زیر سقفی بی روزن برای درک مشترک

نگاهی به جشنواره Osians Cinefanدهلی نو

فیلم های کشورهای آسیا و عرب که این روزها در دهلی نو به نمایش درآمده اند، به تازگی باران موسمی هستند که برای زنده کردن زمینی که تابستانی داغ را پشت سر گذاشته درنگ نمی کند. زیر سقف هایی که دانه های درشت باران را آرام می کند و سرپناه هنرمندان و هنردوستان می شود، دنیاهایی تلخ و شیرین، از مصر تا کامبوج و از ژاپن تا ترکیه روایت می شود تا مردم ۳۸ کشور را به درک مشترکی از دنیاهای یکدیگر برساند.

جشنواره Osians-Cinefanدهلی نو فرصتی است تا مسایل کشورهای آسیا و عرب از چشم فیلمسازان بازتاب یابد. بزرگان سینمای دنیا این روزها در این جشنواره گرد آمده اند تا ۱۷۵ فیلم از جمله ۶۱ فیلم کوتاه را که برای نمایش در این جشنواره ۱۰ روزه برگزیده شده اند، به تماشا بنشینند.

Osians-Cinefan مهمترین جشنواره آسیا محسوب می شود که کشورهای جهان عرب را نیز پوشش می دهد.

نام ایران، چین، استونی، اندونزی، کامبوج، اسراییل، ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی، تایوان، تایلند، ترکیه، مراکش و الجزیره در میان کشورهای شرکت کننده در جشنواره امسال به چشم می خورد.

این جشنواره برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ از سوی مجله ای به نام سینمایا (Cinemaya) که به مسایل سینمای آسیا می پردازد راه اندازی شد. در سال ۲۰۰۷، حوزه آن به جهان عرب هم گسترش یافت و اکنون از حمایت های گسترده مجامع سینمایی بین المللی و همچنین دولت ایالتی پایتخت هند برخوردار است.

اکنون این جشنواره بر سرنوشت سینمای هند نیز تاثیرگذار است؛در اجلاس دو روزه ای که در حاشیه جشنواره فیلم Osians-Cinefan برپا می شود، مقام های دولت ایالتی دهلی، صنعت فیلم هند و سازمان های دولتی و غیردولتی فعال در حوزه سینما گردهم می آیند تا راه های تبدیل دهلی به شهر فیلم بعدی هند را مورد بررسی قرار دهند.

● ۲ فیلم ایرانی، در میان برترین های جشنواره

جشنواره امسال، فیلم های شرکت کننده در بخش رقابتی را به سینمای "هند"، "آسیا و عرب"، "فیلم های اول"، "فدراسیون بین المللی منتقدان فیلم" و "فیلم های کوتاه" تقسیم کرده است. همچنین چندین موضوع ویژه برای جشنواره امسال در نظر گرفته شده که در هر یک از این بخش ها فیلم های برتر کشورهای آسیایی و عربی به نمایش گذاشته می شود.

Osians-Cinefanبه این ویژگی شهرت دارد که با برنامه ها و نوآوری هایش منجر به معرفی سینماهای جدید به مخاطبان هندی می شود.

این جشنواره، امسال برای نخستین بار حوزه فیلم های انیمیشن را اضافه کرده و به نمایش فیلم هایی می پردازد که سیر سینمای انیمیشن را از گذشته تا به امروز نشان می دهند. علاوه بر این، تمرکز انیمیشن های امسال این جشنواره بر محصولات کشور استونی قرار داده شده است.

فیلم نمایش داده شده در مراسم افتتاحیه جشنواره (جمعه شب) هم انیمیشینی محصول سال ۲۰۱۲ ژاپن، به نام آسورا (Asura) بود که به موضوعی انسانی می پردازد. این فیلم داستان کودکی را حکایت می کند که به تنهایی در طبیعت بزرگ می شود و خوی حیوانات وحشی را پیدا می کند ولی کم کم با کمک معدود انسان های مهربانی که اطرافش هستند درمی یابد چیزی به نام قلب دارد که احساسات او را کنترل می کند و با همین ویژگی است که از حیوانات متمایز می شود.

کارگردان ژاپنی این فیلم درباره هدف انتخاب این موضوع می گوید: پس از فاجعه ۱۱ مارس ۲۰۱۱ فوکوشیما می خواستم پیامی را به کسانی که فکر می کردند هیچ انگیزه ای برای ادامه زندگی ندارند برسانم و بگویم که هنوز دلایلی برای زنده ماندن و اهدافی برای زندگی وجود دارند.

انیمیشن دیگری به نام شاه خوک ها (King of Pigs)، که ساخته "یئون سانگ هو" از کره جنوبی است، به عنوان یکی از فیلم های برتر، در این جشنواره به نمایش گذاشته می شود.

این جشنواره کودکان را نیز فراموش نکرده و تعدادی از بهترین فیلم ها از جمله انیمیشن های کودکان را نمایش می دهد. بخشی از تماشاگران این جشنواره دانش آموزانی هستند که از سوی مدارس به جشنواره آورده می شوند.

یکی از بخش های ویژه دیگری که در جشنواره فیلم امسال لحاظ شده، محیط زیست است.

در این بخش، فیلم نارنجی پوش داریوش مهرجویی به عنوان فیلم برتر از میان بهترین فیلم هایی حوزه محیط زیست و حفظ میراث طبیعی انتخاب شده و به نمایش درمی آید.

مهرجویی که در این جشنواره حضور دارد، روز یکشنبه پس از نمایش این فیلم، به پرسش های تماشاگران پاسخ می دهد.

Osians-Cinefanامسال، تمرکز خود را بر آزادی خلق اندیشه و بیان قرار داده است.در این جشنواره، با هدف مقابله با سانسورهای معمول در تاریخ سینما، بخش ویژه ای به پنج فیلم شاخص تاریخ سینما که درباره این موضوع ساخته شده اختصاص یافته است.

فیلم های Salo از پیر پائولو پاسولینی، BaiseMoi از ویرجین دسپنتس و کارولی ترین، امپراتور شوجی تریاما، himanshurai starrer ‘Karma’ از دویکا رانی و "این یک فیلم نیست" از جعفر پناهی در این بخش به نمایش درمی آیند.

همچنین، مجموعه ای شامل هفت فیلم نیز در بزرگداشت فعالیت حرفه ای فیلمسازان پیشروی ژاپنی، کوجی واکاماتسو و ماسائو آداچی در این فستیوال فیلم به نمایش گذاشته می شود.

جوانان و Osians-Cinefan نام بخش دیگر این جشنواره است که با نمایش فیلم هایی از جمله فیلم های کوتاه، فیلم های نخست فیلمسازان، فضایی را برای مشارکت جوانان در فعالیت ها و بحث های مختلف فراهم می آورد.

بزرگداشت یکصد سالگی سینمای هند بخش دیگر این جشنواره است که با نام «سالگرد سینمای هند- یکصد سال زیبایی و شکوفایی» برپا می شود.

همچنین برای نخستین بار، بهترین و نادرترین مصنوعات مربوط به سینمای هند، در مزایده ای در تاریخ ۳۱ آگوست به فروش می رسد.

علاوه بر این، بزرگداشت مشارکت مانی کائول در جنبه های مختلف سینما، موسیقی، هنر و ادبیات یکی دیگر از برنامه های ویژه جشنواره امسال است.

علاوه بر فیلم هایی که در بخش های تخصصی تقسیم بندی شده اند، پنج فیلم دیگر به عنوان فیلم های برتر این جشنواره به نمایش درمی آیند. یکی از آنها کنفگوی محلی (Local Kung Fu)، فیلم طنزی درباره مشکلات ازدواج و یافتن شغل جوانان و محصول ۲۰۱۲ هند است که توسط کنی بسوماتری، کارگردان هندی، با بودجه ای کمتر از دو هزار دلار ساخته شده است.

دوویدها، محصول ۱۹۷۳ هند، ساخته مانی کائول، فیلم بعدی مجموعه فیلم های برتر این جشنواره است. این فیلم داستان را روایت می کند که بر اساس داستان محلی راجستانی نوشته شده است.

دوویدها، داستان مرد جوانی است که برای حفظ تجارت خانوادگی اش به سفر می رود و در غیاب وی، یک روح عاشق همسر جوانش می شود.

فیلم جاده (The Road) محصول ۲۰۱۱ کشور فیلیپین که در ژانر وحشت ساخته شده، فیلم دیگر این مجموعه است. جاده،درباره گمشدگانی است که ۱۲ سال قبل به جاده ای متروک رفته و بازنگشته اند.

