با عوارض روانی حادثه ها چه کنیم؟

حوادث ناگهانی مانند توفان، سیل، زلزله و سوانح‌ رانندگی از اتفاق‌های غیرمترقبه جامعه بشری هستند...
در زندگی روزمره هر فردی ممکن است با این وقایع ناگوار و تلخ روبرو شود. حوادث …

حوادث ناگهانی مانند توفان، سیل، زلزله و سوانح‌ رانندگی از اتفاق‌های غیرمترقبه جامعه بشری هستند...

در زندگی روزمره هر فردی ممکن است با این وقایع ناگوار و تلخ روبرو شود. حوادث ناگهانی علاوه بر آسیب‌های مستقیم جانی و مالی، استرس و فشارهای روانی شدیدی را به افراد تحمیل می‌کند.

تغییرات روانی با توجه به نوع و شدت آن، احساسات و واکنش‌های متفاوتی را در افراد مختلف بروز می‌دهد و بعضی از آنها در برابر چنین محرک‌‌هایی بسیار آسیب‌پذیرند. این امر به مهارت‌ها، شخصیت و نحوه آموزش دیدن آنها بستگی دارد. به‌طور کلی بسیاری از ما وقتی با یک اتفاق غیرقابل پیش‌بینی مانند تصادف‌های رانندگی برخورد می‌کنیم، ابتدا دچار گیجی و سردرگمی و شوک و ناباوری می‌شویم اما بعد از مدتی به‌تدریج به حالت عادی برمی‌گردیم. در بروز حوادث بعد از درنگی کوتاه خونسردی خود را به دست آورید و بر خود مسلط شوید. همیشه چند شماره مهم مانند پلیس ۱۱۰ یا اورژانس را به یاد داشته باشید و آنها را از حادثه مطلع کنید. از سرنشینان سایر خودروهایی که در حال عبورند، کمک بخواهید. شاید بین آنها پزشک، پرستار، یا فرد باتجربه‌ای باشد. با عجله و شتاب صدمه‌دیدگان را از ماشین خارج نکنید ولی اگر از سلامت‌‌شان مطمئن هستید آنها را از محل حادثه دور کنید و اجازه ندهید نظاره‌گر صحنه باشند. بگذارید درباره حادثه صحبت کنند و مانع گریستنشان نشوید.

در همه بحران‌ها شنونده باشید و فقط نقش‌ حمایتی را به عهده بگیرید زیرا با حالتی به نام اختلال استرس بعد از سانحه روبرو هستید یعنی دیدن صحنه دلخراش، اختلال روان‌شناختی در حادثه‌دیده ایجاد کرده که به صورت اضطراب، دلهره، احساس ترس و گیجی است. این نشانه‌ها کوتاه‌مدت‌اند و با حمایت به جا و صحیح شما به مرور برطرف می‌شوند. تداوم این رفتارها به مرور باعث پرخاشگری، زودرنجی، بی‌خوابی و تاثیر روی روابط اجتماعی می‌شود. خلقت انسان‌ها به‌گونه‌ای است که با تلخی‌های زندگی کنار می‌آیند ولی در این اختلال سازگاری وجود ندارد و آسیب‌دیدگان باید از نظر روانی درمان شوند.

دکتر محمدرضا خدایی

روان‌پزشک و استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی