دندان، فندق شکن نیست

● راهنمایی هایی برای سلامت دندان
- دختری ۲۶ساله هستم. حدود یک ماه است که فک بالا را ارتودنسی کرده ام. دکتر به من گفته اگر لازم شد چهار دندان نیاز به کشیده شدن دارد. می خواستم ببینم …

راهنمایی هایی برای سلامت دندان

- دختری ۲۶ساله هستم. حدود یک ماه است که فک بالا را ارتودنسی کرده ام. دکتر به من گفته اگر لازم شد چهار دندان نیاز به کشیده شدن دارد. می خواستم ببینم آیا جای خالی این دندان های کشیده شده پر خواهد شد؟

بله، کشیدن چند دندان پنج یا در مواردی پنج از هر طرف، یک روش معمول در درمان های ارتودنسی است. در مواردی که دندان های جلو نامرتبی زیادی دارند، فضای لازم برای تغییر مکان و مرتب شدن دندان ها باید از جایی تامین شود. طی پروسه ارتودنسی، دندان ها تغییر مکان خواهند داد و علاوه بر رفع نامرتبی در دندان های پیشین، فضای خالی دندان های کشیده شده پر خواهد شد.

- می خواستم اطلاعاتی درباره لمینیت به من بدهید.

لمینیت روشی است که با اندکی تراش روی دندان، یک لایه نازک چینی (یا کامپوزیت) روی دندان می چسبانند و عیوب تقارنی و اندازه و شکستگی و پریدگی گوشه های دندان را اصلاح می کنند. درمان با لمینیت اگر به درستی انجام شود می تواند چندین سال دوام آورد. استفاده از روش روکش لمینیت، در همه موارد نمی تواند جایگزین روش ارتودنسی باشد. در برخی موارد برای اصلاح لب پریدگی، شکستگی، اصلاح عقب بودن چند دندان نمایان و اصلاح عیوب تقارن دندان ها، به ویژه در دندان های بالا می توان از لمینیت استفاده کرد. یک مزیت لمینیت، مدت کوتاه درمان و مزیت دیگر آن سهولت تعویض آن است. با روش لمینیت می توانید دندان های خود را به شکل مناسب بازسازی کنید. لمینیت اثر منفی خاصی روی دندان ندارد، اما نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندان معمولی دارد. روکش های لمینیت، نسبت به نیروهای کششی ضعیف هستند و با گاز زدن و کشیدن چیزهای سفت ممکن است کنده یا شکسته شوند. البته در این موارد می توان با تعویض لمینیت، ایراد را برطرف کرد. از طرف دیگر برای خوب و زیبا باقی ماندن لمینیت ها، نیاز به رعایت بسیار مناسب بهداشت دهان و دندان است.

- بعد از عصب کشی سه روز است درد دارم و وقتی درد شدید است مسکنی مثل مفنامیک اسید می خورم. آنتی بیوتیک هم خود دکتر داده. حالا لثه ام نزدیک دندان سفید شده است. لثه نزدیک به دندان عصب کشی شده هم ورم کرده. دلیل آن چیست؟ البته جلسه بعد برای پر کردن تاج باید مراجعه کنم.

نظر به اینکه دکترتان آنتی بیوتیک تجویز کرده و لثه تان هم ورم کرده است، احتمال می دهم ریشه دندان تان عفونت کرده. برای رفع عفونت حتماً باید مصرف آنتی بیوتیک را به دقت ادامه دهید. در صورتی که ورم لثه زیاد است به دندانپزشک تان مراجعه کنید تا در صورت لزوم عفونت را از محل خارج کند یا آنتی بیوتیک قوی تری تجویز کند.

- پسری ۱۸ساله هستم. با اینکه مدام از دندان هایم محافظت و رسیدگی می کنم، تاکنون ۱۲ عدد از آنها را با آمالگام پر کرده ام. علاوه بر این، به دلیل اینکه دندان زیادی را پر کرده ام شکل زیبایی هم ندارند.

رسیدگی و رعایت بهداشت دهان و دندان تاثیر بسزایی در حفظ و سلامت دندان ها دارد. اگر وقت و توجه کافی در محافظت دندان صرف می کنید و نتیجه خوبی نگرفته اید، ممکن است راه را اشتباه رفته باشید. بررسی کنید آیا روش مسواک و نخ دندان زدن تان درست است؟ آیا در زمان های مناسب مسواک می زنید؟ آیا دندان قروچه ندارید؟ آیا چیزهای سفت و نامناسب مانند فندق و... را با دندان تان نمی شکنید؟ برای یافتن و حل مشکل با دندانپزشک مشورت کنید. برای رفع شکل نازیبای دندان هایتان که به دلیل رنگ سیاه آمالگام ایجاد شده است، می توانید ترمیم قسمت های نمایان را به سادگی با کامپوزیت تعویض کنید.

-به تازگی شنیده ام آمالگام دارای جیوه و برای بدن انسان مضر است. احساس می کنم حافظه ام نسبت به قبل ضعیف تر شده. آیا راهی هست که آمالگام را خارج و به جای آن از کامپوزیت استفاده کنم، طوری که هنگام تراش دادن ترمیم های قبلی، براده های آن در دهانم پخش نشود و به خوردم نرود؟

پژوهش ها و بررسی هایی در زمینه تاثیر بخارات سمی جیوه مورد استفاده در آمالگام صورت گرفته است، اما تاکنون نتیجه قاطع و بازدارنده یی در این زمینه حاصل نشده است. از طرفی آمالگام ماده یی است که سال هاست در ترمیم های دندانپزشکی مورد استفاده قرار گرفته و گزارش خاص و نگران کننده یی در زمینه تاثیرات منفی این ماده روی سلامت افراد تحت درمان منتشر نشده است. در مقامی نیستم که بتوانم به طور قطع مضرات جیوه موجود در آمالگام را تکذیب یا رد کنم، اما می توانم این خاطرجمعی را به شما بدهم که سازمان های بین المللی و استانداردهای بهداشت و تندرستی به دقت مراقب چنین مسائلی هستند و اگر زیان آور بودن چنین محصولاتی ثابت شود و باعث آسیب یا مخاطرات جدی به سلامت انسان یا محیط زیست شوند، از تولید و استفاده آنها جلوگیری خواهد شد. از طرفی تولیدکنندگان مواد و تجهیزات دندانپزشکی نیز نهایت تلاش خود را برای ارتقای کیفیت و کاهش مضرات به کار می بندند. گمان نمی کنم احساس در مورد ضعیف تر شدن حافظه تان نسبت به قبل، ارتباطی به آمالگام داشته باشد. با این اوصاف توصیه می کنم اگر رنگ آمالگام در لبخندتان نمایان نیست و ترمیم تان خراب نشده است، اجازه دهید به همین شکل در دهان تان باقی بماند. برای تعویض مواد ترمیمی لازم است مواد قبلی تراشیده و از دندان خارج شوند و در این روند ممکن است ناگزیر قسمتی از بافت سالم نیز (هر چند اندک) همراه آمالگام تراشیده شود.

دکتر یاشیل احدی مقدم

جراح و دندانپزشک