چگونه فرزندان متکی به خود تربیت کنیم

پایه و اساس تندرستی و کلید اصلی برای دست یابی به موفقیت در دوران بزرگسالی, به پرورش اعتمادبه نفس در دوران کودکی برمی گردد در تمامی سنین شما هر طور در مورد خود تصور کنید, به همان صورت رفتار خواهید نمود

اعتمادبه‌نفس بالا در کودکان سبب می‌شود که سلامت روحی و شادی روزافزون در زندگی آنها تضمین گردد.

پایه و اساس تندرستی و کلید اصلی برای دست‌یابی به موفقیت در دوران بزرگسالی، به پرورش اعتمادبه‌نفس در دوران کودکی برمی‌گردد. در تمامی سنین شما هر طور در مورد خود تصور کنید، به همان صورت رفتار خواهید نمود. به مواقعی فکر کنید که بسیار سرحال هستید و در مورد خود احساس خوشایندی دارید. به‌طور وضوح درخواهید یافت که در مورد دیگران نیز همین احساس را داشته و با آنها رفتار مناسبی دارید.

● اعتمادبه‌نفس تصویری است که انسان از خود دارد.

اگر کودک در آئینه نگاه کند و به همان شخصی که در آئینه می‌بیند، عشق بورزد و در درون خود نیز احساس راحتی کند، قطعاً چنین کودکی در کارها موفق‌تر بوده و به‌خود به اندازه کافی عشق می‌ورزد. والدین تنها کسانی هستند که در مراحل اولیه رشد کودک چنین حسی را در او پرورش خواهند داد.

تصویر خوب از خود نداشتن اغلب منجر به مشکلات رفتاری می‌گردد.

بسیاری از مشکلات رفتاری به این علت است که والدین برای خود و فرزندانشان هیچ‌گونه ارزشی قائل نیستند. چرا وقتی با بعضی افراد هستید، خوشحالید در حالی‌که با برخی دیگر این احساس را ندارید؟ تمامی این موارد به این واقعیت برمی‌گردد که افراد چگونه برای خود و اطرافیانش ارزش قایلند. این امر را می‌توان در مدرسه، محل کار، و یا حتی در ازدواج نیز مشاهده نمود.

● برای خود ارزش قائل شدن به معنای خودشیفتگی و مغرور بودن نیست.

برای خود ارزش قائل شدن بدان معناست که انسان نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و از داشته‌های خود لذت برده و نقاط ضعفش را تقویت بخشد. همواره به خاطر داشته باشید که همان احساسی را که در مورد خود دارید، به دیگران یز انتقال داده و در چگونگی رفتار شما با آنان تأثیر به‌سزائی خواهد داشت. یکی از ضروری‌ترین نکات مهم در امر تربیت، افزایش اعتمادبه‌نفس در کودکانتان خواهد بود.

در طول زندگی، کودکانتان با افرادی با روحیه مثبت و منفی بسیاری مواجه خواهند شد. والدین بایستی کاری کنند که فرزندان بیشتر با اشخاص مثبت و سازنده برخورد کرده و در هنگام رویاروئی با فرد منفی آموزش لازم را نیز به آنان بدهند.

۱. با عشق و علاقه کودک خود را تربیت نمائید.

خود را به‌جای کودکی بگذارید که در دستان پرمهر و محبت والدینش بزرگ می‌شود، لباس‌هایش به‌طور مرتب عوض شده و به گریه‌هایش پاسخ داده می‌شود. در این حالت شما چه احساسی خواهید داشت؟ این کودک احساس می‌کند که دیگران به او عشق می‌ورزند و او فرد بسیار باارزشی است. اگر شما به‌طور مداوم مورد تحسین و تمجید قرار بگیرید، آیا آن‌روز، روزی استثنائی برای شما نخواهد بود. احتمالاً شما در آن روز تصور می‌کنید که یک ملکه هستید و دقیقاً به همان ترتیب با دیگران برخورد می‌کنید. چنین کودکی برای خود ارزش بسیاری قائل خواهد بود و به تمامی وجودش عشق می‌ورزد.

پاسخ به احتیاجات کودک سبب می‌شود که او احساس کند فرد باارزشی است. به‌عنوان مثال، هنگامی‌که کودک گرسنه است و یا نیاز به آرامش دارد و والدین به‌طور مداوم به او رسیدگی می‌کنند. (این عمل شاید هزاران بار در طول یک‌سال اول زندگی او تکرار شود.)

کودک این‌طور برداشت می‌کند که: همواره فردی وجود دارد که به حرف‌های من گوش دهد. بنابراین من ارزشمندم. در این مرحله است که شخصیت کودک شکل خواهد گرفت. البته شما همواره قادر نیستید که به نیازهای کودکتان به‌طور سریع پاسخ دهید. مسلماً روزهائی وجود دارد که شما بی‌حوصله‌اید. کودک به مرور زمان متوجه این تغییرات خواهد شد. هر چه کودک بزرگ‌تر شود باید فرا گیرد که چگونه با این نوع تغییرات خود را هماهنگ سازد. پی بردن به این نکته در زندگی او بسیار حائز اهمیت است. همین‌که او در زندگی احساس کند که شما همواره در کنار او هستید، برای او بسیار خوشایند خواهد بود. اگر با کودکانی که دارای خواسته‌های زیاد هستند، با عشق و علاقه برخورد کنید، مسلماً اعتمادبه‌نفس را در این کودکان افزایش خواهید داد. زیرا این کودکان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. با برخورد صحیح با این نوع بچه‌ها، شما به‌طور وضوح شاهد پیشرفت آنها خواهید شد.

کودکی که همواره به خواسته‌هایش توجه می‌شود، می‌داند در زندگی چه می‌خواهد. در صورتی‌که کودکی که اصلاً به او توجه نمی‌شود، در زندگی سردرگم خواهد بود. زیرا او احساس می‌کند که خواسته‌های او بی‌ارزش بوده و در زندگی چیزی وجود ندارد که او بتواند به آن دست یابد. در نهایت، خود را فاقد ارزش می‌پندارد.

تربیت در دو سال اولیه زندگی بسیار مهم است زیرا مغز کودک در این دوران رشد بسیاری دارد. در این دو سال است که الگوهای رفتاری و ذهنی کودک نقش می‌بندد. حال، اگر ذهن کودک در این دوران مملو از احساسات خوب و مثبت باشد، بنابراین، او در آینده دارای شخصیتی سالم و کامل خواهد شد. کودکانی که در خانواده‌هائی رشد می‌یابند که به آنها اهمیت داده شده و با محبت بزرگ شده‌اند، در بقیه عمر خود نیز سعی می‌کنند، احساس باارزش بودن را در خود حفظ نمایند. زیرا این احساس را در بیشتر اوقات زندگی خود تجربه کرده‌اند. حال اگر به مدت کوتاهی نیز دچار مشکل گردند، به‌راحتی قادر خواهند بود، آن‌را ترسیم نمایند. این‌چنین کودکانی، اگر چندین بار هم به زمین بخورند، باز برمی‌خیزند و از ابتدا شروع می‌کنند.

حال اگر شما فرزند خود را با عشق و علاقه تربیت نکرده‌اید، چه‌کاری می‌توانید انجام دهید؟ زیاد سخت نگیرید بچه‌ها انعطاف‌پذیرند، در ضمن هیچ‌گاه برای ساختن شخصیت فرزندتان دیر نخواهد بود. اگر فرزندتان را به‌خوبی بشناسید و از دیدگاه او به قضایا نگاه کنید، به او کمک خواهید کرد که هر چه سریع‌تر به‌خودش اعتماد پیدا کرده و بعد از مدتی احساس ارزشمندی نیز در او تقویت گردد. مطمئن باشید که هر چقدر زودتر این‌کار را انجام دهید، پایه‌های شخصیتی او را محکم‌تر بنا نهاده‌اید.

۲. اعتمادبه‌نفس خود را تقویت کنید.

برای تربیت فرزندتان، در ابتدا شما بایستی خود را از لحاظ روحی درمان نمائید. اگر شما در گذشته مشکلاتی داشته‌اید و همین امر در تربیت فرزندتان تأثیر گذاشته، با یک روانشناس ملاقات کرده و از او یاری بطلبید تا هر چه سریع‌تر به آرامش دست یابید.

● مشکلات گذشته خود را برطرف سازید.

