جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

نگاهی به مواضع احزاب وشخصیت های علمی هند درخصوص مسائل هسته ای ایران


رای مثبت هند به قطعنامه پیشنهادی سه کشور انگلیس, فرانسه و آلمان و موظف شدن آژانس بین المللی انرژی اتمی برای ارسال گزارش پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت, با گذشت دوهفته از این اقدام هنوز از بحث های عمده محافل سیاسی و علمی هند است

احزاب موتلف و نیز مخالف دولت، شخصیت‌ها و سازمان‌های اسلامی و غیر اسلامی قبل از تشکیل جلسه شورای حکام در تاریخ پانزدهم بهمن ماه بارها از دولت ائتلافی هند به رهبری حزب کنگره خواسته بودند که با فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران مخالفت نکند.

رای هند علیه ایران، واکنش شدید و گسترده مجامع سیاسی و علمی هند را به همراه داشت. دیدگاه غالب در این زمینه این بود که دولت دهلی تحت فشار آمریکا علیه دوست سنتی هند و مغایر با منافع ملی این کشور در دراز مدت اقدام کرده است.

"دیوید ملفورد" سفیر آمریکا در دهلی نو یک هفته قبل از برگزاری جلسه اضطراری دوم فوریه شورای حکام آژانس بین‌المللی اتمی، در یک مصاحبه مطبوعاتی کاملا حساب شده با خبرگزاری پی.تی.آی هند اعلام کرد در صورتی که دهلی نو مایل به عملی شدن توافق نامه همکاری هسته‌ای با واشنگتن است باید بار دیگر علیه ایران رای دهد در غیر این صورت این توافق نامه به بن بست می رسد.

به گفته‌ی محافل سیاسی هند، آشکار است که آمریکا برای کشاندن هند به جبهه مخالفان ایران در شورای حکام از هیچ کوشش و تهدیدی فروگذار نکرد و دهلی نو نیز نشان داد که در مقابل فشار و تهدیدهای واشنگتن تسلیم پذیر و شکننده است.

مخالفت‌هادر هند علیه رای این کشور در حالی صورت می‌گیرد که دولت دهلی از موضع خود در نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دفاع می‌کند و حزب مخالف دولت "بهارتیا جاناتا" (بی.جی.پی) که تا چند روز پیش معترض رای دولت در همراهی با آمریکا و اروپا بود اکنون از این اقدام حمایت می‌کند.

از سوی دیگر احزاب کمیونیست و حزب "سماج وادی" به رهبری "ملایم سینگ یاداو" سر وزیر ایالت "اوتارپرادش" همچنان معتقد هستند که دولت هند نمی‌بایست در همراهی با آمریکا و اروپا در جبهه مخالف ایران قرار می‌گرفت.

این احزاب نخست وزیر هند را به دفعات وادار کردند که در خصوص این اقدام خود توضیح دهد که آخرین آن حضور روز جمعه مان موهان سینگ نخست وزیر هند در مجلس و توضیحاتی که در خصوص رای این کشور داد. مجلس عوام (لوک سبها) هند هم اکنون لایحه بودجه سال مالی آتی این کشور را در دست بررسی دارد.

شخصیت‌های علمی و دانشگاهی این کشور نیز رای هند در مخالفت با فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران را نکوهش کردند و بر حق مردم این کشوردر استفاده از فناوری انرژی هسته‌ای تاکید کردند.

یک کارشناس اموربین‌المللی در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اقدام هند در اوایل ماه فوریه در وین را "عجولانه" خواند.

" مولانا قمر احمد اشرفی" مدیر عالی ماهنامه " ماه نور" نسبت به رای هند علیه ایران اظهارداشت: " تصمیم هند از روی اجبار و محتاطانه بوده که این مخالف منافع و سیاست‌های کلی این کشور است."

وی افزود: اقدامات عجولانه و موقتی کشورهای قدرتمند همچون هند به آمریکا فرصت می‌دهد تا براساس اهداف دلخواه خود دست به برنامه‌ریزی بزند. مولانا اشرفی ابراز امیدواری کرد که دولت هند در آینده از اقدامات محتاطانه دست بردارد.

"پروفسور بشیر احمد"، استاد مرکز مطالعات اسلامی دانشگاه "همدرد" در دهلی، به ایرنا، گفت: " ایران یک عضو پیمان عدم تکثیر تسلیحات هسته‌ای است و این کشور براساس مقررات این پیمان، از حقوق لازم برای استفاده غیرنظامی از فناوری هسته‌ای برخوردار است."

این کارشناس هندی، زورگویی آمریکا علیه کشورهای اسلامی از جمله ایران را با شدت تمام تقبیح کرد و درمورد رای هند به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین گفت: " اصلا در مورد ایران بی‌عدالتی شده و متاسفانه هند که از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد است نیز در تحقق این امر شریک بوده است."

وی رای منفی دولت هند را به برنامه هسته‌ای ایران به ضرر منافع ملی کشورش خواند و تصریح کرد: دهلی نو بایستی روابط دوستانه سنتی خود را با تهران همچنان حفظ کند. هند دارای ارتباط تمدنی با ایران است و تهران از دهلی نو در مورد چندین موضوع حائز اهمیت حمایت کرده است.

بنابه گفته این کارشناس اسلامی، رای‌گیری در نشست شورای حکام در وین بهترین فرصت لازم برای قدردانی هند از حمایت تهران از دهلی نو در مورد مسائل گوناگون بود.

وی، توجیه هند را مبنی بر این که رای مثبت این کشور به قطعنامه اتحادیه اروپا در اجلاس اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان مخالفت با برنامه هسته‌ای ایران تلقی نمی‌شود، رد کرده و گفت: "دهلی نو در برابر فشار واشنگتن در مورد تهران تسلیم شده است. این که مردم هند عاجزانه شاهد خیانت دولت دهلی به قدیمی‌ترین دوست این کشور هستند، مایه تاسف است." پروفسور کمال میترا چینوی (‪Kamal Mitra Chinoy)‬استاد مرکز مطالعات روسیه و آسیای مرکزی دانشگاه جواهر لعل نهرو - دهلی نو در یک مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ایرنا گفت: هند با تکرار رای خود در شورای حکام علیه ایران، استقلال سیاست خارجی خود را به طور کامل از دست داد.

این استاد صاحب نام هندی اظهار داشت: اگر چه هند در توجیه این اقدام نادرست خود، به رای مثبت روسیه و چین استدلال کرده، ولی کشوری که دارای حق حاکمیت و سیاست خارجی مستقل است بدون در نظر گرفتن رای مثبت یا منفی دیگر کشورها، باید در راستای سیاست مستقل خارجی خود حرکت کرده و رای خود را با برهانی قابل قبول و با توجه به حفظ روابط دو جانبه با کشورهای مختلف به صندوق بریزد.

وی رای اول هند علیه ایران در ‪ ۲۴‬سپتامبر ‪ ۲۰۰۵(‬دوم مهر سال ‪ ( ۸۴‬و رای دوم آن در ‪ ۴‬فوریه ‪ ۲۰۰۶(‬پانزدهم بهمن ماه‪ ( ۸۴‬را بر خلاف جهت سیاست خارجی این کشور که بر اصول عدم تعهد استوار شده خواند.

جوزف کشیشیان استاد دانشگاه کالیفرنیا (‪ (UCLA‬آمریکا نیز با حضور در مرکز مطالعات آسیای غربی مدرسه مطالعات بین‌الملل دانشگاه جواهر لعل - نهرو دهلی نو به ایراد یک سخنرانی در مورد تحولات خاور یانه پرداخت.

وی که متخصص مسایل عربستان سعودی و شورای همکاری خلیج فارس است و مقالات و کتاب‌های بسیاری در این مورد به چاپ رسانده با اشاره به تحولات هسته‌ای در آسیای غربی گفت: توانمندی هسته‌ای ایران با توجه به برخورداری رژیم اسراییل از سلاح اتمی منجر به نوعی توازن در خاورمیانه خواهد شد.

وی گفت: غرب دیگر نمی‌تواند مانع دست یابی ایران به فناوری هسته‌ای شود زیرا این کشور گام‌های نهایی در کسب توانمندی علمی در این زمینه را پیموده است.

کشیشیان افزود:: اگر چه در ابتدا کشورهای عربی خاورمیانه به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس حاضر به تحمل یک ایران هسته‌ای نبودند اما آنها اکنون از بی‌خطر بودن یک ایران هسته‌ای در ارتباط با امنیت خود اطمینان یافته و دیگر با آن مخالفتی ندارند و خود را آماده زندگی در کنار یک ایران برخوردار از فناوری هسته‌ای می‌سازند.