چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مخالفان و موافقان دانشگاه بدون كنكور چشم بسته شلیك نكن
چرا كنكور؟
چرا این همه میل و اشتیاق برای حضور در دانشگاه و كسب مدرك؟ حالا دیگر بحث كردن در این دو زمینه و به دنبال پاسخ گشتن برای پرسش‌هایی از این دست، مثل یافتن جواب برای پرسش تاریخی «علم بهتر است یا ثروت؟»، بی‌مزه و تكراری به نظر می‌رسد، اما مطمئنا بی‌ثمر نیست و به عبارتی دیگر، پرسه در این دایره بسته، همچنان فایده دارد و می‌تواند لااقل از وخامت اوضاع كم كند یا مثل داروهای تجویزی برای بیماری‌های صعب‌العلاج، جلوی پیشروی بیماری را بگیرد!
واقعیت این است كه در حال حاضر اوضاع و احوال پیرامون كنكور و دانشگاه و مدرك به گونه‌یی «حاد» است كه از طرفی بحث حضور در دانشگاه بدون كنكور مطرح می‌شود و از سویی، با ماجرای فروش سوالات كنكور و دستگیری مجرمان پرونده این ماجرا روبرو می‌شویم. دست آخر هم سر در نمی‌آوریم كه چه خبر است و داستان چیست؟ آیا مسوولان امر، برای مبارزه با فساد اداری و خشكاندن ریشه فروشندگان خائن و منفعت‌طلب سوالات كنكور، حالا راه را در از بین بردن كنكور دیده‌اند و قصد پاك كردن صورت مساله را دارند یا...؟
اینجا، آنچه اهمیت بیشتری می‌یابد و باید زودتر آن را تشخیاص داد عدم بازدهی بخشی از متخصصان فعلی جامعه است كه این صرفا به دلیل بی‌ارزش‌شدن سال به سال و بلكه لحظه به لحظه مدرك دانشگاهی و حتی مدرك متوسطه و راهنمایی و دبستان به وجود آمده و البته تحولات اجتماعی خاصی كه در دهه‌های اخیر شكل گرفت و جای بحثش اینجا نیست... در این شرایط با یك نگاه خیلی عادی و بی‌طرفانه، می‌توان خیلی سریع به این نتیجه رسید كه حذف سدی مثل كنكور، بی‌تعارف، اوضاع را بدتر از آنی كه هست می‌كند و میل به مدرك‌گرایی (بدون داشتن استعداد، آمادگی و حتی انگیزه و پشتكار) را دامن می‌زند. ماجرایی كه دكتر احمدی‌نژاد رییس جمهور هم كه خود تحصیلكرده همین دوران است، آن را دریافته بود و برخلاف سایر رقبای انتخاباتی‌اش كه گاه خیلی اغراق‌آمیز و صرفاص در جهت جلب نظر جوان‌های ۱۶ تا ۲۰ سال، از حذف كنكور دم می‌زدند، اذعان داشت: حالا دیگر جوان نباید به كنكور و دانشگاه به عنوان تنها راه ادامه حیات خود نگاه كند، بلكه ما باید به دنبال یافتن راهكارهایی برای حضور مستقیم او در بازار كار و جامعه باشیم (نقل به مضمون).
