آنچه باید از دندانپزشک درباره آمپول بی‌حسی بپرسیم

جدا از سر و صدای وسایل چرخنده دندانپزشکی که بسیاری از مراجعه‌کنندگان مطب‌های دندانپزشکی را آزار می‌دهد، ترس از عوارض ناخواسته تزریق ماده بی‌حسی، نظیر عفونت و غیراستاندارد …

جدا از سر و صدای وسایل چرخنده دندانپزشکی که بسیاری از مراجعه‌کنندگان مطب‌های دندانپزشکی را آزار می‌دهد، ترس از عوارض ناخواسته تزریق ماده بی‌حسی، نظیر عفونت و غیراستاندارد بودن داروی بی‌حسی برای بسیاری از افراد، استرس‌زاست. این در حالی است که انجام بی‌حسی‌های موضعی در مطب دندانپزشکی اتفاقی بسیار رایج است و در صورت رعایت شرایط استاندارد، بندرت عوارض جانبی به دنبال دارد.

اما از آنجا که پرسش حق بیمار است، مسلما به حکم عقل، هر بیمار علاقه‌مند به ایمنی فرآیند درمان حق دارد به منظور اطمینان از سلامت فرآیند بی‌حسی دندان، حداقل در مورد دو موضوع از دندانپزشک سوال کند:

سوال اول درباره سرنگ دندانپزشکی است. به طور کلی آمپول‌های دندانپزشکی که برای تزریق مواد بی‌حسی مصرف می‌شوند، شامل۲ جزء هستند؛ یکی قسمت فلزی که به منزله سرنگ است. این قسمت حتما باید قبل از هر بار استفاده به صورت کامل و دقیق استریل شده باشد. بدیهی است بیمار حق دارد درخصوص وجود تجهیزات و امکانات استریل کردن ابزارآلات مربوطه از دندانپزشک سوال کند.

سوال دوم در رابطه با داروی بی‌حسی است. درخصوص داروی بی‌حسی در خدمات دندانپزشکی باید گفت قسمت اعظم این دارو‌ها که در ایران وجود دارد، توسط شرکت‌های داخلی تولید می‌شود. اما از آنجا که ممکن است تزریق این داروی بی‌حسی باعث افت فشار بیمار شود، برای بیمارانی که مشکل فشار خون دارند یا دچار ناراحتی‌های قلبی هستند، در همه جای دنیا از نوع خاصی از آمپول بی‌حسی استفاده می‌شود که به سیتانست شهرت دارد. به دلیل حساسیت این نوع از آمپول‌های بی‌حسی، واردات آنها تحت نظارت وزارت بهداشت و توسط شرکت‌های مجاز و معتبر و با رعایت شرایط خاص و استانداردهای لازم صورت می‌گیرد.

این در حالی است که در کنار واردات قانونی داروی بی‌حسی، متاسفانه برخی افراد سودجو، داروهای غیراستاندارد را با سوء‌استفاده از عنوان سیتانست به صورت قاچاق به کشور وارد و توزیع می‌کنند که قطعا هم در اصالت آنها جای تردید و سوال وجود دارد و هم در کیفیت شرایط نگهداری و حمل آنها. نکته مهم این است که داروهای فوق نه‌تنها سیتانست نمی‌باشند، بلکه بعضا حاوی مواد تنگ‌کننده رگ‌های خونی (نظیر آدرنالین) هستند که کاربرد آنها در بیماران قلبی، فشار خونی و مبتلایان به دیابت می‌تواند به عوارض وخیمی منجر شود.

با توجه به اهمیت تامین ایمنی فرآیند درمانی در مطب دندانپزشکی، پرواضح است که بیمار حق دارد خواهان استفاده از داروهای بی‌حسی‌ای باشد که مسیر قانونی را طی کرده و دارای شناسنامه و هویت پیگیری می‌باشند. به منظور اطمینان از روش نگهداری، حمل صحیح، تاریخ مصرف، ترکیبات دارو و عدم قاچاق بودن بی‌حس‌کننده‌های موضعی، کنترل کردن هولوگرام وزارت بهداشت، وجود بروشور‌های فارسی‌نویس و درج نام شرکت واردکننده می‌تواند راهگشا باشد.

سعید اویس