نگاهی به کنسرت های «زمین زنده»

خوانندگان در پی استفاده از قدرت و زبان موسیقی هستند آنها می خواهند با استفاده از توانایی موسیقی, حس تعهد سیاستمداران را نسبت به زندگی میلیون ها انسان بالا ببرند, انسان های محروم بسیاری که در سرتاسر دنیا, به ویژه در آفریقا زندگی می کنند

آنها از اشرافی ترین طبقات موسیقی پاپ در قالب برنامه Live earth و از سری کنسرت های جهانی در هفت قاره جهان به روی صحنه رفتند، خواننده ها و گروه هایی مثل مدونا، پلیس، ردهات چیلی پپرز، دیومتیو، بون جووی، کین وست، متالیکا و نوناتاک؛ به این منظور که مردم را تشویق کنند به زندگی و استفاده از انرژی هایی که به محیط زیست آسیب نمی رسانند.

آنها از شهرت شان استفاده کردند تا جهان را راضی کنند تغییرات آب و هوا تنها یک مشکل بسیار حاد نیست بلکه مشکلی است که آنها می توانند در حل آن بکوشند.حتی برای فوق ستاره هایی که در Live earth - که در استرالیا شروع شد و تا ژاپن، چین، آلمان، انگلستان و آفریقای جنوبی ادامه یافت- نواختند هم جمعیت عظیمی که در کنسرت ها شرکت کرده اند تعجب آور بود. برگزارکنندگان کنسرت ها که برای بخش جهانی آن یک معماری رسانه ای شامل تلویزیون، ماهواره، رادیو و اینترنت به وجود آورده اند می گویند کنسرت ها بیش از هفده میلیون بیننده داشته است.

اما شاید هیچ چیز جالب تر از جهش گروه نوناتاک به سوی شهرت در این میان نبود. گروهی که متشکل از پنج دانشمند در ایستگاه تحقیقاتی آنتراکتیکا- جایی که در این موقع سال زمستان است و هیچ کشتی یا هواپیمایی گذرش به آنجا نمی افتد- است و کنسرت آنها بیست و دو تماشاگر داشته است. این گروه که کارشان بررسی حیات زیر آب و وضعیت آب و هوا است در کنسرتشان آهنگ های بلور و نیروانا را بازخوانی کرده اند.

آخرین اجرای آنها در سالروز تاسیس دانشگاهشان چندان آنها را برای اجرای چنین کنسرت پربیننده و مهمی آماده نکرده بود. راجر استیل ویل رئیس ۳۴ ساله گروه که نوازنده باس هم هست می گوید؛ آخرین اجرای ما در حدود ۱۷ نفر بیننده داشت و بعد ناگهان خود را در مقابل نیمی از مردم جهان دیدیم که از طریق اینترنت به اجرای ما چشم دوخته اند.

برای ال گور معاون پیشین رئیس جمهور امریکا و یکی از اصلی ترین گردانندگان پشت پرده کنسرت ها فشارها بسیار بیشتر از صرفاً سرگرم کردن تماشاچیان بوده است. آرزوی او «خلق یک پیام انتقادی برای افکار جهانیان» بود. او در یک مصاحبه تلفنی از لندن گفت؛ «این مساله به سیاستمداران، تاجران، فعالان اجتماعی و مقامات شهری پیشنهاد می دهد طیفی را تشکیل دهند تا راه حلی برای بحران آب و هوا پیدا کنند. فکر می کنم این یک آرزوی واقع بینانه است و ما به آن به شدت محتاجیم.»

ال گور و همکارش کوین وال می دانند که رسیدن به چنین مساله ای آسان نیست، Live earth به سلسله ای از فعالیت های جهانی پیوند می خورد که سعی دارد با استفاده از شهرت یا معروفیت چهره های جهانی هدفی را پیش ببرد اما تعهدهای انجام شده پس از چنین اتفاقاتی معمولاً به سختی به مرحله اجرا درمی آید.

دو سال پیش بعد از کنسرت های Live۸ که در بیست سالگی Live aid - پدربزرگ خیریه های مدرن جهانی به وسیله کنسرت هایی در سراسر جهان- برگزار شد، سران گروه هشت متعهد شدند که تا سال ۲۰۱۰ به میزان دو برابر به کشورهای آفریقایی کمک کنند. اما اخیراً گروه حمایت کننده بونو در گزارشی که منتشر کرده است اعلام کرده کمک کشورهای ثروتمند به آ فریقا حتی از گذشته نیز کمتر شده است.

کوین وال که با باب گلدوف در Live۸ و Live aid همکاری کرده است می گوید ناامیدی از کنسرت های بزرگی که در گذشته برگزار شده اند او را به این فکر انداخته که تکرار این برنامه ها در تلویزیون و رسانه های عمومی اهمیت بیشتری از خود کنسرت ها دارد.

او می افزاید؛ «شما نمی توانید مشکل را یک روزه حل کنید. هنگام برگزاری Live۸ متاسفانه شرکت های بزرگی که می توانستند از طریق ای میل و با کمک مردمی که با هم همراه شده بودند برنامه ها را ادامه دهند درست عمل نکردند.

این مساله اجازه نداد اتفاقی که باید بیفتد، بیفتد.»مکان کنسرت ها نیز به گونه ای تعیین شد که تغییرات مخرب آب و هوا را یادآور شود و کنسرت نوناتاک به برگزار کنندگان Live earh اجازه داد ادعا کنند کنسرت ها در هفت قاره جهان اجرا شده است.

اما اجراها در برخی نقاط جهان با مشکلاتی روبه رو شد. اواخر ماه گذشته کنسرت استانبول لغو شد که لغو شدن آن را به فقدان علاقه برای برگزاری کنسرت نسبت دادند و کنسرت ساحلی در شهر ریودوژانیرو برزیل نیز از سوی مقامات شهر به دلیل فقدان امنیت لغو شد و به همین دلیل برنامه ریزهای کنسرت اعلام کردند یک برنامه در واشنگتن و دو برنامه دیگر با حضور مدونا و جیپسی پانک در شهرهای لندن و نیویورک به برنامه کنسرت ها اضافه شده است.

هفته گذشته «وال» و «ال گور» بینندگان این کنسرت ها در سراسر جهان را به هفت نکته متعهد کردند؛ تعهد به عهدنامه ای بین المللی برای کاهش یا دفع مایعات گلخانه ای و پیمان بستن برای افزایش فضای سبز. البته مشخص است که هیچ اجباری وجود ندارد و طرفدارانی که در کنسرت ها سینه چاک کردند می توانند فردا در خانه هایشان بنشینند و حمایتشان را از این جریان با توجهی بی اهمیت به آن اعلام کنند.

دلیل خیلی از آدم هایی که به این کنسرت آمده اند بیشتر سرگرمی است تا توجه به هشدارهای محیط زیستی، پس چطور می توانید واقعه ای مثل اجرای ۱۵۰ نوازنده را در جهت رشد و گسترش حرکت های سیاسی و ضرورت فعالیت های جمعی پیش ببرید؟لایو ارث بر عکس کنسرت های مشابه آن در سال های قبل توجه و تمرکز کمتری روی دولت ها و سران کشورها دارد. توجه لایو ارث این بار روی افراد عادی است.

این برنامه ۶۰ فیلم کوتاه و ۳۰ برنامه ویدئویی را آماده کرده که هنرپیشه های هالیوود مثل «کامرون دیاز» و «ویل عزل» در آن بازی می کنند. همچنین طراحی وب سایتی با آدرس Liveearth.org و چاپ کتابی با عنوان «هشدار جهانی برای نجات زمین زنده» از دیگر فعالیت ها است.

در کنسرت زمین زنده (Live earth) این بار سیاست مستقیماً به روی صحنه رفت؛ ال گور، سیاستمدار دموکرات امریکایی و نامزد پست ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۰۱، برنامه ریز این کنسرت بود. کنسرتی ۲۴ ساعته بر ضد گرم شدن زمین که قرار بود چیزی فراتر از یک کارناوال شادی باشد.

خوانندگان در پی استفاده از قدرت و زبان موسیقی هستند. آنها می خواهند با استفاده از توانایی موسیقی، حس تعهد سیاستمداران را نسبت به زندگی میلیون ها انسان بالا ببرند، انسان های محروم بسیاری که در سرتاسر دنیا، به ویژه در آفریقا زندگی می کنند. ابزار آنها فقط صدا و آهنگ هایشان است، شاید به همین دلیل است که بونو می گوید؛ «موسیقی می تواند دنیا را تغییر دهد، چرا که موسیقی مردم را عوض می کند.»

سارا سماواتی