ریشه ها ی اجتماعی بد رانندگی کردن ایرانی ها چیست

وقتی بحث ترافیک و یا تلفات انسانی تصادفات در تهران و یا در شهرهای دیگر کشور به میان می آید فارغ از مقصر بودن زمین و زمان , مهم ترین نکته نوع رانندگی ما ایرانیان است

وقتی بحث ترافیک و یا تلفات انسانی تصادفات در تهران و یا در شهرهای دیگر کشور به میان می‌‌آید فارغ از مقصر بودن زمین و زمان ، مهم ترین نکته نوع رانندگی ما ایرانیان است. معمولا پیشینه فرهنگی هر ملتی بر روی رفتار آنها در مواجهه با پدیده‌ها‌ی دنیای مدرن تاثیر می‌‌گذارد.ما ایرانیان علیرغم بهره گیری از سجایای اخلاقی که ناشی از تمدنی دیر پا و غالبا اخلاق گراست،دارای خلقیاتی خاص هستیم که همواره به صورت آفات و آسیب‌ها‌ی اخلاقی نزد مردمان تمدن‌ها‌ی بزرگ مشاهده می‌‌شود که با زندگی شهری گاه در تضاد قرار می‌گیرد. یکی از خلقیات اصلی ما ایرانیان فردگرایی و غرور کاذب است؛ بر طبق این سائقه اجتماعی ،منافع فردی بر اجتماعی ترجیح داده می‌‌شود چرا که فرد منافع فردی خود و گروهی را که در آن زندگی می‌‌کند را در یک راستا ارزیابی نمی‌‌کند. این فرد به دلایل شخصی خود را داناتر ،با هوش تر و بالاخره خود را محق تر از بقیه در سهم خواهی از حق حیات اجتماعی می‌‌پندارد و بین خود با دیگران اعم از دیگر شهروندان و یا دیگر ملت‌ها فاصله‌ای معنا دار قایل است. این خلقیات البته دارای دلایل اجتماعی و تاریخی بسیار است که در این مجال نمی‌‌گنجد اما حضور این خلق خاص در بین ما ایرانیان امری انکار شدنی نیست.درست مثل ورزشهای جمعی که به ندرت در آن موفق بوده ایم البته در نسبت با ورزش‌های فردی مثل کشتی و وزنه‌برداری و...

از دل این اخلاق خاص ،برخی رفتارهای اجتماعی بیرون می‌‌آید که برخی از آنها مثل نژاد پرستی و قوم مداری یک آسیب جدی اجتماعیست و برخی چون نبود فرهنگ آپارتمان نشینی وفرهنگ رانندگی یک آسیب رفتاری خرد که البته باعث بروز مشکلات کلان نیز می‌‌شود. غرض ما از پرداختن به این خلق البته واکاوی و آسیب شناسی رفتار ما ایرانیان نیست بلکه می‌‌خواهیم ببینیم این غرور و فرد گرایی تا چه اندازه می‌‌تواند در بالا رفتن آمار تصادفات و ترافیک موثر باشد.

بارها شنیده ایم و یا دیده ایم که دو ایرانی هنگام رسیدن به در ورودی جایی اینقدر با هم تعارف می‌‌کنند که گاه کار به هل دادن می‌‌کشد اما همین افراد در پشت فرمان چنان برای زود تر داخل کردن جلوی ماشین به داخل یک خیابان فرعی از هم پیشی می‌‌گیرند که همواره باعث تصادف و یا حدا اقل یک مرافعه می‌‌شود.

اما کدام خلق حقیقی‌ماست؟ آیا آن فرد مودب تعارف‌کننده در پشت در ورودی ماییم یا آن فرد بد دهن برتری جو در ورودی خیابان فرعی؟

برای بسیاری از ما پیش آمده که دیده‌ایم یک فرد برای اینکه از تقاطع اول بپیچد و پنج دقیقه زودتر از تقاطع دوم وارد مسیر بعدی خود شود ده‌ها اتومبیل را معطل کرده است بدون اینکه احساس کند حقی از کسی ضایع کرده است چرا که او زود رسیدن خود را بر هر چیز دیگری اعم از قانون ،حق دیگران و.... مقدم می‌‌داند و اتفاقا بسیار هم حق به جانب است به نحوی که اگر کسی به او اعتراض کند وی زدن با قفل فرمان توی سر معترض را حق خود می‌‌داند. این خلق در نزد برخی از خرده فرهنگ‌های رانندگی بسیار تظاهرات جالبی دارد مانند رانندگان تاکسی، اتوبوس و اتومبیل‌ها‌ی سنگین که خیابان را به دلایل شغلی حق مسلم خودشان می‌‌دانند و به دیگران اعم از رانندگان زن و رانندگان مسن‌تر به عنوان بیگانگانی می‌‌نگرند که باید حتما با عجله راه را برای این سلاطین جاده باز کنند. همچنان که دارندگان اتومبیل‌ها‌ی مدل بالای خارجی و گران قیمت مثل پورشه و بی ام و و بنزو اخیرا مازاراتی با زدن چراغ و داشتن سرعت بالای ۱۴۰ کیلومتر در ساعت حق برتری خود را به اتومبیلی که با سرعت مجاز در خط سرعت می‌‌راند دیکته می‌‌کنند. این مسئله بین اتوبوس‌های بین شهری بسیار شایع است که در خط دوم هر آزاد راهی با سرعت بسیار بالا حرکت کرده و به تمام اتومبیل‌هایی که با سرعت مجاز در این خط حرکت می‌‌کنند با چراغ و بوق‌ها‌ی بسیار ناهنجار اخطار می‌‌دهند و باعث تصادف راننده‌ای می‌‌شوند که با دستپاچگی باید انحراف به چپ و راست کند. اینها شاید مشتی باشد نمونه از خروار که غرور و فرد گرایی ما ایرانیان چه طور می‌‌تواند مخاطرات جاده ای فراوانی ایجاد کند.

البته به همه اینها باید فردگرایی در استفاده از اتومبیل شخصی ، عبور و مرور حق به جانب از ورود ممنوعها و چراغ قرمزها ،دنده عقب در اتوبان و حتی حرکت خلاف جهت در خیابانهای اصلی را که مورد خاص و جالبیست را هم اضافه کرد. همه اینها ریشه در سائقه خود برتر بینی ما ایرانیان دارد چرا که نپذیرفته ایم که رعایت مسایل مربوط به رانندگی در نهایت به نفع همه است همه ای که ما هم جزئی از آن هستیم. پذیرش و البته آموزش این نکته به کودکان در خانواده و آموزش و پرورش یک ضرورت اجتناب ناپذیر است گرچه ته نشست کردن این خلق در روحیات ما به سادگی قابل ترمیم نیست.

نویسنده : هادی معیری‌نژاد