کمر درد در بارداری

کمر درد از مشکلات شایع در بارداری است. این مشکل در بیش از ۷۰ درصد بانوان باردار دیده می‌شود. چاقی و سابقه کمر درد از عوامل زمینه‌ساز و تشدیدکننده این مشکل است. اغلب فرد باردار …

کمر درد از مشکلات شایع در بارداری است. این مشکل در بیش از ۷۰ درصد بانوان باردار دیده می‌شود. چاقی و سابقه کمر درد از عوامل زمینه‌ساز و تشدیدکننده این مشکل است. اغلب فرد باردار با احساس درد در گودی کمر و انتهای ستون فقرات مراجعه می‌کند. این درد در سه ماهه آخر بارداری تشدید می‌شود. همین‌طور با خم‌شدن، کشیدن یا راه رفتن بدتر می‌شود.

این درد به خصوص در سه ماهه سوم موجب ایجاد وحشت در مادر می‌شود؛ زیرا ممکن است مادر فکر کند، این درد علامت زایمان است. گاهی دردهای زایمانی شبیه دردکمر است؛ بنابراین حتی گاهی پزشک را هم نگران می‌کند، اما با معاینه توسط پزشک می‌توان مطمئن شد که این دردها منشا رحمی ندارد و علامت زایمان زودرس یا درد زایمان طبیعی نیست.

برای کنترل این دردها توصیه می‌شود مادر حین نشستن از بالش‌های کوچک استفاده کند و کفش پاشنه بلند نپوشد و به جای خم‌شدن از حالت چمباتمه زدن استفاده کند؛ یعنی مثلا حین پوشیدن کفش یا برداشتن چیزی از زمین، از کمر و مستقیما خم نشود، بلکه بنشیند و کاری که می‌خواهد انجام دهد. به این ترتیب از دردهای کمر حین بارداری پیشگیری می‌شود. مسلم است که دردهای شدید کمر را نمی‌توان به عنوان کمر درد طبیعی در حاملگی در نظر گرفت، بلکه باید از سوی متخصص ارتوپد معاینه شود و تشخیص صحیح مشخص شود. گاهی این دردهای شدید در مادران باردار به دلیل بیماری نرمی استخوان به وجود می‌آید که همزمان با بارداری ایجاد می‌شود. از علل نادرتر این دردهای شدید کمری می‌توان به دیسک کمر یا آرتروز ستون فقرات اشاره کرد.

بعد از پایان بارداری در ۲۰ درصد این زنان دردهای کمری ادامه می‌یابد. این مشکل بخصوص در زنانی پیش می‌آید که درد کمر همراه با درد لگن (در ناحیه پشت) داشته‌اند.

در برخی زنان درد کمر به دلیل اسپاسم رخ می‌دهد که گرفتگی‌های عضلانی و اسپاسم را می‌توان با گرم‌کردن و مسکن‌های ساده و استراحت درمان کرد.

متاسفانه این باور در عوام وجود دارد که بی‌حسی از کمر که جهت زایمان بدون درد یا سزارین انجام می‌شود از علل کمر درد است. گرچه این روش بی‌حسی و بیهوشی می‌تواند در درصد معدودی ایجاد کمردرد کند، اما بیشتر بیماران کسانی هستند که قبل از بارداری یا زایمان کمردرد داشته‌اند و به اشتباه علت درد کمری خود را انجام بیهوشی از کمر می‌دانند.

ورزش مناسب روزانه قبل و هنگام بارداری در تقویت عضلات کمر بسیار موثر است و بنابراین می‌تواند از دردهای کمری پیشگیری کند. از ورزش‌های مفید می‌توان به پیاده‌روی روزانه به مدت نیم ساعت اشاره کرد. پس یک بانوی باردار می‌تواند به ورزش‌هایی که قبل از بارداری انجام می‌داده، ادامه دهد؛ مگر این که این ورزش موجب آسیب به شکم یا خستگی شدید نشود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان