دموكرات ها با هوارد دین بازسازی می شوند

درست از فردای دوم نوامبر سال گذشته كه طبل های پیروزی برای جورج بوش به صدا در آمد این سئوال اساسی كه دلایل شكست جان كری چه بود همواره ذهن دموكرات ها را به خود مشغول كرده است

در این مدت همواره دو دیدگاه اساسی در مورد شكست دموكرات ها مطرح بوده كه هر یك تبلور خواست جناح ها و لایه های درون حزبی و تفكرات متفاوت كارشناسان در این خصوص است. از یك طرف دموكرات های میانه رو و محافظه كار دلایل شكست در انتخابات ریاست جمهوری را معلول نادیده گرفتن نقش مذهب و اخلاق توسط حزب در جامعه آمریكایی دانسته اند و به عكس دموكرات های لیبرال و چپ برنامه های مماشات جویانه حزب و محافظه كاری خاص كری را كه در روز موعود نتوانست رای دهندگان جوان را به عرصه انتخابات بكشاند دلیل این شكست می دانند. در روز های اول پس از شكست با توجه به آمارهای خام انتخاباتی معمولاً این میانه روهای محافظه كار بودند كه بر حقانیت خود پای می فشردند اما پس از فرونشستن گرد و خاك ها تحلیل علمی آرای ریخته شده به صندوق های رای نشان داد كه لیبرال ها و رادیكال های حزبی نگاه واقع بینانه تری نسبت به این مسئله داشته اند. با توجه به امید حزب دموكرات برای اخذ رای لایه های جوان آمریكایی زمانی كه در دوم نوامبر صفوف رای دهندگان مالامال از پیران اخلاق گرا و هواداران متعصب كلیسا شد در غیاب ۷۰ درصد رای دهندگان جوان این شكست بزرگ رقم خورد. بعدها با تحلیل چرایی این غیبت سئوال برانگیز و انجام نظرسنجی ها در ایالات متحده به اثبات رسید كه حزب دموكرات به واسطه عدم شفافیت و مرزبندی در برنامه های خود نسبت به حزب جمهوریخواه و همچنین محافظه كاری خاص جان كری پتانسیل پیروزی خود را به هرز داده است.

روز شنبه ۱۲ فوریه همانگونه كه از قبل نیز انتظار می رفت رهبران حزب دموكرات، هوارد دین فرماندار سابق ایالت ورمونت را كه در جناح لیبرال حزب قرار داشت و همواره معتقد به شفافیت و مرزبندی بهتر با حزب رقیب بود، به عنوان رئیس كمیته ملی حزب انتخاب كردند. وی كه در سال گذشته نیز یكی از كاندیداهای اصلی برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری آمریكا بود به جهت اعمال نفوذ جناح محافظه كار كه مرتباً اعضای حزب در كنوانسیون های حزبی را از مواضع لیبرال و تند روانه هوارد دین برحذر می داشتند جای خود را به جان كری داد. كری كه به جناح میانه رو حزب تعلق داشت در واقع نه به جهت برتری بر هوارد دین كه تنها به خاطر مصالحه بین جناح های حزبی توانست رقیب خود را در انتخابات كنوانسیون های حزبی شكست دهد .شاید شكست حزب دموكرات در انتخابات ریاست جمهوری دوم نوامبر را بتوان تاوان یك اشتباه حزبی یا اعمال نفوذ محافظه كاران در جنگ درون حزبی به حساب آورد. آنچه منطقی تلقی می شد و در طی این مدت از سوی تحلیلگران واقع بین مطرح می شد حركت حزب دموكرات به سوی تصحیح اشتباه گذشته بود كه ریشه در عدم مرزبندی شفاف با جمهوریخواهان داشت. انتخاب هوارد دین به رهبری حزب در واقع پاسخ مثبتی به همین درك و نیاز اجتناب ناپذیر بوده است كه شكست واقعی حزب را نه در تقابل با كلیسا و اخلاق گرایان كه به واقع در مماشات با آنان و عدم تكیه بر نیروهای سكولار و جوان می دانست. اظهارات هوارد دین كه بلافاصله پس از انتخاب به سمت رئیس كمیته ملی حزب بیان شد نشان می دهد كه حزب دموكرات در آینده، حداقل در كوتاه مدت برای جبران شكست خود به شفافیت و مرزبندی روشن با حزب جمهوریخواه تمایل دارد. وی ضمن اینكه این روز را روز ظهور دوباره حزب دموكرات می خواند، گفته است كه سعی خواهد كرد حزب را با رای دهندگان آمریكایی در مورد مسائلی كه برای همه نگرانی آفرین است در ارتباط قراردهد. دین می گوید كه به مسئله امنیت ملی، ایجاد و تثبیت مشاغل با دستمزد بالا و ارائه برنامه در جهت هزینه های بهداشتی قابل تحمل توجه خواهد كرد كه در شرایط كنونی با سیاست های دولت جورج بوش در یك تعارض آشكار است. با توجه به لایحه تازه دولت به كنگره در خصوص سیاست های جدید بیمه های اجتماعی كه در آن كاهش و حذف بسیاری از مشاغل را از این مكانیسم به دنبال دارد می تواند اولین تعارض حزب دموكرات به رهبری دین با جمهوریخواهان تلقی شود. این لایحه كه هم اكنون ناخشنودی بسیاری از لایه های اجتماعی در طیف طبقات متوسط و كم درآمد جامعه آمریكا همچون سندیكاهای كارگری را موجب شده است موقعیت خوبی برای دموكرات ها فراهم می كند تا با مخالفت با آن حمایت بخش بزرگی از جامعه را نصیب خود كند.

هوارد دین چیزی را می داند كه جان كری هرگز ندانست یا اینكه نخواست بداند و آن این بود كه با جورج بوش و سیاست های دولت وی در صحنه داخلی آمریكا باید با زبان تهاجمی حرف زد. بر همین اساس وی به صراحت در روز شنبه به رهبران حزب دموكرات گوشزد كرد كه مایل است مواضع تهاجمی در مورد جمهوریخواهان گرفته و مواضع حزب دموكرات را به طور شفاف و روشن بیان كند. شاید شرایط كنونی حزب دموكرات را بتوان با شرایط حزب سوسیالیست فرانسه بعد از شكست در انتخابات ریاست جمهوری گذشته این كشور مقایسه كرد كه موجب شد لیونل ژوسپین در نبرد با ژاك شیراك دست های خود را به علامت تسلیم بالا ببرد. در آن شرایط نیز سوسیالیست های فرانسوی با درس گیری از شكست كه به علت عدم مرزبندی روشن و غلتیدن در محافظه كاری در مقابل احزاب راست اتفاق افتاد با تصحیح اشتباهات خود توانستند نه تنها موقعیت حزبی خود را بازسازی كنند بلكه در همه انتخابات انجام شده پیروز بوده اند. آنچه از سخنان هوارد دین بر می آید این است كه وی نیز قصد دارد حزب دموكرات را از ركود و مماشات دور كند و به عنوان یك حزب بدیل برنامه های متفاوتی را در همه عرصه های مورد توجه مردم آمریكا ارائه كند. با توجه به شخصیت جسور هوارد دین چنین اهدافی دور از دسترس نخواهد بود به خصوص همین كه وی توانسته است جناح راست حزب را به عقب نشینی وادارد.