آیا می دانید فشارخون یعنی چه

بد نیست کمی راجع به فشار خون و کم و کیف آن اطلاعاتی کسب کنیم تا بهتر بتوانیم اصطلاحات و اختلالاتی نظیر فشار خون بالا و پایین را درک کنیم

‌بد نیست کمی راجع به فشار خون و کم و کیف آن اطلاعاتی کسب کنیم تا بهتر بتوانیم اصطلاحات و اختلالاتی نظیر فشار خون ‌بالا و پایین را درک کنیم. ‌

● فشارخون پایین

زمانی که جریان خون به قدری کاهش می‌یابد که اکسیژن و مواد مغذی کافی را به ارگان های حیاتی بدن نظیر مغز ، قلب و کلیه نمی‌رساند در عملکرد این ارگان ها اختلال ایجاد می‌شود. ‌

‌ ‌فشار خون نرمال و سالم چیست؟ ‌زمانی که قلب می‌تپد و خون، درون رگ های بدن جاری می شود. فشار خون <سیستولیک> مربوط به فشار ناشی از رگ‌ها در زمان پمپاژ ‌قلب است و فشار <دیاستولیک> فشار ناشی از استراحت شریان ها را بیان می کند و این درست زمانی است که خون، درون قلب جمع می‌شود تا مجددا عمل پمپاژ صورت بگیرد. هر نوع فشار خون بالاتر از ۱۲۰- ۸۰ میلی متر جیوه را فشارخون بالامی‌دانند.زمانی که قلب درحالت استراحت است بطن چپ ، پر از خون برگشتی از ریه ها می شود، سپس بطن چپ منقبض شده و خون، درون ‌شریان ها جریان می یابد. نبضی که با قرار دادن انگشت در محل شریان ها احساس می کنیم نتیجه انقباض بطن چپ می باشد. ‌

فشارخون چگونه تشخیص داده می شود؟ ‌ فشارخون به کمک مقدار خونی که توسط بطن چپ درون رگ ها پمپ می شود و مقاومت دیواره رگ ها در برابر جریان خون، تشخیص داده می‌شود.به طور کلی فشار خون، زمانی که مقدار خون بیشتری پمپاژ می‌شود و یا زمانی که دیواره رگ‌ها تنگ و سخت شده باشد، بالاتر ‌است و زمانی که خون کمتری پمپاژ شود یا مقاومت رگ‌ها کمتر باشد فشار خون پایین، عارض می شود. ‌

چگونه می‌توان فشار خون نرمال را حفظ کرد؟ ‌بدن به کمک سلول‌های گیرنده عصبی به نام <بارارسپتور> می‌تواند فشارخون را کنترل نماید.این سنسورها در مسیر شریان‌های بزرگ ‌نزدیک قلب قرار دارند و به محض دریافت و احساس فشار خون، پیام هایی به قلب ، شریان ها ، سیاهرگ ها و کلیه ها ارسال می کنند تا ‌با ایجاد تغییر، فشار خون را به حالت نرمال برگردانند. هدف از این تنظیم خودکار، حفظ برونداد قلب یعنی انتقال خون به تمام ارگان‌ها و بخش های ‌بدن است.

پیام های <بارارسپتور> می تواند باعث افزایش سرعت قلب و انقباض متوالی تر آن برای ارسال بیشتر خون شود. این پاسخ باعث افزایش ‌جریان خون و به عبارتی افزایش فشار خون می شود. ‌‌ <‌بارارسپتور> می‌تواند با ارسال پیام به سیاهرگ ها باعث اتساع آنها شود، در نتیجه خون بیشتری درون سیاهرگ ها باقی می ماند و خون ‌کمتری به قلب باز می گردد و متعاقب آن، خون کمتری درون شریان ها پمپاژ می شود و به این ترتیب فشار خون کاهش می یابد. به ‌عبارتی دیگر می‌توان گفت اگر سیاهرگ ها باریک شود، خون کمتری درون سیاهرگ، انباشته می شود و این مقدار به داخل قلب ‌بازگشته و باعث افزایش پمپاژ و به عبارتی افزایش فشار خون می شود.

