تاثیر رنگ پوست در بروز بیماری

برای این‌که درباره انواع بیماری‌های پوستی و نشانه‌ها و روش‌های درمان آن بتوانیم حرف بزنیم، لازم است اطلاعاتی در باره ساختار پوست داشته باشیم. پوست از ۳ لایه مهم سطحی، لایه …

برای این‌که درباره انواع بیماری‌های پوستی و نشانه‌ها و روش‌های درمان آن بتوانیم حرف بزنیم، لازم است اطلاعاتی در باره ساختار پوست داشته باشیم. پوست از ۳ لایه مهم سطحی، لایه میانی و لایه عمقی تشکیل شده، اما مهم‌تر آن که هرکدام از لایه‌ها برای انجام وظایف خود که همان سلامتی و شادابی پوست است، نیازمند فعالیت سلول‌های مختلفی هستند که این سلول‌ها نه‌تنها در تشکیل و ایجاد این ۳ لایه نقش بنیادی و اساسی دارند، بلکه در استمرار فعالیت‌های پوست نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در لایه سطحی پوست ۴ نوع سلول وجود دارد. اول سلول‌های زایا یا تولیدکننده است که سلول‌های لایه سطحی یا اپیدرم به‌نام کراتینوسیت را تولید می‌کنند. هرگونه آسیب به این سلول منجر به اختلال در ساختمان پوست و گاهی حتی منجر به بروز تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم پوست می‌شود. دوم سلول‌های دفاعی که با ترشح ماده دفاعی به‌نام پادتن پوست را در مقابل هجوم میکروب‌ها، باکتری‌ها و حتی سلول‌های بدخیم خودی حفظ می‌کند. سوم سلول‌های تولیدکننده و تعیین‌کننده رنگ پوست به نام ملانوسیت که علاوه بر رنگ پوست نقش مهمی به عنوان سلول ایمنی در مقابل آسیب‌ها و عوارض نور خورشید دارد. به عنوان مثال بروز انواع بیماری‌های پوست مرتبط با نور و حتی سرطان‌های پوست در افراد سیاهپوست بسیار کمتر از افراد سفید پوست است و همچنین میانگین سن بروز چین و چروک در سیاهپوستان دیرتر از سفیدپوستان است؛ چراکه رنگ پوست سیاه دارای فاکتور حفاظتی به اندازه یک ضد آفتاب با درجه ۱۵ در مقابل نور خورشید است که همیشه از پوست آنان حفاظت می‌کند. چهارم سلول‌های تعیین‌کننده حس لامسه، فشار و درد که در پوست از طریق رشته‌های عصبی به مغز منتقل می‌شود.

در لایه میانی مهم‌ترین سلول فیبربلاست است که با تولید کلاژن که ماده اصلی در لایه میانی است محیط مناسبی را برای عرق، اعصاب، غدد عرق، سباسه و فولیکول مو مهیا می‌کند.

بنابراین پرکاری یا کم‌کاری سلول‌های پوست گاهی به بیماری‌های مختلف پوست بدون منشا خارجی یا بیرونی منجر می‌شود و به همین دلیل است که بسیاری از بیماری‌های پوستی برخاسته از سیستم ایمنی شخص بیمارخوانده می‌شود که ارتباطی با عوامل خارجی یا میکروبی ندارد. برای مثال لک و پیس (وتیلیگو)، صدف (پسوریازیس)، ریزش منطقه‌ای مو (آلوپشی آره‌تا) و... نمونه‌هایی از بیماری‌های پوستی هستند که طبعا درمان آنها به مراتب مشکل‌تر از سایر بیماری‌ها با منشا عوامل خارجی (میکروبی، قارچی و...) است، زیرا سرکوب سیستم ایمنی داخلی و نابودی سلول‌های مقصر بسادگی مقدور نیست، و می‌تواند منجر به بروز مشکلات دیگر شود. برای توجیه بیشتر می‌توانید به نحوه برخورد با یک عضو آزاردهنده یا معلول ذهنی و حتی گناهکار از یک خانواده توجه کنید که والدین و سایر اعضا نه قادر به حذف او و نه قادر به زندگی طبیعی در کنار او هستند.

و سرانجام سلول‌های چربی در لایه عمقی است که با تولید بافت چربی موجب می‌شود تا علاوه بر تفاوت حجم اعضا در یک فرد، چهره و اندام متفاوت از دیگران داشته باشیم، به عنوان مثال تراکم چربی در همه افراد بیشتر در نواحی شکم، ران و... است و اما همین توزیع متفاوت در افراد مختلف در صورت و اندام می‌تواند چهره متنوع با عناوین صورت کشیده یا گونه‌دار یا چاق و لاغر را بیان کند.

دکتر سید ناصر عمادی

متخصص پوست و مو