داروهای غیرمجاز در شیردهی، تازه مادرها توجه کنند

تبیان: بیشتر داروهای مصرفی کم و بیش در شیر مادر ترشح می شوند، ولی این مساله به معنای آن نیست که باید شیردهی را قطع کرد، چون مزایای شیر مادر برای کودک آن‌قدر زیاد است که بهتر است فقط در زمان مصرف چند داروی خاص شیردهی را قطع کرد. به ندرت (1-2 درصد) ممکن است سطح دارو در شیر مادر بالاتر از مقدار آن در سرم او باشد، پس امکان مسمومیت دارویی تقریباً غیر ممکن است.

 داروهای مجاز در شیردهی

• داروهای قلبی و ضد فشار خون

دیژوکسین: در پلاسمای شیرخواران یافت نمی‌شود حتی اگر مادر آن را به مدت طولانی مصرف کند. دیورتیک‌ها را می‌توان بدون محدودیت در دوران شیردهی مصرف کرد.

• بیماری‌های عفونی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها

مصرف کلیه «آنتی‌بیوتیک‌ها» (ضد میکروبی، ضد قارچی و حتی ضد ویروسی) در دوران شیردهی مجاز است، زیرا مقدار بسیار کمی از این داروها در شیر مادر ترشح می‌شوند و مدت مصرف آن‌ها هم اصولاً کوتاه مدت و بیشتر از 14- 10 روز نیست. تنها یک استثناء وجود دارد و آن «مترونیدازول» است که اگر به صورت دوز قوی مصرف شود باید شیردهی را به مدت 24 ساعت متوقف کرد. سپس شیر را دوشید و بیرون ریخت. ادامه شیردهی بعد از این مدت مانعی ندارد.

• تشنج مادر و مصرف داروهای ضد تشنج

داروهای ضد تشنج و ضد هیجان کم و بیش در شیر مادر و در نتیجه در پلاسمای شیرخوار یافت می‌شوند، بنابراین اگر این داروها بعد از آخرین شیردهی در شب مصرف شوند و شیرخوار تا صبح از شیر مادر استفاده نکند، مقدار دارویی که هنگام صبح در شیر مادر یافت می‌شود، ناچیز و برای شیرخوار بی‌ضرر است.

• بیهوشی مادر و داروهای مسکن

داروهای بیهوشی استنشاقی مانع شیردهی نیستند، یعنی اگر مادر شیردهی توسط این داروها بیهوش شود، به راحتی می‌تواند 12 تا 24 ساعت پس از هوش آمدن به نوزاد خود شیردهد. در مورد بیهوشی برای عمل سزارین، حداکثر 6 ساعت بعد از عمل و به هوش آمدن مادر می‌تواند به نوزاد شیر دهد. مسکن‌های قوی نظیر «کدئین و مرفین» را می‌توان پس از زایمان و اعمال جراحی مصرف کرد. مسکن‌های معمولی مانند «آسپیرین و استامینوفن» با دوزهای معمولی در شیردهی ممنوع نیستند. داروهای «ضدسرماخوردگی و ضداحتقانی» دستگاه تنفسی فوقانی و «آنتی هیستامین‌ها» نیز همین گونه هستند.

• داروهای تیروئیدی

این داروها را به راحتی می‌توان برای مادر شیرده تجویز کرد. فقط برای احتیاط بهتر است هر چند مدت یک بار تست‌های تیروئیدی را در شیرخوار انجام داد. «متی مازول» را به مادر شیرده نباید داد.

• سیگار و عوامل آلوده‌کننده محیط

اثرات سوء دود سیگار بر روی شیرخوار برای همگان واضح و روشن است در نتیجه نیازی به تکرار ندارد. البته بایستی اضافه کرد مادرانی که زیاد سیگار می‌کشند، موفق به شیردهی خوب و همیشگی نخواهند شد. ظاهراً مواد مضری در سیگار وجود دارد که به مقدار بسیار ناچیزی در شیر ترشح می‌شوند.

«انسولین و هپارین» موادی هستند که در شیر مادر ترشح نمی‌شوند در نتیجه مصرف آن‌ها در شیردهی مانعی ندارد.

داروهایی که مصرف آن در دوره شیردهی توسط مادر قدغن است

داروهای ضد سرطانی

سیکلوفسفامید موجود دراین داروها باعث کم کاری مغز استخوان در نوزاد می‌شود. مصرف سایر داروهای ضد سرطانی به طور تئوریک ممنوع شده است. متخصصان توصیه می‌کنند در این حالت باید شیر مادر قطع شود.

بروموکریپتین

باعث کاهش ترشح پرولاکتین و در نتیجه کاهش ترشح شیر مادر می‌شود و برای مادران شیرده نباید تجویز شود.

ید رادیواکتیو

جذب آن توسط تیروئید شیرخوار ممکن است باعث کم کاری تیروئید شود. در صورتی که مادر در معرض اشعه رادیواکتیو قرار گیرد، باید بین یک تا  دو هفته از شیر دادن به کودک خودداری کند.

لیتیوم

غلظت آن در شیر مادر کمتر از غلظت سرمی مادر است. غلظت سرمی آن در شیر خوار زیاد خواهد بود. در صورت مصرف این دارو توسط مادر، شیردهی باید قطع شود مگر آن‌که مزایای تغذیه با آن بر ضررهای دارو برتری داشته باشد.

 متی مازول

غلظت آن در شیر مادر با سرم او مساوی است و ممکن است باعث کم کاری تیروئید شیرخوار شود. در صورت مصرف، شیر مادر باید قطع شود (بهتر است از پروپیل تیوراسیل  استفاده شود).

ترکیبات طلا

مقادیر کمی در گلبول‌های قرمز و سرم شیرخوار یافت شده است. پزشکان معتقدند در صورت مصرف ای دارو شیر مادر یا مصرف دارو باید قطع شود.