‌زمانی که فشار خون، بالاست، <بارا رسپتور> با ارسال پیام به شریان ها باعث اتساع آن و کاهش مقاومتشان در برابر جریان خون می شود و ‌به این ترتیب فشار خون کاهش می یابد.اگر فشار ناشی از پمپاژ ، کم باشد شریان های تنگ در مقابل جریان خون مقاومت بیشتری کرده ‌و باعث افزایش فشار خون می شوند. ‌نقش کلیه ها در تنظیم فشار خون از طریق تولید ادرار صورت می گیرد. ادرار، همان آبی است که ازخون دریافت می‌شود.زمانی که کلیه ها ادرار بیشتری تولید می کنند، مقدار خونی که درون سیاهرگ و سرخرگ جریان دارد کم شده و متعاقب ‌آن فشار خون کاهش می یابد. زمانی که کلیه ها ادرار کمتری تولید کنند مقدار خون درون این رگ‌ها افزایش یافته و فشار خون بالا ‌می رود.

آیا فشار خون پایین برای سلامتی مضر است؟ ‌افرادی که فشار خون پایین دارند کمتر دچار سکته ، بیماری‌های کلیوی و قلبی می شوند. ورزشکاران، افرادی که به طور مرتب ورزش ‌می کنند، افرادی که به طور منظم وزن خود را کنترل می کنند و عدم استعمال دخانیات باعث کاهش فشار خون می شود، بنابر این تا ‌زمانی که کاهش فشار خون به قدری نباشد که به ارگان ها آسیب وارد کند می توان گفت که مفید ا ست. ‌

● علائم فشارخون پایین ‌

اگر افت فشار خون نرمال باشد هیچ علائم بالینی در پی ندارد. اما اگر از مقدار متعادل پایین تر رود باعث بروز علائمی نظیر سرگیجه، ‌کدورت در بینایی، ضعف ، گیجیو حالت تهوع می شود. از جمله علائم دیگر درد قفسه سینه ، کوتاه شدن تنفس ، سردی بدن ، ‌مرطوبی پوست و غش کردن می با شد. ‌

‌

● ‌علت کاهش فشار خون

بیماری هایی که باعث کاهش حجم خون می‌گردد مثل خونریزی و کم آبی که باعث کاهش خروجی قلب و کاهش فشار خون می شود. ‌عوارض جانبی داروهایی که باعث کاهش فشارخون می شود حتی می تواند منجر به آسیب نخاعی نیزگردد. ‌

▪ دلایل عصبی کاهش فشارخون

بدن نیاز به عملکرد صحیح دستگاه اعصاب مرکزی دارد تا بتواند فشار خون را درحد نرمال حفظ کند. به طور نرمال بین عملکرد سیستم ‌آدرنالین و عصب واگوس(عصب دهم مغز) تعادل برقرار است.اگراین عصب، تحریک شود باعث اتساع سیاهرگ ها شده و خون کافی به ‌قلب باز نمی گردد و فشار خون دچار افت می شود.‌اگر جریان آدرنالین در شریان ها متوقف شود(مثلا در آسیب های نخاعی) فشار دیواره شریان ها از بین می رود و متسع شده و ‌فشار خون حذف می شود. ‌

▪‌ ‌دلایل غیر عصبی افت فشار خون

از جمله دلایل غیر عصبی افت فشار خون عبارتند از: خونریزی، کم آبی ناشی از اسهال و استفراغ ، عفونت و عملکرد غلط غده آدرنال. ‌بارداری نیز باعث افت فشار خون می شود که البته از علائم طبیعی تلقی می شود. ‌

چه داروهایی باعث افت فشار خون می شود؟ ‌ از جمله داروهایی که باعث کاهش فشار خون می‌شوند عبارتند از: داروهای فشار خون که گاهی بیش از حد تاثیر گذار هستند و باعث افت ‌بارز فشار خون می‌شوند. همچنین بعضی از داروهای ضد افسردگی، داروهای درمان پارکینسون، و داروهای مُسکن درد باعث کاهش فشار خون می شوند. ‌