چند سالی است كه با ایجاد زمینه‌های ورود به دانشگاه بدون شركت و پذیرفته‌شدن در كنكور، عملاص پروژه حذف كنكور حداقل در اذهان عمومی به شكل اجرایی خود رسیده است، گرچه شاید با نگاهی خوش‌بینانه، حركت در این مسیر را بتوان ایجاد زیرمجموعه‌های دانشگاهی كوچك در جهت جذب جوانانی كه توان ربقابت علمی در كنكور را ندارند، دانست و یك هدف عمده از ایجاد این اكازیون را كاهش ترافیك در كنكور سراسری قلمداد كرد.روشی كه تجربه تاریخی نشان می‌دهد به دلیل نوع و شیوه برپایی كنكورهای چهار گزینه‌یی و میل ناخودآگاه جوانان برای آزمایش شانس حضور در دانشگاه سراسری، به آن شكل جواب نخواهد داد، مگر آنكه راهكارهای ضمنی دیگری هم (مثل قراردادن شرط معدل برای حضور در كنكور سراسری و حتی كنكور دانشگاه آزاد) در كنارش قرار گیرند.در طول یك سال گذشته، تصویب آیین‌نامه دوره‌های كاردانی پودمانی دانشگاه‌ها یكی از اقدام‌های اساسی در این راه به شمار می‌رفت.دكتر خالقی، معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرداد سال پیش تصویب این آیین‌نامه را حركتی در جهت حذف كنكور برای ورود به دوره‌های كاردانی عنوان كرد و گفت: سیاست وزارت علوم، توسعه این دوره‌ها برای دسترسی بیشتر متقاضیان ورود به آموزش عالی است و لذا ما مراكز علمی كشور را برای شروع و استمرار این فعالیت تشویق می‌كنیم. اما برخی از كارشناسان، اتخاذ این‌گونه موضع‌گیری‌ها را نوعی انفعال در برابر اقدامات غیرفرهنگی، غیرآموزشی و صرفاص تجاری و منفعت‌طلبانه ارزیابی می‌كنند. بویژه اگر به ماجرای پذیرش دانشجوی دوره‌های فراگیر دانشگاه پیام‌نور در سال‌های اخیر دقت كنیم و چگونگی حضور و دامنه فعالیت كلاس‌های آموزشی دانشگاهی (تقویتی حضور در دوره‌های فراگیر!) را كه در پی سه دهه فعالیت تاریخی و پردامنه كلاس‌های كنكور به وجود آمدند، به نظاره بنشینیم به جز این، به موارد جالب توجه دیگری هم به صورت موردی بر می‌خوریم. مثل آگهی‌های جنجال‌آفرینی كه دو سال پیش، تكذیب این دانشكده و آن دانشگاه را به همراه داشت. به عنوان مثال در آذر سال ۸۲، روابط عمومی دانشگاه شهید بهشتی هرگونه پذیرش بدون آزمون در این دانشگاه را قویاص تكذیب كرد و اعلام كرد پذیرش دانشجو را منحصراص از طریق شركت و موفقیت در كنكور سراسری انجام خواهد داد و بهتر است جوانان فریب این تبلیغات را نخورند. این موضع‌گیری در پی درج یك آگهی در یك روزنامه پرتیراژ صبح اتخاذ شد كه در آن نام «دانشگاه شهید بهشتی» به عنوان دانشگاه پذیرنده بدون كنكور ذكر شده بود. این نمونه و مثال‌هایی از این دست نشان می‌دهد كه یكی از سرنخ‌های تولد «دانشگاه بدون كنكور» را می‌توان در دست این تشكل‌های منفعت‌طلب جست‌وجو كرد. در این راه البته دانشگاهی مثل دانشگاه علمی كاربردی را هم داریم كه از ابتدا با شعار ایجاد زمینه‌های حضور مستقیم دانشجو در بازار كار به میدان آمد و دوره‌های پودمانی خود را با محدودیت ظرفیت آغاز كرد، بطوری كه در طی سه، چهار دوره برپایی، بیشتر به دنبال جذب دانشجوی كارآمد بود تا زیر ذره‌بین قراردادن «حذف كنكور».