خال‌ها و ملانوم

گرچه بسیاری از خال‌ها در صورت زیبا هستند، اما برخی از آنها ممکن است مشکلاتی بیافرینند.
خال‌های خوش‌خیم به دو گروه تقسیم می‌شوند: خال‌های اکتسابی و مادرزادی.
خال‌های اکتسابی …

گرچه بسیاری از خال‌ها در صورت زیبا هستند، اما برخی از آنها ممکن است مشکلاتی بیافرینند.

خال‌های خوش‌خیم به دو گروه تقسیم می‌شوند: خال‌های اکتسابی و مادرزادی.

خال‌های اکتسابی ممکن است به دنبال بلوغ، حاملگی یا تجویز هورمون‌های غدد فوق‌کلیه ایجاد یا تشدید شوند و بر حسب عمق به ۳ دسته تقسیم می‌شوند.

۱) سطحی: از دوره کودکی به شکل گرد یا بیضی و متقارن، از یک تا ۱۰ میلی‌متر و به رنگ قهوه‌ای روشن یا تیره و حتی سیاه و معمولا در کف دست و پا و دستگاه تناسلی می‌باشند.

۲) مرکب: به شکل گرد یا بیضی و متقارن با سطح صاف از قهوه‌ای روشن تا تیره. به هنگام بلوغ پررنگ و درشت‌تر شده و ممکن است موهای زبر از آن رشد کند. محل آنها در تنه است اما در چشم و حنجره هم دیده شده.

۳) داخل پوستی: در افراد بالغ به شکل برجستگی کروی و نرم با رنگ قهوه‌ای کمرنگ که بتدریج به رنگ قرمز گوشتی درمی‌آید.

اغلب خوش‌خیم هستند ولی در مواردی مثل رشد یا تغییر شکل خال، نمای غیرمعمول مثل عدم تقارن، نامنظم بودن حاشیه، یکنواخت نبودن رنگ و اندازه بیش از ۷ میلی‌متر و آنها را برمی‌دارند.

خال‌های مادرزادی:

حدود یک درصد از نوزادان دارای این خال‌ها هستند که به ۳ دسته تقسیم می‌شوند: با قطر کمتر از ۵/۱‌سانتی‌متر که شایع‌تر است با قطر ۵/۱ تا ۲۰ سانتی‌متر با قطر بیش از ۲۰ سانتی‌متر که با افزایش سن تیره‌تر شده و گاهی در هنگام بلوغ روی آنها مو رشد می‌کند.

درمان:

اگر رشد غیرمنتظره یا سایر تغییرات ندارند بهتر است آنها را تا سنین ۱۰۱۲ سالگی پیگیری کرد و سپس آن را برداشت. خال‌های درشت خطرناک هستند و باید در سن پایین برداشته شوند.

ملانوم:

بدخیم می‌باشد و بعد از ۵۰ سالگی دیده می‌شود. اگر والدین فردی ملانوم داشته باشند شیوع بیماری در فرزندان او تا ۸‌برابر افزایش می‌یابد. نور آفتاب بویژه در دوره کودکی نقش عمده‌ای در ایجاد ملانوم دارد.

نشانه‌ها:

معمولا بدون درد و خارش و سوزش بوده و در هر جایی از پوست ظاهر می‌شوند. هر خال با حدود نامنظم همراه با تغییر رنگ باید معاینه شود.

۴) نوع ملانوم وجود دارد:

ملانوم با انتشار سطحی:

با شیوع ۷۰ درصد و معمولا از ۴۰‌سالگی با رشد سریع و حاشیه نامنظم با تغییرات متعدد رنگ و احتمال زخمی شدن.

ملانوم ناشی از آفتاب:

بیشتر در نواحی صورت و گردن دیده می‌شود. از ۵۰ سالگی به رنگ‌های قهوه‌ای تا خرمایی و رشد نامنظم و نقاط برجسته روی لکه‌ها که نشانه تهاجم می‌باشد.

ملانوم ندولر:

در مردان بیشتر در ناحیه پشت و در زنان روی ساق پاها و با رشد سریع و برجسته با قطر ۱۲ سانتی‌متر. از۵۰‌سالگی و با رنگ‌های از صورتی تا سیاه و خاکستری متغیر است.

ملانوم آکرال:

از ۶۵ سالگی به صورت پلاک قهوه‌ای با حاشیه نامنظم در کف دست‌ها و پاها و بستر ناخن دیده می‌شود.

درمان:

برداشتن ضایعه و اگر پیشرفته باشد باید به مراکز مخصوص سرطان مراجعه و بعد از درمان نیز هر ۳ ماه یکبار به مدت ۴ سال پیگیری شود.

دکتر مهرانگیز توتونچی