جای خالی جلبک های خوراکی در سفره ایرانی ها

انسان طی قرن های متمادی برای تامین سلامت جسمی خود از منابع طبیعی بهره برداری کرده است

انسان طی قرن های متمادی برای تامین سلامت جسمی خود از منابع طبیعی بهره برداری کرده است.

اما باوجود پیشرفت علم و دست اندازی بشر در تمامی نقاط کره زمین، دریاها و منابع طبیعی آن از دسترس بشر دور مانده است. هنوز رازهای بسیاری در پهنه دریاها نهفته و شگفتی های بسیاری از چشم تیزبین انسان دور مانده است، کاوش در دریا و منابع طبیعی آن هنوز ادامه دارد اما گستره این جغرافیای عظیم به حدی است که از توانایی درک انسان خارج است.

دستیابی به رازهای این پدیده در یافتن قدرت و عظمت خالقی است که آفرینش بی نقصش ورای حد درک و شعور بشری است به همین دلیل است که تماشای یک جاندار بسیار ریز به مثابه یک موجود کامل انسان را به شگفتی وا می دارد و تحسینش را برمی انگیزد.

انسان همواره از محیط پیرامون خود برای بهتر و سالم تر زندگی کردن استفاده می کند. یکی از منابع طبیعی که سال هاست برای حفظ سلامت و شادابی به آن رو آورده است، دریاهاست. مطالعات متعددی توسط محققان و دانشمندان درباره نقش غذاهای دریایی در تامین سلامت انسان انجام گرفته است.

شاید در این جمله نکته تازه ای وجود نداشته باشد اما اگر بدانید منظور از غذاهای دریایی فقط ماهی و میگو نیست بی گمان بحث برایتان جالب تر خواهد شد.

برای کسب اطلاع از چند و چون غذاهای دریایی به سراغ دکتر محمدامین حجازی عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی رفتیم.

وی در گفت وگو با خراسان می گوید: زمانی که درباره اهمیت ماهی و نقش آ ن در تامین سلامت سخن می گوییم، در واقع درباره خواص اسیدهای چرب امگا۳ و امگا ۶ صحبت می کنیم.

خوب است بدانید اسیدهای چرب خود به خود در ماهی وجود ندارد بلکه او از طریق تغذیه این اسیدها را به دست می آورد. منشاء اصلی اسیدهای چرب ضروری جلبک هاست که پس از ورود به بدن ماهی، در بدن تجمع می کند و ما با مصرف ماهی این اسیدهای چرب را به دست می آوریم.

در واقع تحقیقات بسیاری نشان داده جلبک ها یکی از مفیدترین منابع طبیعی دریایی می باشد که چندی است اهمیت آن برای بشر شناخته شده است، جلبک ها به خاطر دارا بودن درصد بالایی از پروتئین، اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ و ۶، ویتامین ها، املاح مختلف و پلی ساکاریدهای‌خاص که خواص دارویی دارد، مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته دکتر حجازی جلبک ها منابع غنی از پروتئین است. پروتئین های دریایی نسبت به پروتئین های جانوران قابلیت هضم و جذب بالاتری دارد، ویتامین های گروه Bدر جلبک ها به وفور یافت می شود در حالی که پیشتر تصور می شد تنها منابع غنی این گروه از ویتامین ها گوشت جانوران است.

خوب است بدانید که مصرف این نوع مواد غذایی دریایی در بسیاری از کشورهای آسیایی قدمت چند هزار ساله دارد و سال هاست مردم در این کشورها جلبک ها‌را‌به‌عنوان‌یک‌منبع غنی از مواد غذایی می شناسند.

وی درباره جلبک کلرلا که به صورت صنعتی در دنیا تولید و ارائه شده، می گوید: این جلبک منبع غنی از پروتئین است و ۴۰ تا ۵۰ درصد وزن خشکش پروتئین است انواع ویتامین ها و املاح را دارد و به عنوان یک غذای health foodدر دنیا شناخته شده است.

در سایر کشورها به صورت پودر و قرص عرضه می شود و مورد استفاده قرار می گیرد. خوب است بدانید بیش از ۸۵ درصد یک سلول کلرلا در بدن جذب می شود در صورتی که اگر گندم را در نظر بگیرید ریشه و ساقه و برگ های آن غیرقابل استفاده است و فقط دانه آن مورد مصرف قرار می گیرد اما جلبک تک سلولی به تمامی قابل مصرف است.

طی طرحی که در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال غرب کشور انجام شد ماکارونی و شکلات غنی شده با جلبک کلر لا تولید شد. دکتر حجازی تاکید می کند در کشور مشکلی برای فرمولاسیون انواع مواد غذایی وجود ندارد اما بحث جدی بالانس مواد غذایی است، هم اکنون در جهان مصرف ویتامین ها و املاح به صورت تکی و در دوز بالا رد شده است به این علت که به هنگام مصرف مواد مغذی بدن به سایر ترکیبات برای جذب و مفید فایده بودن آن ویتامین خاص نیاز دارد بنابراین بالانس مواد غذایی و ویتامین و املاح یک اصل است.

از این رو که هم اکنون تولید محصولات غذایی غنی شده با فرآورده های طبیعی به روش تکنولوژیک در سطح دنیا مورد توجه قرار گرفته تا مصرف کننده یک غذای کامل را دریافت کند.

از دیگر خواص جلبک کلرلا می توان به خاصیت تنظیم کننده، تقویت کننده و تجدید حیات سلولی اشاره کرد. کلرلا با تنظیم دستگاه های بدن و در اختیار قرار دادن مواد غذایی مورد نیاز سلول ها همانند یک سلاح موثر در مبارزه با بیماری عمل می کند.

به نوشته سایت «NWS» کلرلا در سم زدایی از بدن نقش اساسی ایفا می کند و می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.

هضم غذا با مصرف کلرلا سریع تر صورت می گیرد و به علت دارا بودن مقادیر فراوانی کلروفیل به پاکسازی روده، کبد و خون کمک می کند، سموم را از بدن خارج و فشار خون را تنظیم می کند و رشد و ترمیم بافت های بدن را سرعت می بخشد.

باتوجه به این که فقط عده کمی از افراد جامعه کلیه مواد غذایی مورد نیاز بدن خود را به طور کامل دریافت می کنند با مصرف کلرلا می توان نیاز بدن به مواد مغذی را صددرصد تامین کرد زیرا این ماده غذایی، تنها ماده ای است که ضمن در اختیار گذاشتن منابع غذایی برای بدن، بدن را از شر فلزات سنگین، سموم شیمیایی، حشره کش ها و سرب پاک می کند.

علاوه بر این از جلبک ها می توان برای استحصال روغن ماهی استفاده کرد.

روغن ماهی که حاوی ویتامین Dو اسیدهای چرب ضروری است باید جایگزین سایر روغن ها شود اما باتوجه به کمبود منابع ماهی اگر بخواهیم از ماهی ها برای به دست آوردن روغن آن بهره برداری کنیم، بی گمان به مشکل برخورد می کنیم.

از طرفی روغن ماهی به دست آمده از ماهی ها بوی خاصی دارد که باعث می شود تمامی مصرف کنندگان از آن راضی نباشند اما استحصال روغن ماهی ازجلبک ها هر دوی این مشکلات را حل می کند.

هم چنین از جلبک ها می توان برای تهیه سوخت زیستی استفاده کرد.

هم اکنون در سراسر دنیا از دانه های روغنی برای تهیه سوخت زیستی استفاده می شود که باتوجه به کمبود مواد غذایی، منابع آبی و اراضی کشاورزی مخالفت جدی برای استفاده از آن ها برای تهیه سوخت زیستی به وجود آمده است. اما با استفاده از جلبک ها می توان به تولید سوخت زیستی پرداخت زیرا برای تولید آن ها زمین های لم یزرع و آب های غیرقابل استفاده کافی است. از طرفی درصد روغن جلبک ها بسیار بالاست و استحصال روغن از آن ها به صرفه است.

باتوجه به اهمیت موضوع کارشناسان و محققان در سراسر جهان تلاش می کنند تا با ارائه راهکارهای عملی این مشکلات را رفع کنند.

هم چنین از آبزیان می توان در صنایع مختلفی مثل صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی استفاده کرد و استعداد پرورش این محصولات در کشور وجود دارد. به گفته وی آگاه سازی و اطلاع رسانی به جامعه و خانواده های ایرانی بر نقش آبزیان در تامین سلامت انسان ضروری است و علاوه بر استفاده بهینه از منابع طبیعی موجود در کشور و اشتغال زایی و کسب درآمد، سطح سلامت جامعه افزایش پیدا می کند و تنوع محصولات و مواد غذایی کامل در سبد خانواده ایرانی و حتی رژیم های فشرده وارد می شود.

عظیمی مروی