراهای اخیر پاکستان، بحران قفقاز و جنگ در گرجستان که نشان داد آمریکا به سادگی پشت هم پیمانان خود را خالی می کند و مطلقا قدرت قابل اتکایی نیست، بایستی عبرت بزرگی برای کشورهای حامی آمریکا در منطقه قرار گیرد.

۳) پس از اشغال کویت توسط صدام، بیش از ۷۰ قطعنامه علیه عراق برای خروج این کشور از مناطق اشغالی صادر شد که هیچکدام مورد اعتناء دیکتاتور عراق واقع نشد. از جمله قطعنامه ۶۸۷ شورای امنیت در سال ۱۹۹۱ بود که بر اساس آن کل کشور عراق و حاکمیت آن تحت قیمومیت سازمان ملل (فصل هفتم منشور سازمان ملل) قرارگرفت و به عبارت دیگر عراق حاکمیت خود را از دست داد. بنابراین حکومت عراق از لحاظ قانونی آمادگی امضاء موافقتنامه با هیچ کشور مستقلی را ندارد.

در مذاکرات بین آمریکا و عراق، تیم مذاکره کننده عراقی یک تیم دولتی است و نمایندگان احزاب سیاسی و مردم عراق در آن حضور ندارند، امابه دلیل آنچه گذشت بایستی متن نهایی شده توافقنامه امنیتی بغداد- واشنگتن به تصویب مجلس نمایندگان عراق با کسب ۲.۳ آراء موافق برسد.

شاید مخالفت مردم عراق خصوصاً مراجع و علمای این کشور که امضای این موافقتنامه را یک ننگ ابدی می دانند، المشهدانی - رئیس مجلس عراق- را بر آن داشت تا در گفتگو با شبکه العربیه از عدم آمادگی مجلس برای تصویب و امضاء این توافقنامه سخن به میان آورد.

اما در آن سوی میدان گوردون جاندرو، سخنگوی کاخ سفید، تاکید کرد که این توافقنامه هرگز برای تصویب به سنا ارایه نخواهد شد. وی با این ادعا که توافقنامه امنیتی، پیمان محسوب نمی شود و نیازی به تایید سنا و یا هیچ مجلس و شورای دیگری ندارد، صدای تعدادی از اعضای سنای آمریکا را که با امضاء آن مخالفند در آورد و باعث شد تا نمایندگان مخالف از عدم ارایه آن به سنا جهت تصویب ابراز تاسف کنند.

ظاهراً نمایندگان آمریکا- هر چند مخالف باشند- نقشی در توافقنامه امنیتی بغداد- واشنگتن ندارند اما نمایندگان مجلس عراق می توانند با حفظ استقلال و حاکمیت خود بر سرزمینشان و مراجعه به دیدگاه مردم و آراء مراجع و علمای حوزه و سران گروه های سیاسی این کشور، نقش تاریخی و سرنوشت ساز خود را در قبال این موافقتنامه ایفا نمایند.

۴) عراق پیشنهاد خروج نیروهای آمریکایی از عراق را تا سال ۲۰۱۱ داده و طرف آمریکایی سال ۲۰۱۳ را مطرح کرده است. فارغ از اختلاف ۲ ساله ای که خود می تواند حوادث گوناگونی را در یکی از حساس ترین مناطق جهان رقم بزند، آمریکا بین نیروهای نظامی و غیرنظامی خود تفاوت قایل شده و معتقد است که این عقب نشینی شامل نیروهای جنگی می شود و دیگر نیروهای آمریکایی برای آموزش و حمایت از نیروهای عراقی باید در این کشور باقی بمانند.

اشغالگران به گونه ای وانمود می کنند که اگر آنان از عراق خارج شوند، این کشور نابود خواهد شد. در حالی که بدون تردید خروج اشغالگران باعث می شود تا دولت عراق مسئولیت تمام امور کشورش را خود در دست گرفته و مشکلات را حل نماید. حتی بسیاری از مخالفان داخلی جنگ در آمریکا نیز معتقدند که تا وقتی نیروهای آمریکایی در عراق باشند، دولت عراق برای ایجاد امنیت و آشتی ملی موفق نخواهد بود.

پیمان امنیتی که پس از انقضای مدت زمان تعیین شده از سوی سازمان ملل برای حضور نیروهای خارجی در عراق، قابلیت اجرا می یابد، می تواند زمینه را برای حضور دراز مدت آمریکاییها در عراق فراهم کند. مردم شیعه و سنی و تمام قومیت ها و گروه های سیاسی عراقی به خوبی می دانند که این حضور مداخله جویانه در جهت تضعیف حاکمیت بوده و نافی اقتدار عراق خواهد بود.

دولت و نهادهای برخاسته از مردم در عراق باید بتوانند فرآیند حاکمیت کامل و همه جانبه و اداره مستقل کشور بدون حضور نیروهای خارجی را محقق سازند. مردم عراق نمی خواهند ببینند که از اسارت دیکتاتور خونخواری چون صدام راحت شده اما در اسارت خونخوار مسلح تر و زورگوی قدرتمندتری چون آمریکا گرفتار آمده اند.

امروز امنیت و ثبات مردم عراق و ایران به یکدیگر پیوند خورده است. مشترکات فرهنگی، مذهبی، تاریخی، داشتن صدها کیلومتر مرز زمینی و آبی با این کشور و وجود عتبات عالیات، آینده عراق را به عنوان کشوری مسلمان، دوست و همسایه برای ما و البته منطقه دارای اهمیت کرده است. عراق با حضور اشغالگران و مسیری که راه را برای سلطه و مداخله آنان بازگذارد، روی خوش نخواهد دید و طعم امنیت و ثبات را نخواهد چشید.

حمید امیدی