فلج معده چیست؟

فلج معده که نام علمی آن گاستروپارزی است، به معنی شل‌شدن حرکات معده است. این بیماری بسیار شایع و آزاردهنده است.
معده عضوی عضلانی است که​ با حرکات پی در پی، باعث مخلوط‌شدن غذا …

فلج معده که نام علمی آن گاستروپارزی است، به معنی شل‌شدن حرکات معده است. این بیماری بسیار شایع و آزاردهنده است.

معده عضوی عضلانی است که​ با حرکات پی در پی، باعث مخلوط‌شدن غذا با شیره‌های گوارشی و هضم غذا می‌شود و سپس غذا را به سوی روده می‌راند تا در آنجا عملیات جذب مواد غذایی شروع شود.

اگرچه بیماری فلج معده باعث مرگ نمی‌شود و طول عمر را تغییر چندانی نمی‌دهد، ولی کیفیت زندگی کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا خواهد کرد. در این بیماری غذا مدت خیلی طولانی در معده باقی می‌ماند و فرد، احساس سیری و پری معده می‌کند. این احساس ناخوشایند را همه ما هنگام بیماری‌های ویروسی سخت تجربه کرده‌ایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است؛ البته به دنبال بیماری‌های ویروسی ایجاد مشکلات گوارشی در کودکان بسیار شایع‌تر است. خوشبختانه این نوع از فلج معده موقتی و گذراست و شخص، بعد از بهبودی از بیماری کاملا حال طبیعی را پیدا خواهد کرد. از علل بسیار شایع فلج معده داروها هستند. انواع داروها ی مشتقات مورفین​ مثل تریاک ایجاد بی‌اشتهایی و سیری کاذب می‌کند. مصرف سیگار نیز چنین عارضه‌ای دارد. از جمله داروهای دیگر انواع آنتی‌هیستامین‌ها مثل دیفن‌هیدرامین، دیمن هیدرینات و سایر هم خانواده‌های این داروهاست که شل‌شدن معده را سبب می‌شود. در بین بیماری‌ها، دیابت سر دسته بیماری‌هایی است که بیماری عذاب‌آور فلج معده را ایجاد می‌کند. هر چه قند خون بالاتر باشد این عارضه نیز شدیدتر است و با کنترل قند خون، معده حرکاتش بهتر خواهد شد.

فلج معده چه موقتی و به دنبال بیماری‌های ویروسی شایع یا داروها رخ دهد و چه این که به دنبال بیماری مزمن و دائمی مثل دیابت باشد، باید مدیریت شود. خوردن غذاهایی با حجم کم، خوردن غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب که مدت بیشتری در معده باقی می‌ماند، باعث بهبود نسبی می‌شود. همچنین بهتر است از خوردن غذاهای دیر هضم و سنگین مثل آنهایی که دارای حبوبات است، پرهیز کرد. تحرک بدنی و پرهیز از نشستن و بخصوص دراز کشیدن یا خوابیدن بعد از غذا باعث بهترشدن این عارضه می‌شود. داروهای مختلفی هم برای این بیماری وجود دارد. متوکلوپرامید ​به صورت قطره، قرص و آمپول ​، یکی از قدیمی‌ترین و موثرترین داروها برای درمان بیماری فلج معده است که در دیابتی‌ها باید روزانه سه بار مصرف شود.

داروی «اریترومایسین» که برای درمان ذات‌الریه استفاده می‌شود دارای خاصیت ایجاد حرکات معده است که می‌توان از شربت یا قرص آن برای درمان کم تحرکی معده استفاده کرد.

داروی «دومپریدون» که در سال‌های اخیر وارد داروخانه‌های ایران شده است نیز هم خانواده‌ متوکلوپرامید است و می‌توان برای درمان این بیماری از آن استفاده کرد.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص غدد