مأموریت دشوارآقای بلر

به بهانه ورود كمیته ۴ جانبه به منازعه غزه

وقتی تلفنی شنیدم لرد بلر قرار است برای احیای صلح در فلسطین به خاورمیانه برود برای توصیف حالتی كه به من دست داد، ، تصور می كنم واژه شگفت زدگی، تعبیر درستی نباشد. نمی توانستم به گوش هایم اعتماد كنم. حتی تاریخ را چك كردم. ولی نه، اول آوریل نبود( اشاره به دروغ آوریل كه در این تاریخ معمول است). همان طور گیج و مستأصل بودم كه آیا این مرد مغرور ریاكار، كه از دید خاورمیانه ای ها، دستانش به خون هزاران مرد و زن و كودك عرب آغشته است، واقعاً قصد داشته باشد فرستاده ما در خاور میانه باشد.

آیا این امر واقعاً می تواند صحت داشته باشد؟ من همیشه فكر می كردم كه بالفور، سایكس و پیكوت مظهر بلند پروازی های احمقانه در مسائل خاور میانه هستند. ولی بلر؟ یعنی باید باور كرد كه نخست وزیر پیشین ما، مردی كه كشورخود را به شن های خاور میانه كشاند، باید نقشی در این منطقه بازی كند- بلر یعنی همان كسی كه فرستاده افتضاح اش لرد له وی آن همه مسافرت های سرّی در خاورمیانه انجام داد بدون این كه مطلقاً نتیجه ای در بر داشته باشد- اكنون بر آن است كه دست های خود را (و من از آن می ترسم كه زندگی ما را هم) در آخرین جنگ استعماری جهان آلوده كند، كاری كه صرفاً غیر قابل تحمّل است.

البته او با محمود عباس تماس خواهد گرفت و سعی خواهد كرد حماس را نادیده بگیرد. گفت و گوهای طولانی در باره خاور میانه و در مورد اعتدال و میانه روی خواهد كرد و ما مجبوریم به حرف های او گوش بدهیم و فضل فروشی های او را در باره اخلاق و این كه چگونه كاملاً و مطلقاً اطمینان دارد بهترین روش را به كار خواهد گرفت تا صلح را به خاورمیانه بیاورد، تحمل كنیم ( و این امر به یادمان می آورد همان مردی را كه سال گذشته آتش بس در لبنان را به تعویق انداخت برای این كه در امیدواری احمقانه بوش برای پیروزی اسرائیل بر حزب الله شریك باشد). او حتی یك بار هم از این عمل خود عذر نخواسته است. یك بار هم اشاره ای نكرده است به این كه متأسف است از این كه چنین كاری را به نام ما انجام داده است. با وجود این، لرد بلر در واقع باور دارد كه می تواند در خاورمیانه كار مفیدی انجام دهد، آن هم كسی كه درباره مدارك سلاح های كشتار جمعی در عراق دروغ گفته و آن را جعل كرده است.

بلر مردی است كه دست كم در منطقه خاورمیانه كاملاً بی اعتبار شده است سیاستمداری كه به طور آشكاری در هركاری كه در خاورمیانه به آن دست زده ، شكست خورده است. اما اكنون باور دارد كه مرد ایده آل است برای این كه موضوع خاورمیانه را با شكار افراد ومهره هایی كه درنزد ملت هایشان نماد وطن فروشی هستند برای انجام دستورات ما، سرهم بندی كند، یعنی همان كسانی را كه در پی قبول فلسطینی هستند كه حتی دارای اختیارات و اقتدار كم تر ازدوره یاسر عرفات است.

البته من فكر می كنم بلرتاریخ مصرف و موارد استفاده خاص خودش را دارد. او درمیان سیاستمداران انگلیس آمیزه منحصر به فردی از گستاخی و نادرستی است. شكی نیست در مورد دیكتاتور های عرب دست نشانده ما خوب عمل می كند و من گمان دارم - (با این كه مسلم می دانم این داستان غیر عادی واقعیت دارد) - كه بلر تلاش خواهد كرد برای رسیدن به صلح ، به توری دیپلماتیك در دمشق و حتی تهران برود تا بدین وسیله راه را برای استراتژی خروج آمریكا از عراق هموار كند. ولی در فلسطین؟

فلسطینی ها انتخابات انجام دادند، انتخاباتی واقعی، معتبر و مطمئن و به صورتی دموكراتیك و حماس برنده شد. با این همه بلر احتمالاً نخواهد توانست با حماس ملاقاتی داشته باشد. او نیاز دارد فقط با دولت محمود عباس گفت و گو كند، با دولتی كه در این هفته همكار قدیمی من «رامی خوری» به درستی آن را دولت خیالی توصیف كرد.

