درخشش دوباره کیانیان

تشخیص این‌که نقش «حاجی ‌خان» سریال کلاه‌پهلوی‌ را رضا کیانیان بازی می‌کند، کار دشواری بود.
چهره‌ای که با آن گریم سنگین جمعه‌شب در قاب تلویزیون ظاهر شده بود به هر کسی شبیه بود …

تشخیص این‌که نقش «حاجی ‌خان» سریال کلاه‌پهلوی‌ را رضا کیانیان بازی می‌کند، کار دشواری بود.

چهره‌ای که با آن گریم سنگین جمعه‌شب در قاب تلویزیون ظاهر شده بود به هر کسی شبیه بود جز رضا‌ کیانیان. فقط زمانی پی به هویت بازیگر بردیم که او با آن لهجه مشهدی‌اش چند کلمه‌ای صحبت کرد؛ لهجه‌ای که یادآور نقش جعفر در فیلم «یه حبه قند»‌ بود.

همان کارگر ساختمانی ساده‌دلی که جلوی تلویزیون دراز کشیده بود و در حساس‌ترین لحظات یک جشن خانوادگی، دیدن مسابقه فوتبال را بر هر چیزی ترجیح می‌داد.

کیانیان به شهر سریال کلاه پهلوی رفته است تا به عنوان یک ضدقهرمان سد راه فرخ جوان شود. این نکته را می‌شد از جمله آخر فرماندار تازه‌وارد فهمید.

او گفت: شهر اگر عدلیه داشته باشد، دیگر نیازی نیست که مردم مشکلات خانوادگی‌شان را نزد معتمد شهر حل کنند.

این دیالوگ خبر از یک رویارویی سخت می‌دهد. جدالی که در یک طرفش فرخ تحصیلکرده در خارج از کشور قرار گرفته و در طرف دیگرش حاجی‌خانی که به مناسبات سنتی پایبند است.

رضا کیانیان به‌عنوان یک بازیگر مولف کاری می‌کند که در لحظات مختلف حسی دوگانه نسبت به نقش داشته باشیم. زمانی که حاجی‌خان‌ را پای منقل و وافور می‌بینیم از او خوشمان نمی‌آید. اما چند لحظه بعد می‌فهمیم که او چقدر به فکر مردم شهرش است.

او در توصیه پایانی‌اش به فرماندار می‌گوید: اجازه بده مردم در کارهای شهر مشارکت داشته باشند. کاری که مخالف دین و ایمان مردم باشد هم انجام نده.

این بازیگر در هر نقشی که فرو‌می‌رود ابعاد پیچیده و متنوعی به آن می‌بخشد. درست مثل چند ماه پیش که در نقش «مرتضی» در سریال «راه طولانی خانه» شخصیتی را جلوی دوربین برد که گاه ساده‌لوح بود و گاه باهوش و زیرک. سال گذشته نیز او را در مختارنامه در قالب نقش حاکم مکه با عنوان «عبدالله زبیر» دیدیم؛ سیاستمدار زیرکی که با سخنرانی‌های تاثیرگذارش همه را میخکوب می‌کرد.

کیانیان که زمانی در معرض این اتهام قرار گرفته بود که فقط نقش شخصیت‌های روشنفکر و مرفه شهری (خاک آشنا، باغ فردوس پنج بعد از ظهر، یک بوس کوچولو، ماهی‌ها عاشق می‌شوند و...) را خوب بازی می‌کند، حالا با نقش‌هایی در قاب تلویزیون می‌درخشد که تفاوتشان با کارهای قبلی از زمین تا آسمان است.

«عبدالله زبیر» مختارنامه، بنّای مشهدی «یه حبه قند» و «معتمد» کلاه پهلوی هر کدام جنبه‌هایی دیگر از توانایی این بازیگر در ایفای نقش‌های متنوع را نشان می‌دهد.

احسان رحیم‌زاده