بیانیه هزاره و حقوق بین المللی اینترنت ۱

سازمان ملل نیز با توجه به همه این ویژگی ها تصمیم گرفته است تا آنجایی كه می تواند به قانونمندی این شبكه كمك نماید اجلاس WSIS نمونه بارز این تلاش هاست

كه در آن سران كشورها حاضر شدند. چون فناوری‌ اطلاعات ترجمان جدید ثروت و قدرت است و این دو مؤلفه بسیار مهم بوده و به ایجاد یك جهان چندقطبی و چندوجهی كمك می‌نمایند.

و شكل‌گیری آن:

هر چند كشورهای توسعه‌یافته ادبیات حقوقی مخصوص به خود را دارند لیكن دول در حال توسعه هیچ گاه در پی آن نیستند تا بدون چون و چرا عقاید خود را كنار بگذارند. این مسأله در تمامی عرصه‌ها از جمله حقوق بشر تجلی یافته است. به عبارت بهتر، عالی‌ترین شكل تجلی اختلاف عقاید شمال و جنوب در قضیه این حقوق می‌باشد. هر چند آزادی‌های مطمع نظر گروه كشورهای شمال كاملاً با افكار و آراء آنان منطبق است لیكن آنها هیچ علاقه‌ای به پذیرفتن برخی حقوق كه كشورهای جنوب به آن عقیده هستند، ندارند. در موج سوم حقوق بشر كه پس از موج‌های اول و دوم پدید آمده‌ و در لایه سوم آن جهان توسعه نیافته به خاطر كثرت عددی و تفاوت دیدگاه‌ها استیلاء خود را بیشتر از قبل بر حقوق بشری نشان داده است حقوق بنیادینی همچون حق توسعه جایگاه رفیعی را در مناسبات بین‌المللی به خود اختصاص داده است. مجمع جهانی اقتصاد همواره شاهد مبارزات جدی كشورهای مذكور با دول شمال می‌باشد. علی‌الخصوص آفریقایی‌ها سعی فراوانی می‌كند تا با توسل به حق توسعه علاوه بر بخشوده شدن دیون هنگفت كه از اروپایی‌ها اخذ كرده‌اند، برخی فناوری‌های مورد نظر خود را از كشورهای توسعه‌یافته وارد نمایند.

مبنا قرار گرفتن لفظ توسعه برای تقسیم كشورها و جای گرفتن عده‌ای از آنها در گروه توسعه یافته­ها و گروهی دیگر در میان توسعه‌نیافته‌ها خود گویای اهمیت این مبحث می‌باشد. كشورهای جنوب همواره سعی می‌كنند حق توسعه را به عنوان یكی از مظاهر مسلم حقوق بشر معرفی نمایند لیكن شمالی‌ها چه به صورت صریح و چه به صورت ضمنی در مقابل آن ایستادگی می‌كنند. علت این مقاومت آثار بعدی مترتب بر پذیرش این مسأله می‌باشد. این كشورها به خوبی منظور جنوبی‌ها را از حق توسعه و آثار و مسائل مترتب بر آن را می‌دانند و از این رو چندان تمایلی به حق مذكور نشان نمی‌دهند. از سوی دیگر شكاف به وجود آمده بین فقیر و غنی هر روز عمیق‌تر می‌شود و این مسأله چه از لحاظ تفكرات كمونیستی و چه از لحاظ توانایی بازار كشورهای توسعه‌نیافته به سود كشورهای گروه شمال نخواهد بود. از این رو آنها نیز نمی‌توانند در این باره بی‌تفاوت بنشینند.

