آشنائی با Tape Drive

امروزه شاهد حضور گسترده نرم افزار در عرصه های متفاوتی می باشیم نرم افزارهای نصب شده بر روی یک کامپیوتر علاوه بر این که خود بخشی از فضای ذخیره سازی کامپیوتر را اشغال می نمایند , با استفاده عملیاتی از آنان, داده هائی تولید می گردد که آنان نیز نیازمند فضای ذخیره سازی مختص به خود می باشند

امروزه شاهد حضور گسترده نرم افزار در عرصه های متفاوتی می باشیم . نرم افزارهای نصب شده بر روی یک کامپیوتر علاوه بر این که خود بخشی از فضای ذخیره سازی کامپیوتر را اشغال می نمایند ، با استفاده عملیاتی از آنان، داده هائی تولید می گردد که آنان نیز نیازمند فضای ذخیره سازی مختص به خود می باشند . به منظور صرفه جوئی در فضای ذخیره سازی اصلی کامپیوتر ، می توان اطلاعاتی را که به وجود آنان کمتر نیاز است بر روی حافظه های جانبی ذخیره نمود . پس از ذخیره اطلاعات بر روی حافظه های جانبی با توجه به روش استفاده شده به منظور ذخیره آنان ، می توان مستقیما" و یا پس از طی فرآیندهائی خاص ( Restore ) از داده های ذخیره شده ، مجددا" استفاده نمود .

هارد دیسک یکی از اولین گزینه های موجود به منظور ذخیره اطلاعات است که از اواسط دهه هشتاد وارد این عرصه شده است . امروزه به منظور ذخیره سازی اطلاعات و گرفتن Backup از حافظه های جانبی متفاوتی نظیر دیسک های نوری ، حافظه های فلش و Tape Drive استفاده می شود .

مهمترین هدف یک Tape Drive ، ذخیره سازی اطلاعات و گرفتن Backup از داده ها و ذخیره آنان در مکانی متمایز از کامپیوتر است تا در صورتی که سیستم با اشکال و یا مسائل خاصی مواجه شود ، امکان استفاده مجدد از آنان وجود داشته باشد .

چرا Backup ؟

هر کامپیوتر در مدت زمان حیات خود با مشکلات و مسائلی مواجه می شود که عملا" امکان استفاده از برنامه های نصب شده و داده های موجود بر روی آن وجود نخواهد داشت . کاربران کامپیوتر ، می بایست بطور مستمر و بر اساس یک برنامه زمانبندی خاص از اطلاعات موجود بر روی سیستم خود ، Backup تهیه نمایند .اطلاعات ذخیره شده بر روی هارد دیسک کامپیوتر در معرض تهدیدات متعددی است :

ـ نوسانات جریان برق

ـ تغییر و یا حذف محتویات یک فایل ( سهوا" )

ـ فرمت نمودن هارد دیسک ( سهوا" )

ـ بروز مشکلات مکانیکی و یا الکترونیکی در هارد دیسک

ـ حوادث غیر مترقبه ( طوفان ، آتش سوزی، سیل ، زلزله ، سرقت و ... )

ویروسی شدن کامپیوتر . یک فلاپی دیسک آلوده و یا فایلی که از طریق اینترنت download شده است ، می تواند فایل ها و اطلاعات ارزشمند موجود بر روی یک کامپیوتر را با مشکل مواجه نماید . با توجه به تنوع ویروس های کامپیوتری ، نمی توان صرفا" به نصب یک نرم افزار آنتی ویروس بر روی کامپیوتر اکتفاء نمود.

تهیه Backup همواره به دلیل ترس و یا نگرانی از بروز مسائلی خاص در کامپیوتر نمی باشد . در صورتی که بخش عمده ای از فضای هارد دیسک استفاده شده باشد و قصد نصب یک نرم افزار جدید را بر روی کامپیوتر خود داشته باشیم ، وجود فضای لازم به منظور نصب نرم افزار ، امری ضروری است .

● Tape Drive

یکی از روش های متداول به منظور تهیه Backup از اطلاعات ، استفاده از یک Tape Backup است . در این رابطه از تکنولوژی های متعددی استفاده می گردد که در ادامه به آنان اشاره خواهد شد . اما قبل از اتخاذ تصمیم در رابطه با انتخاب یک Tape Drive ، بد نیست اشاره ای به سایر گزینه های موجود در این رابطه داشته باشیم ( گزینه های مبتنی بر هارد دیسک ) :

▪ هارد درایوهای External : برخی از تولید کنندگان، هارد دیسک های External با ظرفیت های مختلفی از ۲۰ تا ۴۰۰ گیگابایت را طراحی نموده اند . درایوهای فوق از طریق پورت های USB ۱.۱ و یا USB ۲.۰ به کامپیوتر متصل می گردد و می توان از آنان به منظور تهیه Backup استفاده نمود .

▪ درایوهای Removable مبتنی بر تکنولوژی هارد دیسک . برخی از تولید کنندگان ، رسانه های ذخیره سازی Removable را ارائه داده که می توان از آنان به منظور ذخیره اطلاعات و تهیه Backup استفاده نمود.

▪ آرایه های RAID : با اتصال هارد دیسک های مشابه به یک آرایه RAID توسط RAID ۱ ( منظور Data Mirroring است ) و یا RAID ۵ ( منظور Data Striping با Parity است ) ، از داده ها به صورت اتوماتیک Backup تهیه می گردد .

● معایت Tape Backup Drive

تعداد زیادی از کاربران کامپیوتر پس از بکارگیری Tape Drive به منظور تهیه Backup ، تصمیم به استفاده از تکنولوژی های دیگری در این زمینه می نمایند . علت این تصمیم به دلایل متعددی بر می گردد :

تهیه Backup از اطلاعات مستلزم استفاده از یک نرم افزار خاص است . تعداد اندکی از Tape Drive ها امکان مراجعه به Tape Drive را توسط یک حرف ( نظیر یک درایو معمولی ) فراهم می نمایند ( عدم ضرورت استفاده از نرم افزاری خاص ) .

به منظور بازیابی داده های ذخیره شده بر روی Tape Drive ، می بایست در ابتدا اطلاعات بر روی هارد دیسک Restore شوند .

فرآیند تهیه Backup و بازیابی اطلاعات از روی Tape Drive به صورت ترتیبی است . آخرین فایلی که Backup گرفته شده است ، بازیابی نخواهد شد مگر این که سایر بخش های دیسک خوانده شوند .رسانه های ذخیره سازی دیگر عموما" از روش دستیابی تصادفی به منظور بازیابی اطلاعات استفاده می نمایند. در این روش ، زمان بازیابی اطلاعات با محل استقرار اطلاعات رابطه ای خطی نخواهد داشت .

اکثر Tape Drive های ارزان قیمت از تکنولوژی QIC ( اقتباس شده از Quarter Inch Committee ) ، یا QIC-Wide و Travan استفاده می نمایند که از لحاظ ظرفیت در مقایسه با هارد دیسک ، شرایط رقابتی مطلوبی را ندارند.

فن آوری های جدید تهیه Backup نظیر imaging/ghosting با اصل استفاده آسان از Tape Drive منافات داشته و بسیاری از کاربران ترجیح می دهند که از گزینه های دیگری نظیر CD و یا DVD استفاده نمایند .

▪ مزایای Tape Backup Drive

▪ ظرفیت ذخیره سازی بیشتر

▪ امکان جایگزین نمودن رسانه ذخیره سازی

▪ حفاظت در مقابل ویروس ها ، سرقت و سایر حوادث غیر قابل پیش بینی ( در مقایسه با هارد دیسک )

▪ ذخیره سازی داده در مکانی متمایز از کامپیوتر

▪ عمر مفید مناسب ( بیش از سی سال )

● استانداردهای Tape Backup

برای تولید Tape Drive از استانداردهای متفاوتی استفاده می شود :

▪ Linear Tape-Open) LTO) : استانداردی است که توسط سه شرکت HP,IBM و Seagate ارائه شده است . دو فرمت Accelis و Ultrium بر اساس استانداد فوق تاکنون پیاده سازی شده است :

▪ Ultrium Generation ۱ ( ظرفیت ۱۰۰GB ، فشرده ۲۰۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات بین ۲۰ تا ۴۰ MBps )

▪ Ultrium Generation ۲ ( ظرفیت ۲۰۰GB ، فشرده ۴۰۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات بین ۴۰ تا ۸۰ MBps )

▪ Accelis Generation ۱ ( ظرفیت ۲۵GB گیگابایت ، فشرده ۵۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات بین ۲۰ تا ۴۰ MBps )

▪ Digital Audio Tape) DAT ) : توسط شرکت های سونی و HP با هدف ارائه یک فرمت صوتی با کیفیت بالا ارائه گردیده است و در سال ۱۹۹۸ به استاندارد DDS )Digital Data Storage) تبدیل تا از آن به منظور فرمت ذخیره سازی داده در کامپیوتر استفاده گردد . از پروتکل DDS استانداردهای متعددی پیاده سازی شده است :

▪ DDS-۱ ( ظرفیت ۲GB ، نرخ انتقال اطلاعات پنجاه و پنج صدم MBps )

▪ DDS-۲ ( ظرفیت ۴GB ، فشرده ۸GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۱ / ۱ MBps )

▪ DDS-۳ ( ظرفیت ۱۲GB ، فشرده ۲۴GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۲ / ۲ MBps )

▪ DDS-۴ ( ظرفیت ۲۰GB ، فشرده ۴۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۸ / ۴ MBps )

▪ DLT : از متدهای قدیمی ضبط مغناطیسی که در آن کارتریج در یک ریل و Tape Drive در ریل دیگری عملیات خود را انجام می داد ، استفاده شده است . یکی از مهمترین گونه های این استاندارد ، Super DLT است که از ترکیب روش های ضبط نوری و مغناطیسی استفاده می نماید .

