راهنمای آمادگی برای عکس های ترسناک

خیلی ها با روش های تصویربرداری آشنا نیستند بنابراین دقیقا نمی دانند قبلش چه کار باید بکنند و چه آمادگی هایی داشته باشند بنابراین تصمیم گرفتیم به تفکیک روش های تصویربرداری آمادگی های لازم قبل از انجام هر یک را توضیح دهیم

خیلی ها با روش های تصویربرداری آشنا نیستند؛ بنابراین دقیقا نمی دانند قبلش چه کار باید بکنند و چه آمادگی هایی داشته باشند. بنابراین تصمیم گرفتیم به تفکیک روش های تصویربرداری آمادگی های لازم قبل از انجام هر یک را توضیح دهیم.

● لازم نیست یک تانکر آب بخورید

قرار است سونوگرافی شکم و لگن انجام دهید اما نمی دانید وقتی می گویند باید مثانه تان پر باشد، چقدر باید آب بخورید؟ بعضی ها آنقدر آب می خورند که حتی نمی توانند تا رسیدن نوبتشان صبر کنند. بعضی ها هم فکر می کنند با یک یا دو لیوان آب کارشان راه می افتد. معمولا نوشیدن یک لیتر مایعات برای انجام سونوگرافی شکم و لگن کافی است. بهتر است یک بطری یک لیتری آب معدنی بخرید و با آن آب مورد نیاز انجام سونوگرافی را تنظیم کنید.

● سونوگرافی

در این روش بدون نیاز به اشعه، عضو مورد نظر تحت تابش امواج صوتی با فرکانس بالا قرار می گیرد و به طور همزمان با تابش امواج صوتی ساختار عضو مورد نظر مانند کلیه، تیروئید، کبد و حرکت خون در عروق به نمایش درمی آید.

چه موقع استفاده می شود؟ به دلیل بی خطر بودن امواج ماورای صوت کاربرد گسترده ای داردو اولین گزینه برای بررسی ناحیه شکم و لگن است. به دلیل نداشتن اشعه نه تنها برای زنان باردار مضر نیست بلکه برای بررسی های پزشکی در طول دوران بارداری تعیین جنسیت جنین استفاده می شود.

چقدر طول می کشد؟ حداقل ۳۰ دقیقه

قبلش باید چه کار کنم؟ یک سونوگرافی شکم و لگن است و آب خوردن زیاد قبل از آن که حسابی برای خیلی ها دردسرساز است. بعضی ها دقیقا نمی دانند قبل از آن چقدر باید آب بخورند. تقریبا یک لیتر مایعات کافی است؛ البته برای بعضی ها کمی بیشتر یا کمتر است. بنابراین لازم نیست آنقدر مثانه تان را پر کنید که حتی نتوانید تا رسیدن نوبتتان صبر کنید و خلاصه ...

هشت ساعت قبل از انجام سونوگرافی شکم و لگن نباید چیزی بخورید و روز قبلش هم از خوردن غذاهای سنگین بپرهیزید.

● رادیوگرافی ساده

رادیولوژی معمولی یا پرتونگاری ساده اولین گام تشخیصی برای بیشتر بیماری هاست. در رادیوگرافی معمول تصاویر یک بعدی از راه ثبت اختلاف جذب اشعه ایکس توسط بافت های مختلف تهیه می شود. رادیوگرافی می تواندساده یا با استفاده از ماده حاجب انجام شود که به رادیوگرافی رنگی معروف است.

چه موقع استفاده می شود؟ تصادف ها، موارد مشکوک به حاملگی خارج از رحمی، التهاب آپاندیس، سکته مغزی و تشخیص مایع آزاد در شکم.

چقدر طول می کشد؟ پنج دقیقه

قبلش باید چه کار کنم؟ در رادیوگرافی معمولی، معمولا بیمار به آمادگی خاصی نیاز ندارد، مگر در تصویربرداری از مهره های کمر و عکس ساده شکم که در موارد غیر اورژانس باید قرص یا شرب مسهل استفاده کنید و ناشتا باشید.

بعضی اوقات از ماده حاجب تزریقی یا خوراکی استفاده می شود؛ برای مثال در رادیوگرافی کلیه، ماده حاجب تزریقی و در دستگاه گوارش از نوع خوراکی.

● ام آر آی

ام آر آی روش تصویربرداری با جزییات کامل از اندام های داخلی بدون استفاده از اشعه است. این موضوع از مزیت های استفاده از روش ام آر آی است که آن را از دیگر روش های تصویربرداری متمایز می کند. در ام آر آی تصاویر با استفاده از روش تشدید مغناطیسی تهیه می شوند؛ به این صورت که به کمک تشدید الکترومغناطیسی، از مولکول های آب موجود در بافت مورد نظر، تصاویری در تمام جهت ها از ناحیه هدف تهیه شده و بعد از بازسازی در رایانه روی فیلم رادیولوژی چاپ می شوند.

چه موقع استفاده می شود؟ ام آر آی در نشان دادن ضایعه های بافت نرم، رباط ها، ماهیچه ها، بافت مغز و خونریزی های بافتی بسیار موفق تر از سی تی اسکن است ولی ضایعات استخوانی شکستگی ها را به خوبی نشان نمی دهد. این روش به دلیل نداشتن اشعه مضر برای زنان باردار بلامانع است.

چقدر طول می کشد؟ برای هر بخش بدن حداقل ۲۰ دقیقه به جز شکم و لگن که یک ساعت زمان لازم دارد.

قبلش باید چه کار کنم؟ هنگام تصویربرداری باید لباس نرم و مناسب پوشیده و تمام وسایل فلزی اعم از ساعت، انگشتر و ... را (بدون توجه به اینکه در ناحیه مورد نظر قرار دارند یا نه) از تنتان خارج کنید، زیرا وسایل فلزی موجب اختلال در میدان مغناطیسی دستگاه می شوند. در مواردی میدان موجود در فضا این وسایل را حرکت داده و پرتاب می کند که بسیار خطرناک است. به همین دلیل افرادی که ترکش یا قطعه فلزی در بدنشان است به هیچ وجه نباید ام آر آی انجام دهند.

روز قبل از ام آر آی شکم و لگن نباید غذای چرب و سنگین بخورید و حداقل از هشت ساعت قبل از آن باید ناشتا باشید و اگر لازم شد از مسهل ها استفاده کنید تا قبل از انجام تصویربرداری می توانید آب بنوشید.

● آنژیوگرافی

در روش آنژیوگرافی با استفاده از اشعه ایکس و تزریق ماده حاجب و با به کارگیری پردازش های رایانه ای می توان از سیستم عروقی قلب عکس تهیه کرد. البته با این روش می توان از عروق نقاط دیگر بدن مانند مغز، ریه، کلیه و ... بنا بر نیاز پزشک معالج تصویربرداری کرد.

چه موقع استفاده می شود؟ زمانی که پزشک به گرفتگی عروق و سایر مشکلات قلبی عروقی مشکوک است.

چقدر طول می کشد؟ حداقل یک تا یک ساعت و نیم

قبلش باید چه کار کنم؟ حداقل دو روز قبل از آنژیوگرافی: فرد باید از نظر آزمایشگاهی بررسی شود تا از نظر انعقاد خون مشکلی نداشته باشد چون اگر در این زمینه سهل انگاری شود حتی ممکن است موقع انجام آنژیوگرافی جان فرد به خطر بیفتد.

روز قبل: از نیمه شب روز قبل نباید هیچ چیز بخورید.

اگر داروهای دیگری مصرف می کنید، پزشکتان را در جریان قرار دهید تا نسبت به ادامه مصرف یا قطع آن شما را راهنمایی کند.

روز انجام: کاملا ناشتا باشید و مثانه و روده تان باید کاملا خالی باشند.

حتما همراه داشته باشید.

● سی تی اسکن

در دستگاه سی تی اسکن، یک تیوپ مولد اشعه دور بیمار می چرخد و در مدت کوتاهی تصاویر در مقاطع مختلف از ناحیه خاصی تهیه می کند.

چه موقع استفاده می شود؟ سی تی اسکن سریع و آسان است و موارد آسیب دیدگی ها، ضایعات داخلی و خونریزی ها را به سرعت نشان می دهد.

چقدر طول می کشد؟ ۳۰ تا ۴۵ دقیقه

قبلش باید چه کار کنم؟ برای سی تی اسکن شکم و لگن با ماده حاجب به صورت خوراکی و با تزریق نیاز به آمادگی های زیر دارید:

روز قبل: به هیچ وجه غذاهای سنگین نخورید. حداقل هشت ساعت قبل از انجام تصویربرداری نیز نباید چیزی بخورد.

روز انجام: اگر داروهای خاصی مصرف می کنید، آنها را طبق برنامه همیشگی تان مصرف کنید؛ البته به جز انسولین و متفورمین.

اگر قرار است سی تی اسکن با ماده حاجب خوراکی هم انجام شود یک تا دوساعت قبل از نوبتتان باید خوردن آن را شروع کنید. معمولا ماده حاجب خوراکی را در یک بطری آب معدنی ۵.۱ لیتری حل می کنند و شما باید در ۳۰ تا ۶۰ دقیقه آن را تمام کنید تا حداقل یک ساعت قبل از انجام تصویربرداری آن را تمام کرده باشید.

روز بعد از انجام: تا دو روز پس از انجام سی تی اسکن، حتما روزی ۵ تا ۶ لیوان آب بنوشید تا ماده حاجب از بدنتان دفع شود.

● ماموگرافی

ماموگرافی رایج ترین و دقیق ترین روش بررسی پستان است.

چه موقع استفاده می شود؟ برای تشخیص ضایعات پستان از نظر اندازه و موقعیت.

قبلش باید چه کار کنم؟ بهترین زمان برای انجام، یک هفته بعد از قاعدگی است. روز آزمون از عطر و اسپری استفاده نکنید واز ۲۴ ساعت قبل چای، شکلات، قوه و مواد کافئین دار مصرف نکنید. اگر سابقه جراحی و استفاده از پروتز دارید به پزشک اطلاع دهید.

● فلورسکوپی

فلورسکوپی یکی از روش های مطالعه بدن با اشعه ایکس است که با استفاده از ماده حاجب تصاویر اندام های داخلی مانند دستگاه گوارش و ادراری به طور مستقیم موقع تزریق یا بلع ماده حاجب مشاهده می شود.

گاهی از این روش تصویربرداری برای یافتن وضعیت مناسب عضو مورد مطالعه و برای تهیه تصویر ایده آل یا مشاهده و هدایت کاتتر در تصویربرداری از عروق (آنژیوگرافی) استفاده می شود.

انجام فلورسکوپی به طور متوسط یک ساعت طول می کشد. در صورتی که هدف تهیه تصویر از اندام های داخلی است، بیمار علاوه بر ناشتا بودن باید مسهل هم مصرف کند و در زمان تصویربرداری همکاری لازم را با کارشناس یا پزشک داشته باشد.