اهمیت و جایگاه گروه های مباحثه اینترنت در مبادله اطلاعات

شبکه اینترنت امروزه به عنوان پدیده ای اطلاعاتی با سرعتی شگرف همه گیر و جهانی می شود به طوری که به جرأت می توان اظهار داشت که درآینده نزدیک تقریباً همه امور مربوط به داد و ستد اطلاعات از طریق آن انجام خواهد شد لذا قرار گرفتن انواع منابع و رسانه های اطلاعاتی در این پدیده نوظهور ضرورت روی آوری و گرایش به آن را بیش از پیش اجتناب ناپذیر ساخته است

شبکه اینترنت امروزه به عنوان پدیده ای اطلاعاتی با سرعتی شگرف همه گیر و جهانی می شود. به طوری که به جرأت می توان اظهار داشت که درآینده نزدیک تقریباً همه امور مربوط به داد و ستد اطلاعات از طریق آن انجام خواهد شد. لذا قرار گرفتن انواع منابع و رسانه های اطلاعاتی در این پدیده نوظهور ضرورت روی آوری و گرایش به آن را بیش از پیش اجتناب ناپذیر ساخته است. شبکه اینترنت دارای یک رشته ابزارهای عمده ای است که شناخت آنها امر دستیابی به منابع اطلاعاتی را آسان می نماید. یکی از این ابزارها گروههای مباحثه (Discussion Groups) هستند که از طریق پست الکترونیکی عمل کرده و نقش برجسته ای را در برقراری ارتباط فراگیر و سریع میان افراد و جوامع مختلف در سراسر جهان ایفا می نمایند.گروههای مباحثه در حقیقت مجموعه ای از کاربران شبکه هستند که برای بحث و گفتگو در مورد موضوعی خاص در محیط شبکه از ابزار پست الکتریکی استفاده می کنند. معمولاً تشکیل گروه بحث با تمایل فردی خاص شروع می شود و با تعیین میزبان رایانه ای مشخص اعلان گروه بحث و نشانی آن میزبان تعیین شده ، علاقمندان به عضویت در گروه بحث الکترونیکی دعوت می شوند.بنابراین با توجه به اهمیت و جایگاه گروههای مباحثه در مبادله اطلاعات علمی، فنی و تجاری و نقش ویژه آنها در برقراری ارتباط گسترده میان افراد و جوامع مختلف، در این نوشته ضمن تعریف گروههای مباحثه، اطلاعاتی در مورد مباحث و موضوعات قابل طرح در گروههای مباحثه ارائه می شود. همچنین نحوه عضویت در گروههای مباحثه ذکر شده و سپس به تعدادی از موتورهای کاوش و راهنماهای دسترسی به گروههای بحث و گفتگو در زمینه های مختلف اشاره می شود. در ادامه نیز سیاهه ای از گروههای مباحثه حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در سطح ایران و جهان ذکر می شوند.

●مفهوم گروههای مباحثه

همان طور که اشاره شد گروههای مباحثه مجموعه ای از کاربران هم علاقه محیط شبکه هستند که به صورت دسته جمعی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و در مورد موضوعی خاص با یکدیگر بحث و گفتگو می کنند. در واقع گروههای مباحثه همانند انجمنهای حرفه ای عمل می کنند و محیطی را فراهم می سازند که افراد دارای علایق مشترک به راحتی بتوانند سوالها و دیدگاههای خود را درباره مسائل و موضوعات گوناگون حرفه خویش برای همگان مطرح ساخته و از نظرهای آنان سود ببرند. افراد گروه مباحثه ممکن است چند نفر در قالب یک گروه کوچک باشند که در زمینه موضوعی خاص تبادل نظر می کنند و یا گروه بسیار وسیعی در سطح منطقه، کشور و یا حتی در سطح جهان باشند. امروزه مبادله اخبار و کسب آگاهی از همایشها و انتشارات جدید در گروههای مباحثه امری بسیار عادی شده است. گروههای مباحثه از طریق نرم افزارها و برنامه های کاربردی مخصوص به خود مدیریت می شوند. این نرم افزار که موسوم به سرویس دهنده لیست (List server) می باشند به صورت خودکار پیام ارسال شده یک شخص به سایر اعضاء و بالعکس را ارسال می کنند.

●نحوه عضویت در گروههای مباحثه

عضویت در گروههای مباحثه معمولاً به آسانی و از طریق ارسال پیام الکترونیکی صورت می پذیرد و با توجه به سرویس دهنده هر گروه مباحثه ممکن است با یکدیگر اندکی تفاوت داشته باشند . نحوه عضویت در گروههای مباحثه بدین ترتیب است که با ارسال یک پیام الکترونیکی از طریق پست الکترونیک به نشانی گروه مباحثه مورد نظر می توان در آن گروه عضو شد. هنگامی که فرد جدیدی در یک گروه بحث عضو می شود، نشانی پست الکترونیکی وی به طور خودکار به فهرست گروه مباحثه اضافه می شود و بعد از مدتی کوتاه پیامی مبنی بر پذیرش عضویت و نحوه کار و شرایط گروه بحث از طرف مسئول گروه به فرد ارسال می شود و از آن پس از تمامی پیامهایی که گروه بحث دریافت می کند نسخه ای نیز برای هر عضو جدید ارسال شده و متقابلاً پیامهای وی نیز برای تمامی اعضای گروه ارسال می گردد. با توجه به این که گروههای مباحثه به طور خودکار اداره می شوند، لازم است که دستورالعملها و فرمانهای مربوط به عضویت به دقت رعایت و از توضیح اضافی خودداری شود. در غیر این صورت، سرویس دهنده گروه بحث با ارسال پیامی که حاکی از اشتباه بودن فرمان متقاضی عضویت می باشد به درخواست وی ترتیب اثر نخواهد داد. توجه داشته باشید که بعد از عضویت لازم نیست که به تک تک اعضای گروه نامه ای از طریق پست الکترونیکی ارسال شود، بلکه وقتی که پیام خود را به نشانی گروه بحث ارسال می کنید، از طریق نرم افزار گروه بحث پیام مربوطه به صورت خودکار برای تک تک اعضاء ارسال می شود. زمانی هم که شما از عضویت در گروه بحث خارج می شوید به صورت خودکار و توسط نرم افزار اسم و نشانی پست الکترونیکی شما از لیست حذف می گردد و دیگر پیامی از طرف گروه بحث به شما نخواهد رسید.

●موضوعات و مباحث قابل طرح در گروههای مباحثه

موضوعات مورد بحث در گروههای مباحثه ممکن است بسیار تخصصی و علمی یا در زمینه های عمومی تر باشد که افراد بسیاری می توانند عضو آن شوند. ولی به طور کلی مسائل و موضوعاتی که معمولاً در گروههای مباحثه مطرح می شود شامل موارد زیر می باشند:

۱-اخبار و اطلاعات علمی، فنی و هنری در زمینه های تخصصی

۲-ارسال و دریافت کتابهای جدید در زمینه های مورد علاقه

۳-کنفرانسها و همایشهای آینده و موضوعات آنها

۴-دریافت متن کامل مجلات الکترونیکی

۵-خدمات آگاهی رسانی جاری CAS))

۶- مبادله نظرات و تجارب درباره مسائل خاص

۷- ارسال و دریافت فهرست مندرجات مجلات

۸- ارسال و دریافت آگهی های تبلیغاتی

۹- خدمات اشاعه اطلاعات گزیده(SDI)

●روشهای دسترسی به گروههای مباحثه در اینترنت

با توجه به حضور محققان، متخصصان ، صاحبنظران و دانشمندان حوزه های مختلف، گروههای ویژه ای در شبکه اینترنت شکل گرفته اند که به بحث ، تبادل نظر و پرسش و پاسخ متقابل و چند جانبه می پردازند. لذا با توجه به اهمیت و جایگاه این گروهها که به گروههای مباحثه معروف هستند، امروزه راهنماها و موتورهای کاوش ویژه ای در شبکه اینترنت وجود دارند که قابلیت جستجوی موضوعی این گروهها را برای انجام فعالیت، عضویت و یا مشارکت و نیز یافتن پیامهای مربوط به یک موضوع خاص فراهم می سازند. این راهنماها در واقع ضمن شناسایی گروههای مباحثه در حوزه های مختلف علمی، اطلاعات بیشتری را در اختیار علاقمندان و جستجوگران قرار می دهند. با استفاده از این راهنماها می توان گروههای مباحثه مورد علاقه را شناسایی کرده و در صورت نیاز به عضویت آنها درآمد. بنابراین با توجه به نقش ویژه این ابزارها در دسترسی یکپارچه به گروههای مباحثه مختلف به تعدادی از آنها اشاره می شود.

LISZT

●بهترین موتور کاوش گروههای مباحثه

WWW.liszt.com

راهنمای الکترونیکی Liszt یکی از پرطرفدارترین پایگاههای جستجوی گروههای مباحثه می باشد که به صورت موضوعی امکان دسترسی به گروههای مباحثه حوزه های مختلف را میسر می سازد. از طریق راهنمای Liszt که یکی از مهمترین و کارآمدترین ابزارهای جستجوی گروههای مباحثه به شمار می رود می توان به اطلاعات بیش از ۹۰ هزار گروه مباحثه در اینترنت دسترسی پیدا کرد. در بخش راهنمای موضوعی این ابزار تعداد ۱۷ موضوع اصلی نظیر کتابها، اخبار، کامپیوتر ، علوم ، تجارت، هنر، بهداشت، سیاست، طبیعت، فرهنگ و مذهب پوشش داده شده است.همچنین امکان جستجو در این راهنما به صورت کلید واژه ای و با استفاده از عملگرهای بولی مثل And,OR,Not نیز میسر می باشد. بدین ترتیب با جستجو در این راهنما می توان گروههای مباحثه مورد علاقه خود را شناسایی کرده و در صورت لزوم عضو آن شد.از دیگر موتورهای کاوش و راهنماهای دسترسی به گرههای مباحثه می توان به موارد ذیل اشاره کرد.

۱- http://n۲h۲.com/kovacs/

۲- WWW.listtool.com

۳- WWW.tile.net/listserv

۴- WWW.Lsoft.com/lists/listrev.html

۵- WWW.onelist.com

۶- WWW.Coollist.com

۷- WWW.nova.edu/inter-links/listserv.html

---