در آستانه قرن جدید میلادی تلاش جدی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شكل گرفت تا ضمن تلاس مجدد برای حق توسعه به آن صبغه‌ جهانی نیز داده شود. هدف سوم این تلاش قاعده‌مند كردن زمینه‌های این حق و همچنین هماهنگ كردن خواسته‌های دولت‌ها هنگام ورود به هزاره سوم میلادی بود. این مباحث مورد حمایت دبیركل سازمان ملل نیز قرار گرفت و در همان بهبوهه جشن‌های هزاره سوم بینانیه‌ای به عنوان بیانیه هزاره به تصویب رسید. هر چند این مصوبه در مجمع عمومی مصوب شده و همانند اكثریت قریب به اتفاق مصوبات آن از قدرت اجرایی مستقیم برخوردار نیست ولی رأی بالایی كه به آن داده شد باعث گردید تا توجه همه به اهمیت موضوع در هزاره سوم جلب شود. سازمان ملل یك مجموعه‌ای از مقاصد توسعه و اهداف توسعه هزار ساله و شاخص‌های مشخصی برای نشان دادن پیشرفت در جهت كاهش فقر، گرسنگی و دیگر مسائل مهمی كه در پیش گرفته است و همچنین دسترسی به اطلاعات و تكنولوژی آن را تدوین كرد و آن را با عنوان MDG به تصویب رساند.

در این اعلامیه چنانچه گفته شد سعی بر این بود تا نیازهای مسلم و همگانی كشورهای توسعه‌نیافته شناسایی و برنامه‌ریزی‌های لازم در خصوص آن برای هزاره سوم صورت گیرد. از نكات مهمی كه با عنوان هدف‌های توسعه‌ای اعلامیه هزاره سوم می‌توان برشمرد عبارتند از: ۱ـ ریشه‌كنی فقر شدید و گرسنگی ۲ـ عمومی‌سازی آموزش ابتدایی ۳ـ پیشبرد برابری جنسی ۴ـ كاهش مرگ و میر كودكان ۵ـ گسترش بهداشت و سلامت مادران ۶ـ مقابله با ایدز، مالاریا و نظایر آن ۷ـ تأمین محیط مناسب برای توسعه پایدار

نقش اینترنت در MDG

بند ۱۸ بیانیه هزاره چنین آورده است: با همكاری بخش خصوصی مزایای تكنولوژی‌های جدید را بیشتر قابل استفاده كنید. مخصوصاً در بخش‌های ارتباطات و اطلاعات.

چنانچه مشخص است این بند دقت در نقش ارتباطات و اطلاعات را بسیار حیاتی دانسته است زیر این دو می‌توانند نقش تعیین‌كننده‌ای در توسعه پایدار هزاره سوم داشته باشند. اینترنت اجازه دسترسی به اطلاعات را در هر جا و هر زمان فراهم می‌نماید و وعده‌های اصلی بیانیه هزاره در خصوص بهداشت و مراقبت‌های بهداشتی، ارائه آموزش‌های مختلف و حفاظت از محیط زیست را تحقق می‌بخشد.

از اینجا بود كه سازمان‌های تخصصی و علی‌الخصوص ITV بر توجه ویژه به نقش این فناوری‌ها تأكید كردند.

اتحادیه بین‌المللی مخابرات با تأكید بر ضرورت استفاده از تكنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات نقش اینترنت را برای دسترسی به موارد مورد نظر بیانیه هزاره را بسیار حیاتی خواند.

این اتحادیه از آنجایی كه یكی از سازمان‌های تخصصی بوده و منشور وظایفی را به همین خاطر بر عهده‌اش نهاده است با توجه به بند ۱۰ بیانیه هزاره وارد عرصه شده و فعالیت‌های جدی را در این خصوص آغاز كرد. ITV طی یك گزارش در مورد شاخص‌های دسترسی به اطلاعات دیجیتال برای جامعه اطلاعاتی (DAI) اهمیت آن را در جهت رسیدن به هدف‌های اعلامیه سران جهان به مناسبت فرا رسیدن هزاره جدید در مقر سازمان ملل را مورد توجه قرار داده است.

