دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
۳ راز سلامتی ورزش, تدبیر خواب, تدبیر غذا
ابن سینا یکی از گرانسنگترین آثارش را به درخواست دوستش که به احتمال قوی ابو محمد شیرازی بوده در شهر گرگان نگاشته است.
جوزجانی شاگرد حکیم نقل می کند که ابو محمد در همسایگی خود، خانه ای برای ابن سینا خرید و بوعلی در آن سکنی گزید. ابن سینا در مقدمه کتاب قانون گفته است که این اثر مشتمل بر پنج بخش خواهد بود. برخی از مورخان فلسفه بر این نظرند که حکیم به دلیل مسافرت های اضطراری و اجباری، کل کتاب قانون را نه در گرگان بلکه در شهرهای مختلف نگاشته است. ابن سینا در شانزده سالگی آن چنان مهارتی در طب کسب کرده بود که نه تنها بیماران را معالجه، بلکه تدریس هم می کرد. بسیاری از مورخان تاریخ فلسفه به ماجرای شگفتی ساز او در هفده سالگی اشاره کرده اند. هنگامی که فقط ۱۷ سال داشت و به درمان نوح بن منصور توفیق یافت، در حالی که تمام پزشکان متبحر آن زمان از درمان او عاجز شده بودند. کتاب قانون ابن سینا در دوران تاریک قرون وسطی از جایگاه ممتازی برخوردار بود و آن را انجیل پزشکی می نامیدند.
این اثر به زبان های متعدد ترجمه شده بود و بهترین منبع و مرجع در درمان بیمارها به شمار می رفت. ابن سینا در مقدمه قانون گفته است، کتاب قانون از پنج بخش تشکیل شده است: کتاب اول در امور عام وکلی است و به کلیات قانون مشهور است. در این کتاب طب به بخش نظری و عملی تقسیم شده و در ذیل چهار فن مباحث آن مطرح شده است از جمله: موضوعات طب، ساختمان بدن، اجزای تشکیل دهنده آن مثل استخوان ها، عضلات و... که در بخش نظری مورد بحث واقع شده است. براساس آنچه در تقسیمات پنجگانه کتاب قانون توضیح داده شد این طب دارای مقدماتی است که مبانی علمی آن را تشکیل می دهد مثل مباحث ارکان، مزاج ها و اخلاط و بعد شناخت داروهای ساده و داروهای ترکیبی و شناخت هر یک از اعضای بدن و بیماری هایی که ممکن است به هر عضوی حادث شود و طرق معالجه آن بیماری ها.
یکی از ارکان مباحث قانون موضوع زیبایی است که بشدت مورد توجه ابن سیناست که علاوه بر تخصیص یک عنوان و بخشی از کتاب قانون به آن در بخش داروهای گیاهی جایگاه ویژه ای برای آن حفظ کرده و از آن به «زینت» تعبیر می کند. مثلا بیماری های مو که آن را زشت می کند و راه معالجه آنها و همین طور درباره دیگر اعضا و این نشان می دهد که این طب منحصر به داروهای گیاهی نیست.
ابن سینا برای حفظ تندرستی و سلامتی، برای سه موضوع اهمیت زیادی قائل شده است که عبارتند از ورزش، تدبیر غذا و تدبیر خواب. او در کتابش این سه را رکن سلامت دانسته است. ورزش بخش مهمی در قانون دارد و ابن سینا با اهتمام خاص به آن پرداخته است. ابن سینا ابتدا به تعریف ورزش پرداخته و چنین نگاشته است: «ورزش یک حرکت ارادی است که منتهی می شود به تنفس عمیق و پیاپی.» جالب اینجاست که حکیم تأکید می کند که مقصود او حرکات ورزشی است نه حرکاتی که انسان در طول روز برای انجام کارهای روزانه انجام می دهد و در همین جا تذکر می دهد که هر کس موفق شود ورزش را در حد اعتدال و در وقتش انجام دهد از هر معالجه ای که بیماری های مادی اقتضا کند بی نیاز خواهد بود.
یکی دیگر از نکات بسیار جالب این که ابن سینا نه تنها ورزش های کلی را که برای بدن مفید و لازم است توضیح می دهد، بلکه ورزش های خاص هر عضو نیز مورد توجه اوست مثلاً ورزش دست یا پا، صدا، چشم و ... . در فصل سوم همین تعلیم به موضوع بسیار مهم یعنی زمان شروع به ورزش و قطع آن پرداخته است و معتقد است باید بدن را برای ورزش آماده کرد و توضیحات بسیار مهمی در این زمینه بیان می کند.
در فصل چهارم به تعلیم مالش (دَلک که کلمه دلاکی از همین ریشه مشهور و متداول است) یا به اصطلاح روزگار ما ماساژ و مسائل مختلف آن پرداخته و در فصول بعد همین تعلیم به ورزش های دیگر مثل حمام گرفتن، شست وشو با آب سرد و در بخش های دیگر به حمام آفتاب گرفتن، استفاده از شن و ماسه ساحل دریا و امثال اینها پرداخته است. تذکرات و نکات بهداشتی عموما در موضوعات مختلف است که به برخی از آنها اشاره شد مثلا این نکته که بهترین نوع خواب، خواب عمیق است که در فصل نهم همان تعلیم دوم از فن سوم فرموده است یک توصیه بهداشتی است درباره خواب که می گوید افراد تندرست باید مراقب خوابشان باشند که معتدل باشد، وقت خواب را رعایت کنند، زیاد نخوابند، از زیان بیداری به دماغشان بترسند، خواب روز بد و زیانبار است و امثال اینها همه توصیه های بهداشتی است که البته دلیل آنها را گفته است. ابن سینا درباره آب و هوا هم نکات بسیار مهمی را گفته است، برای مثال درباره هوا که آن را بسیار مهم می شمارد می گوید هوای خوب آن است که با بخارها و دودهای خارجی آمیخته نشده باشد، هوای باز باشد نه هوای بسته لابه لای دیوارها وسقف ها و درون خانه؛ خلاصه، هوای خوب، صاف و پاک است و به بخار نیزارها و امثال آنها آلوده نیست. در فصل ۱۶ همان تعلیم از فن دوم در احوال آب بسیار سخن گفته است از جمله این که آب ارزش غذایی ندارد و نقش آن رقیق ساختن غذا در بدن است که به روشنی توضیح داده شده است.
دکتر نجفقلی حبیبی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران صادق زیباکلام مجلس شورای اسلامی مجلس انتخابات مجلس دوازدهم انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم دولت انتخابات مجلس شورای اسلامی ستاد انتخابات کشور دولت سیزدهم
قتل شیراز سیل تهران هواشناسی شهرداری تهران زلزله سازمان هواشناسی سلامت پلیس وزارت بهداشت بارش باران
حقوق سربازان سایپا خودرو قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا گاز بازار خودرو حقوق بازنشستگان نمایشگاه نفت ایران خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب فضای مجازی نمایشگاه کتاب تهران کتاب جشنواره فیلم فجر دفاع مقدس سینمای ایران تلویزیون رضا عطاران سینما نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تئاتر
فناوری کره زمین
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا حماس افغانستان نوار غزه سازمان ملل اوکراین رفح
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ برتر بازی هوادار باشگاه پرسپولیس لیگ برتر فوتبال ایران لیگ برتر ایران سپاهان باشگاه استقلال
هوش مصنوعی شفق قطبی خورشید مریم میرزاخانی ایلان ماسک ناسا اپل تبلیغات نوآوری گوگل
رژیم غذایی کاهش وزن درمان و آموزش پزشکی دیابت فشار خون قهوه بارداری افسردگی