طبق سخنان سخنگوی وزارت خارجه آمریكا شان مك كورمك كه من آن را در اینجا نقل می كنم: «آمریكایی ها درحال بررسی در باره كسی هستند كه بتواند در یك سیستم فلسطینی كار كند تا شرایط را برای استقرار یك دولت شایسته آماده سازد. اوه بله، می بینم كه چرا برای این كار به لرد بلر متوسل شده اند. او دولت هایی را كه به طور شایسته اداره شوند و بسیاری از قوانین ترور و وحشت و امنیت شدید این دولت ها را دوست دارد؛ اگرچه من كمی در باره این كه مفهوم «سیستم فلسطینی ها» چه چیز قرار است باشد، گیج شده ام.

درگذشته جیمز ولفنسون سفیر ما در خاورمیانه بود و یكی از رئیسان پیشین بانك جهانی. او آنجا را با نومیدی و یأس ترك كرد زیرا نه می توانست غزه را از نو بنا كند و نه با پروسه صلحی كه با هر خانه سازی یهودیان در زمین فلسطینی ها و با هر شلیك راكت قسّام از طرف فلسطینی ها، تضعیف می شد، كاری انجام دهد.

چه حرف های شیرینی كه از دهان بلرخواهیم شنید. شرط می بندم كه او ذكری از دیوار اسرائیل كه این همه زمین اضافی از فلسطینیان را از آنها می گیرد سخنی به میان نخواهد آورد. او به همه طرف ها توصیه خواهد كرد كه خویشتندارباشند. دعوت های بی پایانی برای میانه روی را از او خواهیم شنید كه هیچ كدام به خاطر عدالتی نیست كه بیش از صد سال است مردم خاورمیانه به خاطر آن تلاش كرده اند.

و اسرائیل لرد بلر را دوست دارد، در واقع بلر با استفاده مزورانه از زبان چرب و نرم خود، وقتی منتظر است كه فلسطینی ای برای مذاكره پیدا كند، به ایهود اولمرت كه دولت اش به گرفتن زمین های اعراب برای یهودیان ادامه می دهد توسل خواهد جست، یعنی برای مذاكره با محمود عباس كه اكنون پس از این كه نیرو هایش در غزه از حماس شكست خوردند، اعتبار و پرستیژ یك خرگوش را دارد.

بلر با كدام یك از دو نخست وزیر فلسطینی صحبت خواهد كرد؟ پاسخ روشن است، البته كه با آن كسی كه كراوات می بندد و با محمود عباس كار می كند و تقاضای تضمین بیشتر، مقررات سخت تر و دموكراسی كمتری را خواهد كرد.

من هرگز نتوانسته ام بفهمم چرا خاورمیانه، بالفور ها، سایكس ها و بلر ها را به خود جلب می كند. روزگاری جیمز بیكر، گره گشای ما در خاورمیانه بود - كه برای پدر جورج بوش كار می كرد تا این كه اسرائیل از او خسته شد- و پیش از آن ما فهرست كاملی داشتیم از دبیر كل های سازمان ملل كه از منطقه دیدار می كردند، ابراز ناخشنودی می كردند و هشدار می دادند كه اگر به زودی صلح برقرار نشود نتایج وخیمی به بار خواهد آمد.

من شخص دیگری را هم به یاد می آورم با همان تفرعن بلر، كورت والد هایم را، آن وقتی كه دیگر رئیس سازمان ملل نبود. او حقیقتاً تصور می كرد می تواند سفیر صلح در خاورمیانه باشد؛ علی رغم شخصیت او كه كمتر خصوصیات زمان جنگ نازی ها را داشت . ملاقات های او بویژه با ملك حسین ، پادشاه وقت اردن، به هیچ جا نرسید ولی قدرت والدهایم برای كشیدن پرده ای بر گذشته خود در زمان جنگ، دارای یك وجه مشترك با بلراست. والد هایم با ثبات قدم و آشكارا و بار ها از این معركه گریخت كه قبول كند كه كار غلطی انجام داده است. براستی این مأموریت بلرشمارا به یاد چه كسی می اندازد؟

رابرت فیسك ‎/ ایندیپندنت

ترجمه: پور اندخت مجلسی