بفرمایید بیماری

ساعت ۹ صبح است و باید بدو بدو از خواب بیدار شویم, سر و صورتی بشوییم و لباس پوشیده و نپوشیده برسیم به اولین وسیله نقلیه ممکن تا به دانشگاه یا محل کارمان برسیم

ساعت ۹ صبح است و باید بدو بدو از خواب بیدار شویم، سر و صورتی بشوییم و لباس پوشیده و نپوشیده برسیم به اولین وسیله نقلیه ممکن تا به دانشگاه یا محل کارمان برسیم. ساعت ۱۰، آثار حضور موجودی به نام معده در زندگی مشخص می‌شود و باید فکری به حالش بکنیم وگرنه آبروی مان را می‌برد، آن موقع است که به فکرمان می‌افتد یک ساندویچ سرد می‌تواند دوای این درد گرسنگی باشد. با خوردن یک ساندویچ سرد حسابی، با کالباس‌های خشک مانده در راه گلو می‌توانیم تا ساعت ۲ یا ۳ ظهر دوام بیاوریم ولی نه بیشتر، تازه آن موقع به فکر خوردن یک غذای سرپایی می‌افتیم که از این وضعیت نجات پیدا کنیم، بهترین راه هم رفتن به نزدیک ترین فروشگاه فست‌فودی(غذای آماده) یا تماس با آن است و تا قبل از این که کار به جاهای باریک بکشد، دلی از عزا در بیاوریم. البته در انتخاب یک غذای آماده هم دقت لازم را می‌کنیم، مثلا این‌که جای دنجی باشد! پیتزایش زودتر آماده شود، همیشه مرغ کنتاکی آماده داشته باشد و از این جور معیارها. تا شب هم با چند تا چیپس و پفک و دلستر سر و ته قضیه را هم می‌آوریم و شب هم که دیگر جایی برای فسنجان یا قورمه‌سبزی جاافتاده مامان نداریم. این ماجرا می‌تواند برنامه غذایی یک روز هر کدام از ما باشد، برنامه‌ای که در آن شیوه غذا خوردن عوض شده، چون خیلی از ما معتقدیم در دنیای امروز که کار و تحصیل فرصت آشپزی‌های طولانی سنتی را نمی‌دهد، غذای آماده انتخاب‌هایی آسان و سریع هستند. پس اگر از منزل دور باشیم و گرسنگی تمام توان جسمی و فکری‌مان را ضعیف کرده باشد، یک رستوران غذای آماده خیلی آسان و سریع به دادمان می‌رسد. به علاوه ذائقه جوان‌ها به این غذاها عادت کرده است و بعضی‌ها آن را لذیذتر از غذاهای سنتی می‌دانند. محیط گرم و جوان بعضی از این رستوران‌ها هم دلیل دیگری برای جذب بعضی جوانان به این رستوران‌هاست.

● غذاهای سرعتی تنبل‌پسند

غذاهای آماده مورد علاقه ما شامل پیتزا، انواع ساندویچ، هات داگ، چیپس و پنیر و مرغ سرخ‌کرده است که معمولا در کنارشان سیب زمینی سرخ‌کرده و تنوری و انواع سالاد کلم و سالاد فصل به عنوان مخلفات سرو می‌شود. ساندویچ یکی از غذاهای جمع و جور و شیک مورد علاقه جوان‌ها است که با فرآورده‌های گوشتی، گاهی سبزیجات و پنیر و انواع سس و ادویه اضافه شده، تهیه می‌شود و جوان‌ها آن را غذای مناسبی برای مدرسه، محیط کار، دانشگاه و محل ورزش می‌دانند.

● رشد یک پدیده به اسم فست‌فودیسم

در زمینه سبک انتخاب غذا باید گفت با سرعت گرفتن شکل زندگی اجتماعی به نظر می‌رسد بعضی الگوهای سنتی مانند پهن کردن سفره یا چیدن میز غذا و حضور همه اعضای خانواده در کنار آن آرام آرام با شکل تازه زندگی، دیگرهمخوانی چندانی ندارد و این روزها مردم، مخصوصا نوجوانان و جوانان به طرف غذاهای آماده و فوری می‌روند. همه اعضای خانواده با مشغله‌ها و کارهایی که جزو ویژگی‌های زندگی مدرن است، هر کدام به دنبال کار و مشغله‌ای هستند و کنار هم نشاندن آن‌ها برای صرف یک غذای سنتی با آداب مشخص کار ساده‌ای نیست.

● چرا فست‌فودی شدیم

میلاد که صاحب یک ساندویچی نسبتا بزرگ در مشهد است می‌گوید: «جوان‌ها به خاطر کمی وقت و گرانی غذاهای سنتی ایرانی بیشتر به سمت غذاهای آماده کشیده می‌شوند.» بیشتر مشتری‌های میلاد به گفته خودش دانشجوها یا زوج‌های جوان هستند، خانواده‌هایی با پدر و مادر میان‌سال کمتر به این فروشگاه غذاهای آماده سر می‌زنند، اگر هم بروند مشتری یک بار او هستند و تمام!

شاید هم دلیل گرانی غذای سنتی درست باشد ولی وجود غذاهای حاضری ایرانی که هم سالم و هم خوشمزه هستند نشان می‌دهد که ما خودمان سبک خوردن غذاهای آماده فرنگی را انتخاب کرده‌ایم. درباره قیمت‌ها هم لازم به توضیح نیست که گاهی یک فست‌فودی با یک رستوران سنتی خوب در قیمت رقابت می‌کند.

محمد و همسرش که دو ماه است ازدواج کرده‌اند مشتری دائم فروشگاه‌های غذاهای آماده و غذاخوری‌های مدرن (به قول خودشان!) هستند، محمد می‌گوید: «ما بیشتر دنبال تنوع هستیم، فرقی نمی‌کند چه جور غذایی داشته باشند ولی معمولا رستوران‌های سنتی خیلی با سلیقه ما جور درنمی‌آیند» همسر محمد هم تاکید می‌کند «قیمت این جور جاها از یک رستوران سنتی بهتر است و غذای این‌جا را توی خانه کمتر می‌خوریم»

گفته می‌شود بیشتر از ۳۰ درصد جوانان و نوجوانان ایرانی به طور ثابت غذای آماده می‌خورند. ارزان بودن غذاهای غذای آماده و سادگی مراکز ارائه این غذاها و خوشمزگی جزو معیارهایی است که آن‌ها را به مصرف فست‌فود کشانده است.

● هیولاهای خوشمزه

مصرف زیاد «غذاهای آماده» یا غذاهای حاضری یک فاکتور مستعدکننده برای بیماری‌های قلبی و افزایش فشار خون است.

مصرف مداوم «فست‌فودها» یا غذاهای آماده منجر به اختلال در دستگاه عصبی مثل سردردها، مشکلات پوستی هم‌چون خارش، ضایعات موضعی پوستی و کهیر، اختلال در دستگاه تنفس مثل سرفه، آسم، پولیپ‌های بینی و اختلالات تنفسی می‌شود.

مصرف زیاد غذاهای آماده در دستگاه گوارش مشکلاتی ایجاد می‌کند از جمله ایجاد یبوست، نفخ، سوزش معده و در مواردی ضایعات زبان و مخاط دهان.

مهمترین عارضه‌ای که این دسته از مواد غذایی به‌وجود می‌آورند «چاقی» و بروز «گرفتگی عروق» است.

با مصرف زیاد این نوع غذاها، چربی خون و فشارخون بالا می‌رود و همه اینها می‌توانند زمینه بروز سکته را افزایش دهند.

اما اسیدی که در نوشابه‌های گازدار هست، باعث فرسایش مینای دندان می‌شود و همچنین قند بالای این محصولات، پوسیدگی دندان‌ها را تسریع می‌کند.

مصرف فراوان غذاهای آماده یا «فست‌فود» با تامین نکردن مواد مورد نیاز بدن، سن ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می‌دهد.

بسیاری از غذاهای آماده با حرارت بالا، نمک و فلفل و سایر افزودنی‌ها تهیه می‌شوند که همگی آن‌ها در زمینه‌سازی برای ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش موثراند.

● فست‌فود سالم بخوریم

بیایید سبک غذا خوردن‌مان را برای یک ماه هم که شده عوض کنیم و نتیجه‌اش را بررسی کنیم، برای این‌کار لازم نیست خوردن غذای آماده را ترک کنیم، غذای آماده سالم بخوریم! بعضی ازانتخاب‌های غذای آماده سالم مواد زیر است:

۱‌ میوه با ماست

۲‌ سیب زمینی پخته با سبزیجات به جای سیب زمینی سرخ شده با پنیر

۳‌ سالادهای بدون سس یا سس‌های با چربی کم یا بدون چربی

۴‌ همبرگر ساده و کوچک

۵‌ شیر بدون چربی

۶‌ ساندویچ باکالری کم

۷‌ ساندویچ ماهی

۸‌ اگر نمی توانید از این دسته از ساندویچ ها دل بکنید، حداقل آن‌ها را با خیارشور، گوجه فرنگی یا سس گوجه فرنگی که چربی اضافه ندارند، مصرف کنید.

۹‌ گوشت‌هایی که در روغن کاملا سرخ شده‌اند و به اصطلاح روغن از آن‌ها می‌چکد را کمتر بخورید و سعی کنید از انواع ساندویچ‌هایی که در آن‌ها گوشت کبابی وجود دارد استفاده کنید.

۱۰‌ بیشتر ما عادت داریم که سالاد را در کنار غذا میل کنیم، ولی سالاد‌هایی که در آن‌ها از انواع سبزیجات مانند کاهو، هویج و غلاتی مانند ذرت پخته شور یا شیرین استفاده شده است می‌توانند جای یک وعده غذایی را بگیرند.

نویسنده: صدیقه سادات بهشتی