نگاه اقتصادی باعث تداوم تئاتر می شود

حمید پورآذری, کارگردان تئاتر طی چهار سال نمایش هایی همچون «مهاجران», «شازده کوچولو», «هرچی دلت بخواد», «هملت به روایت بایرام», «ساعت بمباران», «خرس» و را روی صحنه آورده اما هنوز نتوانسته است برای گروه تئاتری خودش «پاپتی ها» مکانی برای اجرا فراهم سازد

حمید پورآذری، کارگردان تئاتر طی چهار سال نمایش‌هایی همچون «مهاجران»، «شازده کوچولو»، «هرچی دلت بخواد»، «هملت به روایت بایرام»، «ساعت بمباران»، «خرس» و... را روی صحنه آورده اما هنوز نتوانسته است برای گروه تئاتری خودش «پاپتی‌ها» مکانی برای اجرا فراهم سازد. وی از این بابت گله‌مند است و می‌گوید برای یافتن مکان حتی به سراغ سینما‌های متروکه هم رفته اما جوابی نگرفته است. او در گفت‌وگو با «اعتماد» به مشکلات اینچنینی و وضعیت نابسامان سالن‌ها اشاره کرد.

وضعیت نابسامان سالن‌ها تا چه حدی بر اجرای تئاتر و وضعیت اجرایی تئاتر در تهران تاثیر دارد؟ به طور مشخص این وضعیت درباره تالار مولوی وجود دارد که هویتی دانشجویی دارد؟

اینکه تالار مولوی بسته و بعد از مدتی باز می‌شود به این معنی نیست که اتفاق خاصی رخ داده است شاید مهم‌ترین اتفاقی که در این جریان رخ می‌دهد به هم خوردن برنامه‌ها باشد. اینکه چه اتفاقی افتاده است یا نه ، به صورت شفاف مشخص نیست، قطعا مشکلی بوده است که منجر به بسته شدن تالار مولوی برای مدتی شده است. شاید دولت بودجه ندارد که در اختیار مدیریت قرار دهد یا اصلا دلش نمی‌خواهد بودجه بدهد. همه این دلایل و موانع دست به دست هم می‌دهند و منجر به بسته شدن یک سالن می‌شود. اجراهای تالار مولوی در سال گذشته خوب بود از این رو بسته شدن این تالار برمی‌گردد به نهادهای تصمیم‌گیرنده عرصه فرهنگی که بر مدیریت سالن‌ها تاثیر می‌گذارد که برای این اقدام‌ها هم پاسخگو نیستند که چرا تعطیل کردند ایرادش چه بوده است. خاص بودن تئاتر به دلیل هنری بودنش نیست بلکه آن نگاه اجتماعی است که انسان‌ها در بستر جامعه با آن درگیر می‌شوند و همه باید نگاه شان را به تئاتر عوض کنند تئاتر باید راهش را عوض کند و به سمت دیگری برود و مدیران از این طریق استقلال بیشتری داشته باشند.

اکثر سالن‌های تئاتر توسط نهاد‌های دولتی مدیریت می‌شود حال بخش خصوصی چقدر می‌تواند وارد شود و این اتفاق باید به چه نحوی رخ دهد؟

کسی که می‌خواهد در بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کند اولا باید تمایل به این کار داشته باشد و دوما یکسری وی‍‍‍‍ژگی‌های کلی را در این کار ببیند تا اقدام به کار کند. اتفاق خوبی که در این چند سال اخیر رخ داده است وجود پلاتو‌های زیادی در تهران است که به صورت خصوصی کار می‌کنند و این اتفاق خیلی اهمیت دارد، نشان می‌دهد که تئاتر رو به جلو حرکت می‌کند. برای مثال پلاتو باران در حال حاضر به یک تماشا خانه تبدیل شده است هرچند که فعلا کاری به نوع کیفیت برگزاری نداریم همچنین اتفاق خوب دیگر تماشاخانه اکو این است که به صورت خصوصی فعالیت می‌کند و خواه‌ناخواه وابستگی به نهاد‌های دولتی ندارد. با این روند فکر می‌کنم چهار سال دیگر تهران پر شود از تماشاخانه‌های خصوصی که باید همه ما از آن حمایت کنیم و از نابودی‌اش خوشحال نشویم. باید فکری کرد تا این روند به شکل هدفمندتری پیش برود و گروه‌ها با فراغ بال بیشتری کار کنند و نگران تعطیلی تماشاخانه نباشند طوری که دخل و خرج‌شان با هم همخوانی داشته باشد چرا که نگاه اقتصادی هم مهم است که باعث تداوم تئاتر می‌شود. اگر سالن‌های خصوصی تعدادشان بیشتر و از طریق دولت حمایت شوند و سالن‌های خصوصی دغدغه فروش نداشته باشند به این شکل می‌توانند ساز و کار اقتصادی را در پیش بگیرند.

با توجه به شرایط و مختصات واقعی تئاتر در ایران چگونه می‌توان به تئاتر خصوصی ‌‌ رسید؟

تئاتر خصوصی به این معناست که نظارت دولتی به حداقل می‌رسد هرچند این دلیل نمی‌شود که حمایت دولتی وجود نداشته باشد نه اینکه به طور مثال ۵۰ میلیون بودجه بدهد باید عناوین مختلف گروه‌ها را حمایت کند و از طریق نهادهای دیگر یک بودجه یک‌ساله در اختیار گروه‌ها قرار دهد. بخش عمده شرایط را برای گروه‌ها مهیا سازد و شرکت‌های خصوصی اسپانسرهای مالی شوند و کار فرهنگی انجام دهند. ما با شهرداری در این باره صحبت کردیم اما به جایی نرسیدیم، اوضاع آن طور که ما فکر می‌کردیم نبود و شهرداری نتوانست یا نخواست این مناطق را که شک ندارم بسیار زیاد است در اختیار ما بگذارد باید یک عزمی وجود داشته باشد تا این مناطق مخروبه به مکان‌های فرهنگی تبدیل شوند اما متاسفانه تا به امروز موفق به دستیابی به چنین مکان‌هایی نشده‌ایم.

گروه پاپتی‌ها دو دوره است که جشنواره برگزار می‌کند چرا تاکنون یک مکان مشخص برای اجرا و برگزاری جشنواره در نظر نگرفته شده است؟

ما پیگیر این موضوع بودیم اما متاسفانه تاکنون نتوانستیم مکانی را پیدا کنیم. من به سراغ سینماهای متروکه رفتم تا بتوانم برای پنج سال آنجا را اجاره کنم اما این امکان به وجود نیامد. شهرداری باید خانه‌های متروکه‌یی که در دست میراث فرهنگی است را در اختیار گروه‌ها قرار دهد به این شکل کم‌کم گروه‌ها می‌توانند استقلال بیشتری پیدا کنند.

برای برگزاری سومین جشنواره پاپتی‌ها تاکنون چقدر پیش رفته‌اید و چه برنامه‌هایی دارید؟

به دلیل نداشتن مکان ما هنوز خیلی پیش نرفته‌ایم اما صحبت‌هایی شده است و هدف‌مان پیدا کردن راه خودمان است جدای از اتفاقاتی که رخ می‌دهد. به صورت واضح نمی‌شود گفت تا کجا پیش رفته‌ایم و به یک قطعیت کامل هنوز نرسیده‌ایم.

رومینا روشن‌بین