اعتمادبه‌نفس در کودکان امری موروثی نبوده و تنها از محیط اطراف خود کسب می‌گردد. در هر نسلی یک‌سری خصوصیات تربیتی خاص از قبیل ترس و عصبانیت، مشاهده می‌شود. والدین همواره با بچه‌های خود طوری رفتار می‌کنند که دوست داشتند در دوران کودکی‌شان با آنها همان‌طور برخورد می‌شد. اگر شما از کمبود اعتمادبه‌نفس رنج می‌برید و این امر را به‌دلیل تربیت پدر و مادرتان می‌دانید، بنابراین به فکر اصلاح رفتار خود باشید، و از الگوهای نادرست قبلی پیروی نکنید. حال این آزمایش ساده را انجام دهید:

● از کارهائی‌که والدین‌تان انجام دادند تا شما اعتمادبه‌نفس پیدا کنید، لیستی تهیه نمائید.

● از کارهائی‌که والدین‌تان انجام دادند تا اعتمادبه‌نفس در شما از بین برود، لیستی تهیه نمائید.

● حال برای تربیت فرزندتان همان کارهائی را انجام دهید که والدین شما برای تقویت اعتمادبه‌نفس‌تان انجام دادند و بقیه را فراموش کنید. اگر این عمل برایتان دشوار است از یک متخصص کمک بگیرید. مطمئن باشید این‌کار به‌نفع هر دوی شما خواهد بود.

تمامی تقصیرها را به گردن والدین خود نیندازید. والدین شما تا حدی که در توان داشته‌اند، برای شما زحمت کشیده‌اند. یادم می‌آید که یک‌بار مادربزرگی به مادری می‌گفت که من برای تو یک مادر بسیار خوب بودم و تمامی مواردی که دکتر به من می‌گفت در مورد تو اجراء می‌کردم. ولی مادر احساس می‌کرد تمامی مشکلاتی را که با آن دست و پنجه نرم می‌کند، ناشی از تربیت خشن مادرش بوده است. من به او گفتم که به هیچ عنوان مادر خود را سرزنش نکند، زیرا تربیت در آن دوران به آن شکل بوده است و اکثر افراد از آن روش تربیتی استفاده می‌کردند. در حالی‌که امروزه روش تربیتی مادران بسیار راحت‌تر شده و خود برای کودکشان یک متخصص می‌باشند.

● آئینه وجودتان را تمیز کنید.

شما به‌عنوان یک پدر و مادر خوب و شایسته باید همواره مراقب رفتار خود با کودکتان باشید. زیرا ناراحتی مستقیم شما مستقیماً به فرزندتان منتقل می‌شود. کودک، شما را مانند یک آئینه می‌بیند و تمامی اعمال شما را درونی می‌سازد. اگر شما نگران و مضطرب باشید، هرگز قادر نخواهید بود، احساسات خوبی را به فرزندتان منتقل سازید. در سال‌های اولیه رشد، کودک همان تصویری را از خود دارد که مادر از خود دارد. شما چه تصویری را به کودک خود منعکس می‌سازید؟ مطمئن باشید که کودکان، ناخشنودی شما را مستقیماً به‌خود ارتباط می‌دهند و آنها نیز از زندگی خود لذت نخواهند برد.

بنابراین، اگر شما افسرده و یا مضطرب هستید، پیش از آن‌که این حالت به فرزندتان منتقل گردد، از متخصصان کمک بطلبید.

در این‌جا به اظهارنظر مادری توجه می‌کنیم که می‌گفت: ”هنگامی‌که کودک هفتم من به‌دنیا آمد، من هنوز ۲ کودک نوپای دیگر داشتم و ۴ بچه بزرگ‌تر. شما می‌توانید تصور کنید که من در چه وضعیتی بودم، فشار عصبی کاملاً در چهره من نمایان بود و به هیچ عنوان فرد شاد و خوشحالی نبودم. خوشبختانه به زودی متوجه شدم که چه اندازه این رفتار نامناسب من بر روی بچه‌ها اثر گذاشته است. بنابراین تصمیم گرفتم از فرد متخصصی کمک بگیرم و آئینه وجودم را جلا بخشم. زیرا اصلاً مایل نبودم که بچه‌هائی تربیت کنم که خود را قبول نداشته و برای خود ارزشی قائل نباشند.“

مترجم: مهتاب علیمرادی