اتحادیه مخابرات با توجه ویژه به موضوع، برنامه‌های خود را برای تحقق به اهداف بیانیه هزاره تدوین نموده است كه از جمله رئوس این برنامه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره كرد: ۱ـ توسعه تلفن روستایی در بنگلادش برای مقابله با فقر ۲ـ افزایش استفاده از ICT توسط معلمان پنال ۳ـ پیشبرد آموزش زبان در استرالیا با روش‌های الكترونیكی ۴ـ مبارزه با ایدز با آموزش‌های الكترونیكی و برنامه‌های دیگری كه در كشورهای مختلف از قبیل اوگاندا، ساحل عاج و نقاط دیگر در دست اجراست.

كارشناسان معتقدند امكانات اینترنت برای نیل به دیگر اهداف MDG نیز مؤثر است و به همین خاطر اینترنت و توانایی‌های آن عمیقاً مورد توجه كشورها قرار گرفت. البته سازمان ملل از قبل هم به این مسأله فكر كرده بود و بیانیه هزاره تنها تلاش و اولین تلاش سازمان ملل به حساب نمی‌آید.

DAI یا شاخص دسترسی دیجیتالی:

اتحادیه بین‌المللی مخابرات چنانچه گفتیم در یك گزارش شاخص‌های دسترسی به اطلاعات دیجیتال را معرفی نمود. این شاخص‌ها در دید كلی مجموعه‌ای از ۱۷۸ فاكتور اقتصادی است لیكن ITV در نهایت با تركیب همه این زمینه‌ها پنج مبحث عمده را انتخاب و روی آنها تأكید ویژه كرده است این پنج زمینه عبارتند از: ۱ـ سودمندی و قابل استفادگی زیرساخت ۲ـ مقرون به صرفه‌گی دسترسی به اینترنت ۳ـ سطح تحصیلات عمومی جامعه ۴ـ كیفیت سرویس‌دهی‌های اینترنتی ۵ـ میزان و آمار استفاده از اینترنت در واقع ابزار اصلی برای سنجش هدف كلیدی مذكور در خصوص استفاده از مزایای تكنولوژی‌های جدید همین شاخص دسترسی دیجیتال می‌باشد.

موضع‌گیری دبیر كل:

كوفی عنان ۶۷ ساله كه هشتمین سال دبیر كلی خود را پشت سر می‌گذارد شخصیتی است كه به خاطر آنكه از ابتدای فعالیت حرفه‌ای خود وارد سازمان ملل شده به خوبی با آن آشناست و به تمام ظرفیت‌های آن آگاه است. وی معتقد است سازمان ملل باید بداند در شرایط گوناگون چطور عمل كند. توانایی‌های فردی عنان هر چند مورد تردید نیست لیكن فعالیت‌های حرفه‌ای علاوه بر اینكه از او یك فرد حقوقدان بین‌المللی متبحر ساخته یك دیپلمات نیز پرورش داده است از این رو موضع‌گیری‌های او همواره با توجه ویژه به مقتضیات زمان صورت می‌گیرد.

عنان همچنین معتقد است كه سازمان ملل نباید در هیچ بحرانی به عنوان تماشاچی باشد وی همواره سعی كرده است نقش خود را به عنوان دبیركل به خوبی ایفا نماید همچنین تلاش می‌كند رسالتی كه پطروس غالی نتوانست به انتها رساند را به نتیجه رسانده و ظرفیت‌های شغلی دبیر كل را بالاتر ببرد. در زمینه جامعه اطلاعاتی نیز عنان موضع فعالی داشته است. افتخار برگزاری دو اجلاس سران درباره جامعه اطلاعاتی در دوره دبیركلی او مسأله قابل توجهی است سخنرانی وی در اجلاس ژنو نیز حاكی از همین مسأله است زیرا او نمی‌توانست خوشحالی خود را از این بابت مخفی كند وی در این سخنرانی خوشنودی مذكور را در پشت عباراتی پنهان می‌كرد لیكن به خوبی هویدا بود كه او از كار خود راضی است در قسمتی از سخنرانی عنان اشاره كرد: موضوع اصلی اغلب اجلاس‌های جهانی موضوع تهدید ماست اما این اجلاس از آنجا كه به چگونگی بهره‌برداری از یك فرصت می‌پردازد در نوع خود بی‌همتاست.