راهنمایان تور، راهنما می‌خواهند

یکی از دوستان تعریف می‌کرد چندی پیش سفری به یکی از کشورهای خاور دور داشته است. آنچه در این میان موجبات آزردگی دوستمان را فراهم کرده این است که وقتی قرار باشد یک آژانس مسافرتی …

یکی از دوستان تعریف می‌کرد چندی پیش سفری به یکی از کشورهای خاور دور داشته است. آنچه در این میان موجبات آزردگی دوستمان را فراهم کرده این است که وقتی قرار باشد یک آژانس مسافرتی رتق و فتق امور را به دست بگیرد معلوم نیست آن‌ور دنیا چه کسانی ـ با چه ویژگی‌های فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی! ـ قرار است به استقبال شما در فرودگاه بیایند یا کشور مورد نظر را چگونه به شما معرفی کنند، چرا که بسیاری از آژانس‌ها از راهنمایان تور بدون کارت و تخصص لازم استفاده می‌کنند و نیز بسیاری از تورها توسط افرادی که چندان تخصصی در این زمینه‌‌ها ندارند، اداره می‌‌شوند.

البته گاهی این اتفاق در شرایط ناگزیری که آژانس‌‌ها، اطلاعاتی از راهنمایان متخصص ندارند، رخ می‌‌دهد؛ اما آژانس‌دارانی هم هستند که به بهانه‌ نبود اطلاعات جامع از تعداد و تخصص راهنمایان، از نزدیکان و آشنایان خود استفاده می‌‌کنند! اما نکته تامل‌برانگیز در صحبت‌های دوستمان این بود که در جریان سفر، لیدر محترم تور که خانم دانشجویی بوده است با اعتماد به نفس، ورود دین مبین اسلام به کشور متبوع را قبل از میلاد مسیح اعلام کرده بود و چقدر هم بر صحت ادعای خود اصرار می‌ورزید! در لفظ عامیانه که ایرانی‌ها استاد ساختن بعضی مثل‌ها و متل‌ها هستند بعضی از اصناف وقتی که حرف می‌زنند می‌توانند «نان» بخورند. آنان هر آنچه را به مخاطب خود بگویند در ذهنشان می‌نشیند و به همین دلیل نقش مهمی ‌در افکار عمومی‌دارند.

طبق استانداردهای تعریف شده از سوی کمیته استانداردسازی کشورهای اتحادیه اروپا که از سوی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری نیز به تایید رسیده است، راهنمای توریست کسی است که توریست‌ها را به زبانی که ویژه آنهاست و به انتخاب آنهاست در زمینه‌های مختلف توریستی و آشنایی با مکان‌ها و آثار مختلف و استفاده از امکانات توریستی کمک و راهنمایی می‌کند. راهنمای توریست طبق این تعریف بویژه کسی است که دارای تسلط و اطلاعات کامل درباره میراث طبیعی و فرهنگی هر منطقه است و از این رو قادر است این اطلاعات را به زبان قابل درک برای توریست‌ها توضیح دهد یا ترجمه کند. از این نظر یک راهنمای توریست شخصی است که غالبا آگاهی و آشنایی ویژه‌ای با خصوصیات فرهنگی و اقلیمی ‌و اجتماعی منطقه و نیز درک خاصی از مسائل، مقتضیات، آداب و رسوم، مقررات و احتمالا مقامات مرتبط با این مکان‌ها دارد که در راهنمایی توریست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما براستی همه جای دنیا راهنمایان تور این‌گونه گزینش می‌شوند که حتی بر اصول اولیه کار مسلط نباشند؟! کدام نهاد یا سازمان دولتی، نیمه‌دولتی، خصوصی یا مردم نهادی متولی گردآوری بانک اطلاعات راهنمایان تورهای جهانگردی و سامان بخشیدن به این وضع بی‌سامان است؟ چرا اطلاعات از کشورهای دیگر دنیا در اختیار این راهنمایان قرار نمی‌گیرد تا کار را به جایی برسانند که صدای بی‌رگ و ریشه‌ترین گردشگران هم به آسمان بلند شود؟! معلوم نیست که آیا سازمان میراث فرهنگی ارزش و جایگاه راهنمایان در صنعت گردشگری را درک کرده است و به این افراد احساس نیاز می‌‌کند؟! زمانی دغدغه‌مان گردشگران ورودی به ایران بودند، اما انگار ایرانیان گردشگر هم چندان دل‌خوشی از اوضاع ندارند که حالا باید گفت خانه از پای‌بست ویران است...! به قول دوستمان ما که ایرانی بودن این راهنمای تور را نه در وجود و نه در وجناتش نیافتیم !

عاطفه بنایی

وبلاگ شما که غریبه نیستید