مواظب خوابیدن کودکتان باشید

خوابیدن در حالت دمر به عنوان یكی از فاكتورهای مهم و بزرگ خطر برای سندروم مرگ ناگهانی نوزادان شناخته شده است SIDS

مدل تنفس مجدد، مدلی برای بیان رابطه بین خوابیدن به صورت دمر و سندروم مرگ ناگهانی نوزادان. در این مدل شبیه‌سازی مكانیكی برای نمایش رابطه بین حالت‌های مختلف خوابیدن و پتانسیل تنفس مجدد در كودكانی كه به صورت دمر خوابیده‌اند (در سن نوزادی) استفاده شده است. مانكن نوزاد به یك رسیپراتور متصل می‌شود تا تبادلات حجم جزر و مدی و نرخ تنفس (‏RR‏) را در سنین نوزادی بین ۰ تا ۱۸ ماهگی شبیه‌سای كند.

پیش از آنكه اندازه‌گیری انجام شود، فلوی ‏CO۲‎‏ در اندازه %۱/۰+-۵ انتهای فشار ‏CO‏ جزر و مدی (‏PCO۲‎‏) تنظیم می‌شود. هنگامی كه مدل در وضعیت دمر قرار گرفت، افزایشی در غلظت كسری ‏CO۲‎‏ دم (‏Fico۲‎‏) اندازه‌گیری می‌شود. ‏Fico۲‎‏ به سرعت و فوراً افزایش می‌یابد و در عرض چند دقیقه به مقدار ماكزیمم خود می‌رسد. ماكزیمم مقدار ‏Fico۲‎‏ از زیر %۲ به %۱۰ می‌رسد كه البته بستگی به نحوه خوابیدن نوزادان دارد.

‏Fico۲‎‏ تحت تأثیر ‏VT‏ و ‏RR‏ نیز قرار می‌گیرد. این مدل به طور كامل نمی‌تواند حالت‌های واقعی نوزادان را شبیه‌سایز كند چرا كه حجم زیادی از ‏CO۲‎‏ در پوست نوزادان ذخیره شده است، اما می‌توان از آن برای نشان دادن نحوه انتشار گازها در حالت‌های مختلف خوابیدن استفاده كرد و به راحتی می‌تواند توجیه خوبی برای مرگ نوزادانی كه صورت آنها بر روی سطح نرمی قرار می‌گیرد، ارایه كند.

به طور كلی هر چه ‏Fico۲‎‏ بیشتر باشد پتانسیل تنفس مجدد بیشتر می‌شود.

از نظر تئوری با توجه به ذخیره كم ‏O۲‎‏ در بدن، تغییرات ‏Fio۲‎‏ توسط تغییرات‎ Fico۲‎‏ صورت نمی‌گیرد، بلكه با تولید ‏CO۲‎‏ و حركت گازها در اطراف صورت نوزاد تغییر می‌كند. كاهش سریع ‏Fio۲‎‏ تقریباً در جهت عكس ‏Fico۲‎‏ است كه نه تنها تجمع ‏CO۲‎‏ بلكه فقدان ‏O۲‎‏ در فضای پتانسیل اطراف صورت نوزاد را به خوبی نشان می‌دهد.

خوابیدن در حالت دمر به عنوان یكی از فاكتورهای مهم و بزرگ خطر برای سندروم مرگ ناگهانی نوزادان شناخته شده است (‏SIDS‏).

تا زمانی كه علت این خطر مشخص نیست، برخی از بازرسان گمان می‌كنند كه این مسأله ممكن است به جنس مواد به كار رفته در بالش بستگی داشته باشد. تنفس مجدد به معنی استنشاق هوای دمی خودی است و اگر نوزاد در حالتی كه صورتش روی بالش قرار دارد، تنفس كند ممكن است منجر به هایپركاپنی و یا هایپوكسی و در نهایت مرگ شود.

(هایپركاپنی= افزایش دی اكسید كربن در خون و هیپوكسی= كاهش در تأمین اكسیژن یك بافت در حد كمتر از میزان فیزیولوژیك، علی‌رغم خون‌رسانی كافی بافت)‏

برخی از انواع بالش‌ها، مثل پوست (پوستین)، و بالش‌های پلی استیرن به سادگی می‌تواند، دی اكسید كربن را در خود حبس كند. بنابراین توانایی حبس ‏CO۲‎‏ توسط برخی از مواد افزایش می‌یابد. در این مدل سیستم تجربی با اضافه كردن یك رسپیراتور كه حجم ‏CO۲‎‏ ذخیره شده در آن ثابت است دوباره بازسازی شده و ارتباط بین پتانسیل حبس ‏CO۲‎‏ و بالش‌ها به صورت ریاضی مورد آنالیز قرار گرفته است.

● سیستم تنفس مانكن

سیستم شامل یك مانكن نوزاد، رسپیراتور و مانتیور است. با توجه به وزن‌های مشخص بافت‌های بدن (‏kg/l‏ ۰۷۱/۱)، جرم‌های سر و تنه به ترتیب ‏g‏۱۳۵۰ و ‏g‏۲۶۲۰ در نظر گرفته شدند. صورت مانكن توسط یك ماسك لاستیك مانند مثل صورت نوزاد پوشیده شده است و سوراخ‌های بینی مشخص شده‌ است و تیوپ ‏Y‏ شكلی وارد سوراخ‌های بینی شده است. انتهای دیگر این كانال به كانكتور ‏trifurcated‏ متصل است.