«دانشگاه فردوسی مشهد بدون كنكور دانشجو می‌پذیرد» ، «در دانشگاه آزاد اسلامی تلاش بر این است كه حداقل كنكور كاردانی پیوسته بطور كامل حذف شود و دانشجویان بدون كنكور وارد دانشگاه شوند»، «برای اولین بار دانشجویان استعدادهای درخشان دانشگاه تربیت مدرس، بدون كنكور وارد مقطع دكترای حرفه‌یی می‌شوند»، «دانش آموزان برتر كارودانش، بدون كنكور به دانشگاه می‌روند»، «كاردانی پیوسته بدون كنكور دانشگاه آزاد به ۱۵۴۰ رشته شهر افزایش می‌یابد»، «تاكسیرانان كرجی بدون كنكور وارد دانشگاه می‌شوند» و...! اینها تنها گزیده‌یی از تیترهایی است كه امروز، خیلی سریع‌تر از دیروز، از «حذف كنكور» خبر می‌دهد، چه بسا به قول «دكتر جاسبی» (كه گفته است اقدام دانشگاه آزاد برای حذف كنكور كاردانی و جایگزینی معدل، راهگشای حذف كنكور در تمام مراحل خواهد شد)، این «راهگشایی» به «سرانجام» برسد و «تحصیل در دانشگاه» به مرحله محتومی از زندگی و در راستای دبستان و دبیرستان قرار گیرد. اما آیا اینجا پیش كشیدن بحث‌های مغلطه‌واری مانند شیوع افسردگی در بین جوانان پشت كنكور مانده (كه طبق آمار ۸۰ درصد از جوانان را تشكیل می‌دهند) محلی از اعراب دارد؟ آیا خبر خودكشی دانشجویی
كه به نمره دلخواه خود نرسیده را هم باید به همین قضیه ربط داد؟ او كه از سد كنكور گذر كرده بود؟ آیا وقتی كه از كنكور هیولایی كشنده بسازیم و نابودی آن را فتح الفتوح بدانیم، عقلانی‌ترین روش را برای پرورش یك نسل فرهیخته به كار برده‌ایم؟ مشكل اینجا است كه برخی از مدافعان تز «حذف كنكور»، شرایط تحصیلات دانشگاهی ایران را با كشورهای دیگر مقایسه می‌كنند و تازه در این مقایسه گاه همه مناسبات اقتصادی و سیاسی را فراموش می‌كنند و اصلاص گاه جمعیت و وسعت ایران را در مقایسه با برخی كشورها از یاد می‌برند یا صنعتی بودن، قطب اقتصادی بودن و این گونه فاكتورها را كه می‌تواند تاؤیر مستقیمی در چگونگی عملكرد دانشگاهی هر كشوری داشته باشد، در ارزیابی خود لحاظ نمی‌كنند. همین نگاه سطحی است كه موجب می‌شود كارشناس یا صاحب یك تشكیلات دانشگاهی، صرفاص به آمار ورودی و خروجی دانشجو دل خوش كند و تعداد مدارك دكترای صادر شده در دانشگاه را بشمارد و این اعداد را در بوق و كرنا كند!
پرونده «دانشگاه بدون كنكور» همچنان باز است و پس از نقاط مبهم ریز و درشت بهمن‌ماه سال گذشته، دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان در اعتراض به سیاست جدید این دانشگاه در جذب دانشجو بدون كنكور، اقدام به تجمع كردند.دانشجویانی كه گویا از هر یك مبلغ ۲۵ میلیون تومان برای تحصیل در رشته عمران گرفته شده بود تا بر اساس یك قرارداد تجاری با یك دانشگاه آلمانی به آنها مدرك داده شود. از این دست حركات نیز كم نداشته‌ایم. آیا «دانشگاه بدون كنكور» راه را برای تكتازی در میدان «اخذ شهریه» باز خواهد كرد؟
در این راه، كمبود بودجه و اعتبارات دانشگاه‌ها و نیز افزایش هزینه‌ها از جمله دلایلی است كه راه را برای پذیرش دانشجوی پولی باز می‌كند. در اینجا البته دو بحث فرعی دیگر هم مطرح می‌شود. یكی بحث تحصیل دانشجو در خارج از كشور و خروج ارز از كشور و دیگری مساله عدالت اجتماعی. ماجرای اول كه در كشورهای در حال توسعه، رایج است، بیشتر به معضلات فرهنگی اجتماعی برمی‌گردد تا مشكل چگونگی ورود به دانشگاه و نباید «حذف كنكور» را مثلا در راستای جلوگیری از فرار مغزها مورد ارزیابی قرارداد! در بحث «عدالت اجتماعی» هم با نگاه به دو نیمه خالی و پر لیوان، می‌توان ماجرا را مورد بررسی قرار داد. «سید حسن عباسی» نماینده محلات و عضو كمیسیون فرهنگی مجلس در این زمینه عقیده دارد: «بالارفتن توقع طبقه ثروتمند اجتماع برای برخورداری از موقعیت‌های اجتماعی (مانند دستیابی به مدارك تحصیلی) آن هم به وسیله پول، از نتایج و البته از زمینه‌های پذیرش دانشجوی پولی و بدون كنكور است. این توقع نابجایی است كه رفته رفته با به دست آوردن موقعیت‌های اجتماعی بیشتر به یك نیاز كاذب و فشار اجتماعی بدل شده است. با چنین شرایطی، سكوت در برابر رسیدن به موقعیت‌های اجتماعی بالاتر توسط طبقه مرفه خصوصا مساله مدرك دانشگاهی در مقاطع مختلف و اسفبارتر از آن كمك به چنین جریانی، نشان دهنده آن است كه مسوولان و تصمیم‌گیران جامعه به اقشار طبقه مرفه تن داده و جو تبعیض و بی‌عدالتی را دامن می‌زنند.»در مقابل این دیدگاه، كسانی هم هستند كه «بی‌عدالتی» را در نفس خود «كنكور» می‌دانند و معتقدند كه این حق همه جوان‌هاست كه براحتی وارد دانشگاه شوند و از آن سو به راحتی با مدرك، وارد اجتماع و بازار كار گردند. اما آیا برای اجرای رویاگونه این عدالت، می‌توان با ساده‌انگاری و البته كمی راحت‌طلبی، جریان منفعت‌طلبانه‌یی را كه در پی حذف كنكور به وجود می‌آید، نادیده گرفت؟
محمد علی شیخ عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این زمینه می‌گوید: «كشور ما آمادگی حذف كنكور را ندارد، زیرا در این صورت افرادی به تحصیل خواهند پرداخت كه شرایط لازم را برای علم‌افروزی ندارند. اگر حتی بخواهیم به جای كنكور، شیوه‌های دیگری را مانند شرط معدل جایگزین كنیم، باز هم مشكلاتی به وجود خواهد آمد، زیرا معدل كسی كه در استان تهران درس خوانده، با كسی كه در یك نقطه دورافتاده و فاقد امكانات درس خوانده متفاوت است. از سوی دیگر پذیرش دانشجو به دو صورت پولی و غیرپولی هم از نظر كمیسیون موردقبول نیست، زیرا در این صورت افرادی كه زحمت كشیده و درس خوانده‌اند تا در یك دانشكده معتبر قبول شوند، در كنار افرادی قرار خواهند گرفت كه شاید صرفا بخاطر برخورداری از وضعیت مالی خوب به دانشگاه راه یافته‌اند.»پیش كشیدن بحث حذف كنكور پیش از انتخابات، شاید به یك ترفند تبلیغاتی بیشتر نزدیك باشد تا هرچیز دیگر، اما نمی‌توان در برابر اقدامات آگاهانه‌یی كه چند سالی است شروع شده و در عمل شاید به حذف كنكور منجر شود، بی‌تفاوت بود. ثروتمندها می‌توانند پول بدهند و دانشجو شوند و مدرك بگیرند، اما این قطعا عیار دانشگاه را پایین می‌آورد. در نظر بگیرید جوانی كه دیپلم خود را با هزار دردسر گرفته، بدون كنكور، به دانشگاه راه یابد و آنگاه با هزار و یك دردسر به پاس كردن واحدهای مشكل‌تر از درس مدرسه بپردازد و سرانجام، به فرض محال به مدرك دكترا هم دست یابد.این دكتر قلابی در حقیقت زاییده شرایط دور از قاعده و قانونی است كه برای رشد غیرطبیعی و اجباری او و امثال او فراهم كرده‌ایم.آیا كنكور، جز ارزیابی سطح معلومات، توانایی‌ها، هوشمندی و استعداد جوانی كه قرار است آینده كشور را در سطح كلان بسازد، نیست؟
نورالله حسینی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست