درمان ترک های نوک سینه چیست؟

معمولا ترک نوک پستان بعد از زایمان، در هفته اول یا دوم شیردهی به وجود می‌آید. دلیل اصلی ترک‌ها، کششی است که نوزاد هنگام شیرخوردن با دهان خود ایجاد می‌کند. کشیدن پستان برای خارج …

معمولا ترک نوک پستان بعد از زایمان، در هفته اول یا دوم شیردهی به وجود می‌آید. دلیل اصلی ترک‌ها، کششی است که نوزاد هنگام شیرخوردن با دهان خود ایجاد می‌کند. کشیدن پستان برای خارج کردن نوک آن از دهان نوزاد هم می‌تواند علت دیگر این عارضه باشد...

توصیه می‌شود مادران قبل از بروز این مشکل، زمانی که به نوزاد شیر می‌دهند، به هیچ‌وجه اقدام به کشیدن سر پستان از دهان نوزاد نکنند و اگر مساله‌ای فوری پیش ‌آمد و مجبور شدند شیردهی را متوقف کنند، بهتر است به جای این کار، انگشت تمیز خود را به آرامی بین دو آرواره نوزاد قرار دهند تا پستان را رها کند.

یکی دیگر از علل ترک نوک پستان، خشکی آن است. این حالت در اثر شستشوی مکرر با آب و صابون به وجود می‌آید. مرطوب نگه‌داشتن و چرب کردن نوک سینه با کرم‌های ضدترک و ضدشقاق در بهبود ترک‌ها موثر است. از آنجا که ترک سر پستان با خشکی همراه است، مالیدن بخش چرب شیر روی نوک پستان یا استفاده از کرم‌های مخصوص هم روش مناسبی برای درمان است.

علاوه بر ترک سینه که عمده‌ترین مشکل در خانم‌های شیرده است، عدم تخلیه شیر هم باعث تشکیل آبسه و عوارض آن و کیست‌های شیری می‌شود. اگر خانمی به ترک سر پستان مبتلا شد، نباید شیردهی را قطع کند. تجمع شیر باعث درد شدید، تب، تورم و حتی آبسه می‌شود، بنابراین بهتر است به شیردهی و تخلیه شیر از سینه ادامه داد هرچند شیردهی در این حالت دردناک است. توصیه می‌شود بعد از اولین ساعت تولد، شیردهی آغاز شود. این کار در بهبود شرایط مادر و کاهش مرگ‌ومیر موثر است.

به هیچ‌وجه نباید به جز شیر مادر، شیر دیگری به نوزاد بدهید. مادران نباید نگران کاهش شیر خود در روزهای اول باشند، تغذیه مناسب، مصرف مایعات فراوان و افزایش تعداد دفعات شیردهی و مک‌زدن سینه به‌وسیله کودک باعث افزایش شیر می‌شود. معمولا بعد از سومین روز تولد مقدار شیر افزایش می‌یابد. استفاده از شیرخشک باعث کاهش ترشح شیر مادر و موفقیت شیردهی خواهد شد. بسیاری از نوزادان به دلیل تغذیه با شیرخشک تمایلی به خوردن شیر مادر ندارند و عدم تخلیه شیر از سینه باعث بروز درد و تب و گاهی عفونت در مادران می‌شود، اما اگر ترک سینه همراه با ترشحات عفونی باشد از گذاشتن سینه در داخل دهان کودک اجتناب کنید اما معمولا زخم‌ها یا ترک سینه ترشحات عفونی و چرکی در پی ندارند.

در عین حال برای بهبود ترک می‌توانید از کرم‌هایی که در بازار موجود است، استفاده کنید. باید بعد از هر بار شیردهی، این کرم را به سر سینه بزنید و قبل از شیردهی مجدد آن را با مختصری آب گرم و پنبه مرطوب پاک کنید. برخی مادران از کرم A+D استفاده می‌کنند که آن هم نتیجه‌بخش است اما کرم‌های مخصوص شقاق پستان بهترند. برای نظافت، شستشوی سینه با آب ولرم به‌تنهایی بعد از هر بار شیردهی یا رفتن به حمام یک روزدرمیان یا هر روز اشکالی ندارد.

دکترشیرین نیرومنش

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران