مرغ های بیمار بیخ گوش ما قدقد می كنند

مطالعات نشان داده است آنفلوآنزای مرغی در انسان از طریق استنشاق ترشحات آلوده, تماس مستقیم با پرندگان و حتی تماس غیرمستقیم با اشیای آلوده ایجاد می شود

همه آنچه كه باید از آنفلوآنزای مرغی بدانید

از نامه وزیر جهاد كشاورزی به معاون اول رئیس جمهور و از هشدارهای مكرر مقامات سازمان‌های بهداشتی فرا منطقه‌ای و از خبر ممنوعیت واردات مرغ ایران به بعضی كشورها كه بگذریم، آخرین خبر این است: تاكنون هیچ موردی از ابتلای طیور، ماكیان و پرندگان به آنفلوآنزای مرغی در ایران گزارش نشده است. این باعث می‌شود بتوانیم نفس راحتی بكشیم، اما خیالمان می‌تواند راحت باشد وقتی پای ویروس به H۵N۱ به تركیه هم رسیده است؟

تشویش اذهان عمومی> از آن برچسب‌هایی است كه این روزها به هر كسی می‌شود زد. لازم نیست دروغ بنویسی یا تهمت بزنی، كافی است هشدار بدهی تا مسئولان محترم دلگیر شوند؛ مسوِولان محترمی كه حتی نامه خودشان به مقام مافوق را تكذیب می‌كنند، مبادا كه اذهان عمومی مشوش شود؛ مسوِولان گران‌قدری كه هرگز خود را موظف نمی‌دانند با افكار و احساسات مردم همراهی كنند و همیشه از رسانه‌ها شاكی‌اند كه چرا با افكار و احساسات آنها همراهی نمی‌كنند! و بالاخره مسوِولان معززی كه فراموش كرده‌اند این فقر اطلاعاتی و كم دانشی است كه باعث تشویش اذهان می‌شود، نه آگاهی و دانش. پس اجازه بدهید، اگر مسوِولان محترم وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكی و بقیه سازمان‌های مربوطه شاكی نمی‌شوند، نكاتی را درباره بیماری‌ای بگوییم كه همین روزها سروكله‌اش در كشور ما هم ممكن است پیدا شود. نگران نباشید. هیچ‌كس مرزداران سلامت كشور ما را متهم به كم‌كاری نكرده است. اگر راه زمین را ببندیم، ویروس H۵N۱ از آسمان می‌آید و نمی‌شود از آن فرار كرد. نه واكسنی برای آن هست و نه حتی درمانی قطعی. مهم‌ترین سلاح ما در برابر ویروس آنفلوآنزای مرغی <آگاهی> است. آنفلوآنزای مرغی با آب‌آلوده، غذای آلوده یا گوشت آلوده به انسان منتقل نمی‌شود. درستش این بود كه به عنوان نكته اول، این را یادآوری كنیم كه آنفلوآنزای مرغی، برخلاف اسمش انسان‌ها را هم مبتلا می‌كند و بعد بگوییم چطور منتقل می‌‌شود و چطور نمی‌شود. اما از ترس همان اتهامی كه صحبتش شد، بهتر است از قسمت بد ماجرا بگذریم و با قسمت خوبش شروع كنیم. این مهم‌ترین نكته‌ای است كه باید درباره آنفلوآنزای مرغی به‌خاطر داشت: اپیدمی آنفلوآنزای مرغی می‌تواند همه مرغداری‌های كشور را گرفتار كند، اما اگر فكر می‌كنید در آن صورت، گوشت مرغ ارزان می‌شود چون مردم دیگر مرغ نمی‌خورند، سخت‌ در اشتباهید. برعكس، در آن صورت مرغ بسیار گران‌تر هم می‌شود چون هیچ‌كس تا به‌حال با خوردن گوشت مرغ سرماخورده، بیمار نشده و بنابراین مردم با خیال راحت مرغ می‌خورند. اما از آن طرف، با شیوع آنفلوآنزای مرغی، مرگ و میر مرغ‌ها به شدت بالا می‌رود و گوشت مرغ كمیاب می‌‌شود.

پس آنفلوآنزای مرغی چطور سلامت انسان‌ها را تهدید می‌كند؟

مطالعات نشان داده است آنفلوآنزای مرغی در انسان از طریق استنشاق ترشحات آلوده، تماس مستقیم با پرندگان و حتی تماس غیرمستقیم با اشیای آلوده ایجاد می‌شود. از سال ۱۹۷۷ ثابت شده است كه مواجهه با پرندگان زنده، حتی در یك هفته قبل از شروع بیماری می‌تواند باعث انتقال ویروس از پرنده به انسان شود، اما خوردن یا حتی آماده كردن فرآورده‌های گوشتی پرندگان خطری ایجاد نمی‌كنند.

به این ترتیب می‌شود گفت آنفلوآنزای مرغی بیماری: )۱ كارگران مرغداری‌ها، سلاخی‌ها و همه كسانی كه مرغ‌ها را ذبح می‌كنند و پر ‌آنها را می‌كنند و ...

۲ پرنده‌بازها: اعم از كفتربازها و دوستداران خروس جنگی و یا حتی بچه‌هایی كه عاشق جوجه یكروزه‌اند. )۳ فروشندگان پرنده اعم از فروشندگان قناری و بلبل و مرغ عشق و مرغ خانگی و... )۴ پزشكان و پرستاران مراقبت‌كننده از بیماران مبتلا به آنفلوآنزای مرغی و خلاصه همه كسانی كه با پرندگان بیمار و البته انسان‌های بیمار سروكار دارند، است. تاكنون موردی از ابتلا به آنفلوآنزای مرغی از طریق مصرف گوشت مرغ آلوده مشاهده نشده است، اگر چه گربه‌های خانگی یا مثلا ببرها و پلنگ‌های باغ‌وحش تایلند كه از جوجه‌های خام آلوده به ویروس تغذیه كرده بودند هم به این ویروس مبتلا شده‌اند.

كارشناسان سازمان جهانی بهداشت، موقعیت‌هایی را كه <ممكن است> یك فرد را در معرض خطر آنفلوآنزای مرغی H۵N۱قرار دهد، این‌گونه توصیف كرده‌اند:

تماس (در ۱ متری) با پرندگان اهلی یا وحشی یا مرغابی‌های اهلی مرده یا زنده. تماس با محیط‌هایی كه در آنها پرندگان اهلی نگهداری می‌شوند یا در عرض ۶ هفته گذشته نگهداری شده‌اند. تماس حفاظت نشده(در فاصله لمس یا صحبت) با فردی كه برای وی تشخیص آنفلوانزا )H۵N۱( Aثابت شده است، یا در نظر گرفته شده. تماس حفاظت نشده (در فاصله لمس یا صحبت، یك متر) با فردی كه مبتلا به بیماری حاد تنفسی توجیه نشده است كه بعدا منجر به پنومونی شدید یا مرگ شده است. تماس نزدیك با یك مسافر بیمار از یكی از نواحی دارای فعالیت آنفلوانزا شناخته شده، سابقه مسافرت به یك كشور یا منطقه دارای فعالیت آنفلوانزای مرغی در جمعیت‌های حیوانی یا در حال زندگی در ناحیه‌ای كه در آن مواردی از مرگ پرندگان اهلی وجود دارد. آنفلوآنزای مرغی <به ندرت> انسان‌ها را بیمار می‌كند. این هم یكی از مهم‌ترین نكاتی است كه هم مردم و هم مسوِولان بهداشت و درمان یك كشور نباید فراموش كنند. البته با یك تفاوت: مردم باید به كلمه <به ندرت> در این جمله توجه كنند و مسوِولان به فعل <می‌شود.> درست است كه از سال ۲۰۰۳ كه آنفلوآنزای مرغی در شرق آسیا خودی نشان داد، تا امروز تنها حدود۱۲۰ نفر به آنفلوآنزای مرغی مبتلا شده‌اند و همین مسئله باید هراس بی‌جهت را از دل مردم بیرون كند، اما به هر حال جان حتی یك نفر هم بی‌ارزش نیست و به همین دلیل است كه وقتی می‌شنویم در همین هفته‌های اخیر در اندونزی ۷ نفر قربانی آنفلوآنزای مرغی شده‌اند، كمی نگران می‌شویم. مسوِولان بهداشت و درمان كشور، اما باید بیش از <كمی> نگران شوند.آمار موارد اثبات شده آنفلوآنزای مرغی از سال ۲۰۰۳تا امروز بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت، از این قرار است: , تماس عادی با بیمار مبتلا به آنفلوآنزای مرغی، ویروس را منتقل نمی‌كند., انتقال آنفلوانزای مرغی از انسان به انسان فقط در گروه‌های مختلفی كه در زیر یك سقف زندگی می‌كنند و در یك مورد، انتقال آشكار از فرزند به مادر مطرح شده است. این یعنی احتمالا تماس نزدیك بدون رعایت احتیاط می‌تواند به‌طور بالقوه خطرناك باشد اما تا به حال هیچ موردی از انتقال انسان به انسان از طریق آئروسل‌های ریز یا به عبارتی، ترشحات تنفسی بیمار دیده نشده است. اگرچه مسئله دیگری هست كه نمی‌گذارد از آنفلوآنزای مرغی با خیال راحت صحبت كنیم. به تازگی پایش تماس بیماران با آزمودن واكنش زنجیره‌ای پلی‌مراز ترانس‌كریپتاز معكوس منجر به یافتن موارد خفیف، عفونت‌های بیشتر در بالغین مسن‌تر و افزایش تعداد و مدت خوشه‌های بیماران در خانواده‌های ویتنام شمالی شده است. یافته‌ها این نكته را مطرح می‌كنند كه سویه‌های محلی ویروس ممكن است با انسان‌ها سازگار شوند. به زبان ساده‌‌تر، اگر چه این ویروس فعلی، چندان چهره موذی و شیطانی از خود نشان نداده است، اما با گسترش بیماری میان انسان‌ها، احتمال جهش‌های ژنتیكی كه به ویروس قابلیت‌های خطرناك‌تری بدهد، وجود دارد. , از این گذشته، پایش آنفلوانزای H۵N۱در محیط نشان داده است روش‌های مختلف دیگری هم از نظر تئوریك امكان‌پذیر هستند. ورود دهانی آب‌آلوده در طی شنا، و ورود مستقیم داخل بینی یا ملتحمه در طی مواجهه با آب روش‌های احتمالی دیگر هستند. همان‌طور كه آلوده شدن دست‌ها از ناقلین آلوده و متعاقبا ورود ویروس توسط خود فرد نیز از روش‌های دیگرند. علایم آنفلوآنزای مرغی تفاوتی با آنفلوآنزای انسانی ندارد. دوره كمون آنفلوآنزای مرغی در انسان‌ها خیلی طولانی نیست: ۲ تا ۵ روز. علایم اولیه شامل تب بالا (بالای ۳۸ درجه) و علایمی شبیه آنفلوآنزای معمولی است. به این دلیل كه ویروس H۵N۱بیشتر به گلو و مجاری تنفسی پائین‌تر بیشتر از بینی علاقه دارد، ممكن است علایمی مثل سرفه خلط‌دار بارزتر باشد. اسهال، تهوع، درد شكم، درد سینه و خونریزی از بینی و لثه هم در ابتدای دوره بیماری در برخی بیماران گزارش شد. اسهال آبكی در موارد آنفلوآنزای معمولی هم ممكن است ایجاد شود اما در آنفلوآنزای مرغی شایع‌تر است و ممكن است یك هفته قبل از تظاهرات تنفسی ایجاد شود. تنگی نفس ممكن است چند روز بعد از شروع علایم آنفلوآنزا اضافه شود. در واقع، این نشانه بدخیم شدن بیماری و درگیری ریه‌هاست.

بین ۴ تا ۱۳ روز پس از شروع علایم، ممكن است بیمار دچار نشانگان زجر تنفسی حاد شود كه وضعیت خطرناكی است و اغلب موارد مرگ‌و میر به علت آن است.سال ۱۹۹۷ یك اپیدمی دیگر آنفلوآنزای مرغی هم اتفاق افتاده بود. آن ویروس بیشتر، بزرگسالان را از پا درمی‌آورد اما ویروس جدید H۵N۱ بیشتر قربانیان را از میان نوزادان، كودكان كم سن‌تر انتخاب می‌كند. میزان مرگ و میر آنفلوآنزای مرغی در میان كودكان زیر ۱۵سال تایلندی ۸۰ درصد بوده است. مرگ به طور متوسط ۱۰ روز پس از شروع بیماری اتفاق افتاده است و اغلب بیماران، به علت نارسایی تنفسی فوت شده‌اند.