▪ DLT ۷۰۰۰ ( ظرفیت ۳۵GB ، فشرده ۷۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۲۰ MBps )

▪ SDLT ۲۲۰ ( ظرفیت ۱۱۰GB ، فشرده ۲۲۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۲۲ MBps )

▪ Advanced Intelligent Tape) AIT) : استاندارد فوق توسط شرکت IBM ارائه شده است و چهار نسل متفاوت از آن تاکنون پیاده سازی شده است :

▪ AIT-۱ ( ظرفیت ۳۵GB، فشرده ۷۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۶ MBps )

▪ AIT-۲ ( ظرفیت ۵۰GB ، فشرده ۱۰۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۱۰ MBps )

▪ AIT-۳ ( ظرفیت ۱۰۰GB ، فشرده ۲۶۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۲ / ۳۱ MBps )

▪ SAIT-۱ ( ظرفیت ۵۰۰GB ، فشرده ۳ / ۱ ترابایت ، نرخ انتقال اطلاعات ۷۸ MBps )

▪ VXA : استاندارد فوق توسط Ecrix ارائه شده و از اینترفیس های SCSI و استانداردهای IEEE ۱۳۹۴ استفاده می نماید. تاکنون دو نسل متفاوت از استاندارد VXA پیاده سازی شده است :

▪ VXA-۱ ( ظرفیت ۳۳GB ، فشرده ۶۶GB گیگابایت ، نرخ انتقال اطلاعات ۶ MBps )

▪ VXA-۲ ( ظرفیت ۸۰GB ، فشرده ۱۶۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۱۲ MBps )

Travan : دو فرمت متداول مبتنی بر استاندارد فوق عبارتند از :

▪ TR-۵ ( ظرفیت ۱۰GB ، فشرده ۲۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۸۳ / ۱ MBps )

▪ TR-۷ ( ظرفیت ۲۰GB ، فشرده ۴۰GB ، نرخ انتقال اطلاعات ۴ MBps )

● نحوه انتخاب یک Tape Backup Drive

برای انتخاب یک Tape Drive پارامترهای متعددی بررسی می گردد :

▪ حجم داده ئی که می بایست Backup گرفته شود .

▪ اینترفیس های حمایت شده

▪ نرخ انتقال اطلاعات

▪ استاندارد Tape

▪ قیمت درایو و Tape

▪ ویژگی ها و میزان سازگاری درایو و نرم افزار ارائه شده

▪ نوع و نحوه بازیابی اطلاعات در صورت بروز حوادث غیرمترقبه

● انتخاب نرم افزار

پس از انتخاب یک Tape Drive ، انتخاب نرم افزاری که می بایست به کمک آن از داده ها Backup گرفته شود نیر بسیار حائز اهمیت است . در این رابطه سه منبع وجود دارد :

ـ نرم افزار ارائه شده به همراه محصول

ـ نرم افزار ارائه شده به همراه سیستم عامل

ـ نرم افزاری که از منابع ثالث تامین می گردد

در زمان انتخاب یک نرم افزار می بایست پارامترهای متعددی را بررسی نمود :

تنوع دستگاه هائی که نرم افزار از آنان حمایت می نماید : برخی از نرم افزارها ارائه شده صرفا" مختص Tape نبوده و امکان تهیه Backup از طریق سایر رسانه های ذخیره سازی را نیز در اختیار کاربران قرار می دهند . تعدادی از نرم افزارهای ارائه شده صرفا" امکان تهیه Backup را از طریق یک دستگاه بخصوص فراهم می نمایند .

میزان سازگاری با داده هائی که قبلا" Backup گرفته شده است : در صورتی که Tape Drive موجود با یک مدل جدید جایگزین می گردد ، آیا نرم افزار ارائه شده قادر به خواندن داده های قبلی می باشد ؟

امکان انتخاب نوع فشرده سازی : نرم افزار انتخابی می بایست دارای گزینه های لازم به منظور مشخص نمودن نوع فشرده سازی در زمان تهیه Backup باشد .

امکانات ارائه شده به منظور ایمن سازی داده ها : نرم افزار انتخابی علاوه بر ارائه سرویس Verify ، می بایست دارای امکانات خاصی به منظور تصحیح خطاهای ECC باشد .

نحوه برخورد با حوادث غیرمترقبه به منظور بازیافت اطلاعات : برخی از نرم افزارهای ارائه شده به همراه سیستم های عامل ، کاربران را مجبور می نمایند به منظور بازیابی اطلاعات درابتدا سیستم عامل را مجددا" نصب نموده تا امکان Restore نمودن داده ها فراهم گردد . در حالت ایده آل می بایست سیستم را با استفاده از یک دیسک Bootable راه اندازی و در ادامه از Tape استفاده نمود .

ـ امکان زمانبندی لازم برای تهیه Backup

ـ امکان استفاده از رمز عبور

ـ امکان حذف تمامی اطلاعات موجود بر روی Tape با سرعتی مطلوب

ـ امکان حذف بخش هائی از Tape که به داده آن نیاز نمی باشد .