افزایش قیمت ها گریبانگیر مردم چین

مشکل خانم ونگ, دغدغهء بسیاری از خانواده های چینی است در کشوری که وعدهء اصلی دولت به مردم افزایش رفاه و آسایش است, مقامات و مراجع به دلیل ترس از نارضایتی اجتماعی توانایی کنترل تورم و افزایش قیمت ها را ندارند

خانم ونگ در حالی که در کنار قفسه‌های روغن آشپزی در یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های پکن ایستاده بود، برچسب‌های قیمت را به دقت کنترل می‌کرد.

ونگ که یک کارگر بازنشستهء کارخانه با مستمری ناچیز است، سابقا توانایی این را داشت تا مارک مورد نظر روغن آشپزی را که یکی از اجزای مهم آشپزخانه در چین است، برای خود بخرد ولی اکنون می‌گوید: «این روزها فقط به دنبال مارکی هستم که ارزان‌تر است.» واقعیت این است که مردم چین از افزایش قیمت موادغذایی رنج می‌برند و نمی‌توانند مانند گذشته زندگی کنند.براساس آمار رسمی افزایش ۶/۱۷ درصدی قیمت موادغذایی نسبت به سال گذشته، موجب افزایش سریع‌تر شاخص قیمت برای مصرف‌کنندهء چینی نسبت به یک دههء گذشته شده است.

مشکل خانم ونگ، دغدغهء بسیاری از خانواده‌های چینی است. در کشوری که وعدهء اصلی دولت به مردم افزایش رفاه و آسایش است، مقامات و مراجع به دلیل ترس از نارضایتی اجتماعی توانایی کنترل تورم و افزایش قیمت‌ها را ندارند.

بنابر اعلام دفتر آمار ملی چین، قیمت‌های مصرف‌کننده در ماه اکتبر امسال نسبت به همین زمان در سال گذشته ۵/۶ درصد افزایش یافته است.

این رقم با نرخ ماه اوت که بالاترین افزایش نرخ در ۱۱ سال گذشته بوده است برابری می‌کرد.

بانک مرکزی چین امیدوار بود تا نرخ تورم را در سال‌جاری سه درصد کاهش دهد، عوامل اصلی افزایش قیمت اقلام غذایی شامل افزایش قیمت وعدهء غذایی اصلی مردم گوشت و سبزیجات بود که به دلیل کمبود این مواد غذایی قیمت آن با افزایش ۹/۵۴ درصد به شدت بالا رفته است. سایر اقلام غذایی نیز مانند گوشت پرندگان، روغن آشپزی و حتی میوه‌ها به ترتیب ۳/۳۸، ۳۴ و ۹/۲۹ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

افزایش این ارقام در ماه گذشته حادثهء ویژه‌ای را رقم زد. چرا که سه فروشنده در فروشگاهی در چانکینگ (شهری در مرکز چین) در ازدحام و درگیری مشتریان حاصل از فروش ویژهء بطری‌های روغن کشته شدند.

به مناسبت دهمین سالگرد تاسیس فروشگاه، تخفیف ۲۰ درصدی برای اجناس این فروشگاه در نظر گرفته شده بود که این باعث ازدحام مردم، درگیری و در نهایت مرگ سه نفر شد. یوجین تائو نخست‌وزیر چین طی دیداری تبلیغاتی از شهری فقیرنشین در همسایگی پکن به وجود میلیون‌ها چینی فقیر در کشورش اعتراف کرد که این مساله نشان‌دهندهء میزان نگرانی دولت از تورم موجود بود.

ونگ پس از این دیدار به این نکته اشاره کرد که «قیمت‌ها در این روزها افزایش چشمگیری داشته‌اند و من می‌دانم که حتی افزایش یک یوآن در قیمت‌ها بر زندگی مردم اثر می‌گذارد.» او کارفرمایان را به افزایش دستمزد و رعایت حداقل حقوق و دستمزد آن‌ها ترغیب کرد.

مقامات چین هنوز فراموش نکرده‌اند که یکی از عوامل اعتراضات دانشجویی سال ۱۹۸۹ در میدان تیان آن من که به کشتار دسته‌جمعی مردم منجر شد، وجود تورم بالا بود. همچنین این مساله از ذهن آن‌ها پنهان نمانده است که افزایش ناگهانی قیمت سوخت اخیرا موجب نارضایتی و اعتراضات مردمی در برمه، نپال و اندونزی شده است.

فانگ زینگ صاحب فروشگاه محصولات زنجیره‌ای ورمیشل در منطقهء لووان شانگهای می‌گوید: «بسیار از بروز این اتفاقات در تعجب هستم، به عقیدهء من دولت بیش‌تر درگیر اطمینان دادن به مردم از عدم رشوه‌خواری در ساختار دولت است تا پرداختن به مشکلات اقتصادی آن‌ها.»

به نظر می‌رسد با گذشت زمان مغازه‌داران و مردم عادی افزایش قیمت‌ها را می‌پذیرند و حتی انتظار ادامهء این روند را هم دارند.

گو جانکوان یک رانندهء پکنی در این رابطه گفت: «قیمت‌ها بالا رفته ولی هیچ کاری از دست ما ساخته نیست، خانوادهء من هنوز گوشت می‌خورند اما مجبوریم پول بیش‌تری برای آن بدهیم.»

به گفتهء اقتصاددانان کاهش قیمت موادغذایی در آینده‌ای نزدیک بعید به نظر می‌رسد.

ژوژیکسین نایب رییس کمیسیون اصلاحات و توسعهء ملی اخیرا اظهار کرده: «با توجه به وضعیت چرخهء محصولات کشاورزی قیمت‌ها تا مدتی کاملا افزایش خواهد یافت اما من انتظار هیچ افزایش قیمت شدیدی را در طولانی مدت ندارم.»

اگر چه چین اغلب مواد غذایی مصرفی خود را تولید می‌کند، اما بازارهای کشاورزی آن از زمان پیوستن به سازمان تجارت جهانی آزادتر شده‌اند، بنابراین قیمت بسیاری از اقلام غذایی تحت تاثیر قیمت جهانی است.

لوییز کویجس اقتصاددان بانک جهانی می‌گوید: «بنا به گفتهء سیاست‌گذاران دولت چین آن‌ها با هیچ مشکل اساسی و عدم تعادل جدی میان عرضه و تقاضا در بخش‌های اقتصادی مهم روبه‌رو نشده‌اند، آن‌ها همچنین به این نکته اشاره دارند که گر چه قیمت‌ها در ۹ ماه گذشتهء سال ۲۰۰۷ نسبت به همین مدت در سال گذشته ۱/۴ درصد افزایش داشته است ولی ۵/۳ درصد این افزایش مربوط به اقلام غذایی بوده است.» در واقع زمانی که قیمت نفت و مواد غذایی از ارقام تورم ماه اکتبر خارج شد، افزایش قیمت سایر مواد فقط ۱/۱ درصد بود.

مقامات چین از سرعت رشد اقتصاد چین اظهار نگرانی می‌کنند. ژوژیکسین در این باره می‌گوید: «ما باید از خطرات رشد سریع اقتصاد که باعث افزایش تورم می‌شود، آگاه باشیم و باید طرح جدیدی را برای بررسی مشکلات جدید، تصویب کنیم.»

بانک مرکزی چین نرخ بهره را در سال جاری پنج بار بالا برده است و انتظار می‌رود در چند روز آینده نیز نرخ بهره افزایش پیدا کند، ولی این تغییرات در درازمدت تاثیر کمی دارد.

در ماه سپتامبر، دولت قیمت ثابتی را برای روغن آشپزی و دیگر محصولات تعیین کرد، بلیت هواپیما و برق مصرفی از جملهء این محصولات بودند.

با این وجود سه هفتهء قبل قیمت سوخت مصرفی پس از افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد.

سازمان غذا و کشاورزی چین گزارش کرده است که: «قیمت غذا و محصولات خوراکی در یک سال گذشته ۳۷ درصد افزایش پیدا کرده است.»

ولی دلایل این اتفاقات چه بود؟

افزایش قیمت جهانی نفت، هزینه‌های تولید، پردازش و حمل و نقل را افزایش داده است.

هزینه‌های باربری برای اجناس اصلی در یک سال گذشته ۸۰ درصد افزایش داشته است.

همچنین بیش‌تر مبادلات بازرگانی با دلار آمریکا انجام می‌گیرد، دلار بی‌ثبات قیمت‌های صادرات آمریکا را افزایش می‌دهد; این مساله مخصوصا در مورد گندم صدق می‌کند. خشکسالی در استرالیا و مشکلات عرضه در دیگر نقاط جهان هم از جمله دلایل این تغییرات هستند که باعث می‌شود قیمت گندم در چین بالا برود.

سی‌اس مانیتور

ترجمه: مسعود آذرنوش