تصویب قانون تاسیس ساواک

از دیگر مصوبات جالب مجلس نوزدهم تعیین مبلغی خاص برای سفرهای زیارتی مکه, کربلا و مشهد شاه و همسرش بود و با این کار پایگاه شاه را بین طبقه سنتی گسترش داد حکومت نیز عهد کرد مذهب را محترم شمارد وبا کمونیست که ضدمذهب است مقابله کند

از دیگر مصوبات جالب مجلس نوزدهم تعیین مبلغی خاص برای سفرهای زیارتی مکه، کربلا و مشهد شاه و همسرش بود و با این کار پایگاه شاه را بین طبقه سنتی گسترش داد. حکومت نیز عهد کرد مذهب را محترم شمارد وبا کمونیست که ضدمذهب است مقابله کند. البته این عهد برای مبارزه با کمونیست بیشتر از آنکه به دلیل به دست آوردن دل مذهبی ها باشد برای راضی نگه داشتن آمریکا بود که ایران را موظف به تحدید فعالیت کمونیست ها کرده بود. البته این امر برای بسیاری از مذهبی ها بعد از برخورد رژیم با سوسیالیست های خدا پرست و مجاهدین نیز روشن شد.

از دیگر مصوبات مهم مجلس نوزدهم تصویب قانون تاسیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) مصوب ۲۳ اسفند سال ۱۳۳۵ و نیز قانون جلب و حمایت سرمایه های خارجی مصوب ۱۷ مهرماه همان سال را می توان نام برد. در طول دوره نوزدهم مجلس شورای ملی فقط دو دولت اداره امور کشور را بر عهده داشته که شامل کابینه حسین علا» (سومین کابینه) و اولین کابینه منوچهر اقبال بوده اند. در مجلس نوزدهم نه تنها از نمایندگان واقعی مردم خبری نبود، بلکه رژیم - شاه - افراد میانه رو را هم از آن بیرون ریخته بود و به همین سبب انتخابات دوره نوزدهم مجلس الگوی کاملی از انتخابات دوران رضاشاهی به شمار می رود. خفقان حاکم و جو رعب و ترسی که به همت امثال سپهبد زاهدی ایجاد شد آن چنان گسترده بود که اجازه هیچ اعتراض و شکایتی را به نحوه برگزاری انتخابات نداد و همه چیز بر وفق مراد دولت و شخص شاه به پایان رسید. نحوه انتخابات و عملکرد دوره نوزدهم در مجموع به گونه ای بود که نسبت به مجلس هجدهم از نظر رژیم به مراتب قابل قبول تر و دستچین تر بود.فساد هیات حاکم به ویژه در زمینه امور مالی، دستگاه اداری ناکارآمد، تورم و نیز اوضاع بد اقتصادی، عدم رضایت عمومی را گسترش می داد. سلب آزادی از منتقدان حکومت، اقدامات غیرانسانی ماموران امنیتی در شکل مراقبت ها، محدودیت ها، تفتیش منازل، دستگیری عناصر ناراضی حق طلب و نیز محیط نامساعد داخلی، در خارج از کشور انعکاس گسترده ای یافته بود. ازسوی دیگر، انتخاب «کندی» به ریاست جمهوری آمریکا در هفدهم آبان ۱۳۳۹ و اعلام عدم حمایت از سلطنت های فاسد و پوسیده، برای شاه ایران در حکم یک ضربه بود که به مخالفان او مجال ابراز وجود می داد. همچنین در این سال ها که جهان درگیر جنگ سرد بود آمریکا از ایران خواست هر چه سریع تر تکلیف خود را در این جنگ روشن کرده واگر مایل به حمایت و نزدیکی با آمریکاست هرچه سریع تر اقدام به اصلاحات لیبرالی کند. در راستای همین درخواست و برای خوشایند واشنگتن، انتخابات مجلس بیستم در تیر ۱۳۳۹ که به مصالحه ای نزدیک تر می بود با حضور نمایندگاه مستقل و نامزدهای جبهه ملی به منازعه ای داغ تبدیل شد. اما شاه نمی توانست انتخابات آزاد برگزار کند چون از مخالفان می ترسید و تحمل مخالفت را نیز نداشت.

شاه با کوچک ترین صدایی نگران می شد وقایع سال های ۳۱و ۳۰ تکرار شود و قدرت بی حد و حصرش کاهش یابد به همین دلیل انتخابات دوره بیستم مجلس و مبارزه ساختگی و نمایش دو حزب «ملیون» و «مردم»، چنان افتضاح و رسوایی به بارآورد که اقبال نخست وزیر وقت را ناگزیرکرد که استعفا دهد و در پنجم شهریور ۱۳۳۹ از ایران خارج شود. مردم نیز که کاملا متوجه تقلب در انتخابات و تغییر آرا شده بودند دم به اعتراض باز کردند و شاه به امید کسب وجهه و نیز برای تظاهر به آزادیخواهی و حمایت از مردم، عدم رضایت خود را از انتخابات اعلام کرد و در نتیجه انتخابات در اردیبهشت ۴۰ ابطال شد. پس از آن علم رهبر حزب مردم تشکیل کابینه داد و بدون داشتن مجلس حتی از نوع فرمایشی شاه با همکاری نزدیک وشدید علم انقلاب سفید را که در واقع همان اصلاحات لیبرالی خواست واشنگتن بود را اعلام کرد که شامل ۶ ماده اصلاحات ارضی- ملی کردن جنگلها - فروش کارخانههای دولتی به بخش خصوصی - سهیم شدن کارگران در سود کارخانه - دادن حق رای به زنان و تشکیل سپاه دانش بود.

شاه برای قانونی کردن «انقلاب» رفراندومی سراسری برگزار کرد. به گفته حکومت ۶ بهمن ۱۳۴۱ منشور ۶ ماده ای انقلاب با ۹۹/۹درصد آرا تائید شد که البته بعد ها صحت این آمار معلوم شد! گرچه انتخابات مجلس بیستم به دلیل تقلب باطل شد اما انتخابات بیست و یکم نیز کم از آن نداشت و با تاخیر طولانی پس از انقلاب انجام شد. مجلس بیست و یکم ازمهر ۴۲ تا مهر ۴۶ مشغول قانون گذاری و اطاعت امر شاه بود. از جمله فرمایشات شاه که در این دوره تصویب شد می توان لایحه ننگین مصونیت مستشاران آمریکایی - موسوم به کاپیتولاسیون را اشاره کرد و به طور کلی این مجلس آماده اجرای اوامر شاهانه بوده است.

نویسنده : مهری گروسی