و دو سمت دیگر باقیمانده به مجاری دم و بازدم متصل می‌شود. رسپراتور یك دریچه تك جهته در هر مجرا دارد و امكان ایجاد سیكل تنفسی ‏compulsory‏ را فراهم می‌نماید. برای اندازه‌گیری غلظت ‏CO۲‎‏ یك مانیتور ونتیلاسیون گاز بین سوراخ‌های بینی و كانكتورها قرار داده شده است. غلظت ‏CO۲‎‏ ثبت شده توسط مانیتور به صورت اتوماتیك هر ۱۰ ثانیه یك بار به یك كامپیوتر فرستاده می‌شو. مانیتور گاز می‌تواند ماكزیمم مقدار غلظت ‏CO۲‎‏ را تا بالای ۵/۱۱% نشان دهد بنابراین نمی‌توان مقادیر بالای ۱۰% غلظت ‏CO۲‎‏ را با تضمین نشان داد.

یك تیوپ از تانك ‏CO۲‎‏ به پورت كناری مجرای استنشاق متصل شده است تا گاز ‏CO۲‎‏ اضافی به خارج از پیستون رسپیراتور هدایت شود و كاملاً با هوای دمی مخلوط شود. اگر این تیوپ به مجرای بازدم متصل شود مقادیر مانیتور و غلظت ‏CO۲‎‏ در اطراف سوراخ‌های بینی ناپایدار خواهند شد. پیش از شروع اندازه‌گیری مانكن نوزاد در وضعیت طاقباز خوابانده می‌شود. ‏Baseline‏ غلظت كسری ‏CO۲‎‏ دم (‏Fico۲‎‏) همیشه كمتر از %۱/۰ در حالت عدم وجود پوشش برای بالش است. رسپیراتور برای تبادلات مورد نظر مثل نرخ تنفس (‏RR‏) و حجم جزر و مدی (‏VT‏) تنظیم می‌شود و فلوی ‏CO۲‎‏ طوری تنظیم می‌شود كه به انتهای‏‎ PCO۲‎‏(%۱/۰+-۵) در مانیتور برسد.

در این مدل از اطلاعات وزن نوزادان ژاپنی استفاده شده و ‏VT‏ و ‏RR‏ و سایر ویژگی‌های نوزادان سالم در محدوده سنی نوزادان تازه به دنیا آمده تا ۵/۱ ساله از روی این اطلاعات استخراج شده است. این مقادیر با حجم جزر و مدی ‏ml/kg‏ ۶ مطابقت دارد. همانطور كه مشاهده می‌كنید با افزایش سن نوزادان میزان ‏RR‏ كاهش یافته است.

اندازه‌گیری‌ها بیش از ۶ بار در هر یك از حالت‌های تنفس انجام شده است. پس از اینكه اندازه‌گیری در وضعیت دمر به پایان رسید، مانكن در وضعیت طاقباز قرار داده می‌شود و ‏PCO۲‎‏ و ‏FiCO۲‎‏ در سیستم بررسی می‌شوند تا پایداری آنها به ترتیب برای مقادیر %۱/۰+-۵ و زیر %۱/۰ تأیید شود و سپس اندازه‌گیری بعدی انجام می‌شود.‏

▪ چگونگی خوابیدن در این تحقیق شامل ۶ حالت بر روی یك تخت پلاستیكی است:

۱) كودك روی تخت قرار گرفته است

۲) فقط یك حوله دستی نازك دور كودك پیچیده شده

۳) از یك حوله حمام ضخیم استفاده شده

۴) از حوله دستی استفاده شده در حالی كه كودك روی تخت خوابانده شده

۵) از حوله حمام استفاده شده و كودك روی تخت خوابانده شده

۶) تركیبی ا ز حالت‌هایی كه نوزادان در آنها مرده‌اند.

تشك با ۲۰% كتان و ۸۰% پلی‌استر شده است و روی آن با ۱۰۰% كتان پوشانده شده و سپس مجدداً با یك ورقه كتان پوشیده شده است. حوله دستی و حوله حمام هم از جنس كتان هستند. در حالت‌های منجر به مرگ یك نوزاد ۴ ماهه دختر در وضعیت دمر برروی ‏futon‏ كه با حوله حمام پوشیده شده بود، پیدا شد. ‏Futor‏ نوعی ماده نرم است كه با ۱۰% كتان پوشیده شده است و از سه لایه تشكیل شده است كه دو لایه خارجی‌‌تر با ۱۰۰% كتان و لایه میانی با ۱۰۰% پشم پرشده است.

● تحلیل رگرسیون‏

‏ اگر پوشش صورت نوزاد منجر به تنفس مجدد شود،‌ در عدم حضور ذخیره ‏CO۲‎‏ در بافت، رابطه بین ‏FiCO۲‎‏ و زمان برگشت (عود) تقریباً از معادله زیر پیروی می‌كند.

‏D‏ به عنوان سرعت رسیدن به مقدار ماكزیمم ‏FiCO۲‎‏ است و مقدار بزرگتر ‏D‏ باعث می‌شود منحنی زودتر به حالت ‏Max‏ برسد.‏

در ضمن ضریب ‏Correlation‏ با استفاده از مقادیر نمایی و مقادیر محاسبه شده از طریق حالت‌های رگرسیون به دست می‌آید.

نویسنده: سرور بهبهانی

---