آب ‌درمانی و مصایب آن

دختر جوانی را به اورژانس آوردند؛ پرسنل اورژانس ۱۱۵ عنوان می‌کردند که بیمار در محل کار از روی صندلی به زمین افتاده و حرکات پرشی در اندام‌هایش داشته است.
دختر جوان رژیم غذایی …

دختر جوانی را به اورژانس آوردند؛ پرسنل اورژانس ۱۱۵ عنوان می‌کردند که بیمار در محل کار از روی صندلی به زمین افتاده و حرکات پرشی در اندام‌هایش داشته است.

دختر جوان رژیم غذایی معمول خود را به پیشنهاد یکی از دوستانش تغییر داده و برای کاهش وزن و جلوگیری از پیری زودرس به رژیم آب‌درمانی رو آورده بود. این رژیم برای یک هفته ادامه داشته و هر روز مقادیر فراوانی از آب قبل از خواب، قبل از غذا و بعد از خواب مصرف می‌کرده است.

دختر جوان، همچنین پس از ورزش، آب از دست رفته ناشی از تعریق را با آب فراوان جبران می‌کرد. برای وی آزمایش درخواست شد؛ در آزمایش بیمار، کاهش سدیم خون گزارش شد. در نهایت با درمان‌ مناسب ترخیص شد. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است؛ آیا آب درمانی عامل این حادثه بوده است؟

درون خون، املاح متفاوتی وجود دارد که سدیم و پتاسیم از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود. سدیم یکی از املاحی است که در خون و درون سلول‌های بدن وجود دارد و عامل برقراری ارتباط الکتریکی بین خون و بدن است. زمانی که به واسطه گرما بدن عرق می‌کند، علاوه بر آب، نمک که به طور عمده سدیم است، از دست می‌رود.

اگر برای جبران تعریق به جای آب و نمک از آب به تنهایی استفاده شود، سدیم خون پایین می‌آید. تعدادی از افراد، رژیم آب درمانی را برای کاهش وزن، بهبود قوای ذهنی و پاکسازی بدن از مواد مضر شروع می‌کنند. آب زمانی که به میزان زیاد مصرف شود، خون را رقیق می‌کند و سدیم خون و دیگر املاح را کاهش می‌دهد.

علائم: سدیم خون معمولا در محدوده ۱۳۵ تا ۱۴۵ است. علائم ناشی از کمبود سدیم به عدد سدیم در خون، چندان مرتبط نیست. سرعت کاهش بسیار مهم‌تر است و عموما هر چه سرعت کاهش بیشتر باشد، امکان بروز علائم بیشتر است. علائم شامل تهوع، استفراغ، ضعف، بی اشتهایی و گیجی می‌شود. اگر سدیم خون ظرف یک روز یا کمتر به زیر ۱۲۰ برسد، علائم شدید مثل پرش عضلات، تشنج و حتی رفتن به حالت حال کما بروز می‌کند.

اثر این آب اضافی چیست؟

زمانی که سدیم خون کاهش می‌یابد، در واقع آب زیادی در خون است که می‌تواند جذب مغز شود. افزایش آب در مغز باعث ورم مغز و بروز علائمی چون سردرد، بیقراری، گیجی، تشنج و حتی افت شدید هوشیاری تا حد کما می‌شود.

چه باید کرد؟

هرگز اقدام به اجرای رژیم‌های غیرمعمول نکنید؛ کاهش وزن با انجام رژیم غیرمعمول کار عاقلانه‌ای نیست.

اگر با فردی روبه‌رو شدید که آب فراوان می‌خورد و علائم یاد شده در وی بروز کرد، هر چه سریع‌تر او را به پزشک برسانید.

اگر بیمار هوشیار است و توانایی نوشیدن دارد، باید از مایعاتی که نمک کافی دارند (مثل دوغ یا محلول‌ ضد اسهال) استفاده کرد.

افرادی که در هوای گرم کار یا ورزش می‌کنند باید به جای آب از محلول‌هایی استفاده کنند که آب و نمک کافی دارد. یکی از علل گرفتگی عضلات در ورزشکاران همین کاهش سدیم خون است.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس