روش نگهداری و شست‌وشوی کارهای سوزن‌دوزی

دیر زمانی است که انواع دوخت‌های سنتی نظیر تابلوهای ملیله‌دوزی ، سرمه‌دوزی و منجوق‌دوزی ، رومیزی‌های گلابتون یا سوزن‌دوزی ، جانمازهای ترمه ، جلیقه‌های مخمل و بقچه‌های …

دیر زمانی است که انواع دوخت‌های سنتی نظیر تابلوهای ملیله‌دوزی ، سرمه‌دوزی و منجوق‌دوزی ، رومیزی‌های گلابتون یا سوزن‌دوزی ، جانمازهای ترمه ، جلیقه‌های مخمل و بقچه‌های گلدوزی ، زینت‌بخش زندگی ما ایرانیان است و در بین خانواده‌های ما از جایگاه ارزشمند برخوردار می‌باشد ، اما خیلی از مردم به ویژه خانم‌های جوان ، یاشیوه نگهداری این نوع صنایع دستی آشنا نیستند .به همین دلیل در این ستون کوشیده‌ایم به نکاتی در باره طرز شست و شو ، لکه‌گیری ، اتوکشی و … این نوع دوخت‌های سنتی بپردازیم .

روش نگهداری و شست‌وشوی کارهای سوزن‌دوزی

اغلب دیوارکوب‌ها ، پرده‌ها و تابلوهایی که در آنها دوخت‌های سنتی به کار رفته است به مرور ایام گرد و غبار می‌گیرند که این امر از جلوه کار کم می‌کند . در عین حال برخی از انواع این صنایع دستی را نمی‌توان شست و شو کرد پس چاره کار چیست ؟

برای این منظور ابتدا پارچه موردنظر را در هوای آزاد آویزان کرده ، به آرامی ضرباتی با چوب به پشت آن بزنید تا گردو غبار موجود از آن کاملاً زدوده شود ، سپس پارچه را بدون آنکه مچاله یا تا کنید در آب ولرم فرو ببرید ، این عمل را تا آنجا ادامه دهید که آب تمیز و صافی از آن خارج شود . بعد آن را درون حوله‌ای لوله کنید تا آب اضافی‌اش خوب گرفته شود . اگر لازم باشد از دو یا سه حوله می‌توانید برای این کار استفاده کنید ، سپس پارچه را درمعرض هوای آزاد قرار دهید تا خشک شود .

ـ نحوه شست و شوی پارچه مخمل نیز به همین صورت است ، چه روی پارچه سوزن‌دوزی باشد چه نباشد .

ـ دقت کنید پارچه‌هایی که روی آنها ملیله دوزی شده ، به هیچوجه قابل شست و شو نیستند .

ـ برای شست و شوی پارچه‌های دست‌دوزی حتماً باید از ثبات رنگ نخ‌ها و یا خود پارچه اطمینان حاصل کنید . برای این کار یک پارچه نخی سفیدرنگ را مرطوب کرده ، به آرامی به پشت پارچه یا دوخت بکشید ، در صورتی که رنگ پارچه و نخ کار ثابت بود اثری روی پارچه سفید نمی‌گذارد ، در غیر این صورت از شستن آن صرف‌نظر کنید .

ـ برای شست‌وشوی دست‌دوزی‌ها هرگز آنها را چنگ نزنید و از مواد پاک‌کننده مانند آب‌ژاول ، کلر و دیگر مواد سفیدکننده استفاده نکنید .

نحوه اتوکشی انواع سوزن‌دوزی

برای اتوکشی سوزن‌دوزی‌ها هرگز نباید اتو را مستقیماً روی کار بگذارید ، بلکه باید در پشت کار یک تکه پارچه نم‌دار سفید انداخته ، اتو را روی محل مورد نظر بگذارید و بردارید ، زیرا کشیدن اتو روی دست‌دوزی‌ها ممکن است به کار آسیب بزند و باعث جابجایی نخ‌ها ، منجوق‌ها و یا ملیله‌ها بشود .

ـ اتوکشی موادی از قبیل نقده ، گلابتون و پولک باید با حرارت کاملاً ملایم و یا حداقل درجه حرارت صورت پذیرد ، چون مواد مذکور در مقابل حرارت تغییر شکل می‌دهند .

ـ در صورتی که از نخ نامرئی برای دوخت استفاده شده تا حد امکان از اتوکردن کارخودداری کنید. الیاف پلاستیک حتی در مقابل حرارت کم‌نیز ممکن است شکل اولیه خود را از دست بدهند و باعث افت کار شوند .

ـ تا آنجا که ممکن است از شست‌وشوی پارچه گرانقیمت دست‌دوزی شده ترمه یا مخمل خودداری کنید .