"عشق در هوای رقیق" (Romancing in Thin Air) نام فیلم دیگر است که در سال ۲۰۱۱ توسط جهینی تو، فیلمساز کره ای ساخته شده و داستان عشقی میان دو بازیگر جوان را بازگو می کند. آخرین فیلم از مجموعه فیلم هایی که به عنوان فیلم های برتر این جشنواره به نمایش در می آیند، "دار و دسته های شهر واسیپور" (Gangs of Wasseypur) نام دارد که محصول ۲۰۱۲ هند است و آنورنگ کاشیاپ آن را کارگردانی کرده است. این فیلم درباره دعوای قدیمی و خونین گروه های مختلف بر سر یک معدن زغال سنگ است.

انتظار برای صندوق پست (Waiting for P.O. Box)ساخته بسام چکهس، فیلمساز هندی است که در هلند ساخته است. این فیلم به مشکلات پیش روی دو فیلمساز جوان برای ساخت نخستین فیلم جدیدشان می پردازد.

علاوه بر نارنجی پوش، فیلم های "این یک فیلم نیست"، "سه تا و نصفی"، "نفس نرم نسیم"، و همچنین انیمیشن کوتاه "کما"، از جمله نمایندگان ایران در این جشنواره هستند.

● داوران دوازدهمین جشنواره فیلم دهلی

در میان داوران دوازدهمین Osians-Cinefan نام آشنایان حوزه سینما به چشم می خورند. داوران بخش رقابتی آسیا و عرب را علی مصفا، بازیگر ایرانی، مارکو مولر، رییس جشنواره فیلم بین المللی رم، مظفر علی، کارگردان مطرح هندی، مجد احمد علی، فیلمساز مصری و جیمز وی. هارت، فیلمنامه نویس، تهیه کننده و رمان نویس امریکایی برعهده دارند.

داوران بخش رقابتی هند پروفسور حمید دباشی، نویسنده و منتقد ایرانی و استاد دانشگاه کلمبیا، خالد محمد، نویسنده، منتقد و کارگردان هندی، لیلته دوبی، کارگردان و بازیگر هندی تئاتر و تلویزیون، انماری جاسیر، فیلمساز و نویسنده اردنی، عتیق رحیمی، نویسنده و کارگردان افغانی و سونیا هرمن دلز، مستندساز هلندی هستند.

در بخش فیلم های کوتاه نیز پناه پناهی، عکاس و کارگردان فیلم های کوتاه ایرانی، اشوین کومار، تهیه کننده و کارگردان هندی و اومش کولکارنی، کارگردان هندی فیلم ها را داوری می کنند.

داوری نخستین ساخته های فیلم سازان که در این جشنواره شرکت داده شدهرا حسین کربی، کارگردان ترکیه ای، ژن کیو هوان، کارگردان اهل کره جنوبی، گورویندر سینگ، گرافیست و کارگردان هندی انجام می دهند.

منتقدان فدراسیون بین المللی منتقدان فیلم (FIPRESCI) که فیلم های شرکت کننده در بخش رقابتی جشنواره را داوری می کنند نیز کلاوس ادر، منتقد آلمانی و دبیر کل این فدراسیون، شوما ای. چترجی، منتقد هندی و پروفسور طارق الشیناوی، نویسنده و منتقد فیلم و مدرس دانشگاه قاهره هستند.

پایان جشنواره با موضوع جنس سوم Osians-Cinefan که از ۲۷ جولای تا ۵ آگوست در مجموعه های سری فورت و کیلا دهلی نو برگزار می شود، هر سال با نمایش فیلم و برنامه های جانبی از جمله بحث های کارشناسی و اجراهای موسیقی زنده، حدود ۶۰ هزار مخاطب را جذب می کند.حضور در این جشنواره برای عموم آزاد است.

این جشنواره با نمایش فیلم چیتترانگادا، محصول سال ۲۰۱۲ هند که ریتوپارنو گوش آن را کارگردانی کرده پایان می یابد. این فیلم به موضوع آزادی انتخاب جنسیت و مسایل فرهنگی است که جنس سوم با آن مواجه هستند.

مریم پاپی

خبرنگار جام جم در هند