مراقبت از پوست در فصل بهار

از شستشوی منظم پوست تا فرار از آفتاب

فصل بهار از راه رسیده است و همه دوست دارند در طبیعت با بهار همنشین شوند ولی مراقبت از پوست در این فصل نکات ویژ‌ه‌ای دارد که در این مطلب به آن اشاره می‌کنیم...

یکی از مهم‌ترین نقش‌‌های پوست این است که مانند یک سد دفاعی، مانع ورود میکروب‌‌ها، ویروس‌‌ها، قارچ‌ها و سموم به درون بدن و نیز مانع دفع آب بدن به خارج ‌شود که این امر در لطافت پوست نقش مهمی دارد. سلول‌های چندوجهی موجود در بخش سطحی پوست، مولد آنتی‌بیوتیک‌هایی به نام دیفیسین و کاتلیسیدین هستند که به طور طبیعی از پوست در برابر میکروب‌‌ها، ویروس‌‌ها و قارچ‌ها، محافظت می‌کنند. علاوه بر این، سپر دفاعی دیگری در سطح پوست وجود دارد که به سلول‌های آن، لانگر‌هانس می‌گویند. این سپر دفاعی هم باعث ایجاد ایمنی در برابر میکروب‌‌ها و تحمل مواد خارجی می‌شود. وقتی فردی برای مدت طولانی در برابر نور خورشید و اشعه‌های اتاق‌های سولاریوم قرار می‌گیرد، تعداد و عملکرد سلول‌های ایمنی کاهش می‌یابد، بنابراین ایمنی پوست کم و مستعد ابتلا به سرطان می‌شود که گاه کشنده است.

در پوست یک شبکه سطحی و یک شبکه عمقی عروقی وجود دارد که همراه غدد مولد عرق، در تنظیم دمای بدن نقش بارزی دارند. پوست غدد چربی‌ساز نیز دارد که با ترشح خود و چرب کردن سطح پوست موجب نرم شدن و ضدآب شدن آن می‌شوند. چربی‌های موجود در عمق پوست، ۸۰ درصد کل چربی بدن را تشکیل می‌دهند. پوست ویتامین D می‌سازد که برای استخوان‌سازی لازم است.

● آفتاب بهاری؛ دشمن پوست

یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث پیری پوست می‌شود، تشعشعات مضر موجود در نور خورشید است که در فصل بهار به وفور وجود دارد. خنک بودن هوا در این فصل، باعث می‌شود که افراد مدت زمان بیشتری را نسبت به فصل‌های گرم سال در معرض مستقیم تابش نور خورشید قرار بگیرند. نسیم ملایم بهار و شکوفه‌های زیبای بهاری و زنده شدن طبیعت، شخص را تشویق به گردش در طبیعت زیبا می‌کند در حالی که از تاثیرات نامطلوب نور خورشید بی‌خبر است. در طیف نور خورشید، بخشی که به زمین روشنی می‌بخشد قابل رؤیت و بخشی مانند اشعه

ماورای بنفش غیرقابل دیدن است. ۵ درصد این اشعه پس از برخورد با سطح پوست، خصوصا پوست صورت و پشت دست‌ها منعکس و ۹۵ درصد آن وارد پوست می‌شود.

بخشی از آن را قسمت‌های سطحی پوست به وسیله رشته‌های کلاژن و الاستیک جذب می‌کنند. این بخش در سطح پوست باعث پیدایش لکه‌های قهو‌ه‌ای و زبر و خشن شدن آن می‌شود بنابراین پوست لطافت خود را از دست می‌دهد و در برخورد‌های طولانی‌مدت و سال‌های متمادی، ضایعات پیش‌سرطانی و در نهایت سرطان‌های پوستی در آن به وجود خواهد آمد.

رشته‌های کلاژن و الاستیکی ضخیم و تکه?تکه و چین و چروک‌های سطحی و در نهایت عمقی در پوست ایجاد می‌شود. رنگ پوست زرد به نظر می‌رسد و خاصیت ارتجاعی آن نیز از بین می‌رود. قدرت حفظ آب خود را از دست می‌دهد و در پایان دچار پیری زودرس خواهد شد.

توصیه این است که از نسیم بهاری، گل‌های زیبا و طبیعت زیبا با رعایت نکات ایمنی لذت ببرید، در درجه اول از کلاه‌های لبه‌دار و لباس‌های پوشیده ریز بافت و در درجه دوم از کرم‌ها و لوسیون‌های ضدآفتاب، آن هم به مقدار مناسب، استفاده کنید یک ضدآفتاب اید‌ه‌آل، باید بتواند کاملا مانع آسیب‌رساندن اشعه ماورای ‌بنفش نور خورشید به پوست شود اما هیچ ضدآفتابی وجود ندارد که بتواند به طور کامل این کار را انجام دهد.

مصرف کافی و منظم ضدآفتاب باید مورد توجه باشد اما اگر به مقدار ناکافی از این کرم‌ها استفاده شود، تاثیرات مضر بیش از فواید آن خواهد بود. مقدار مصرف کرم ضدآفتاب باید به اندازه سطح یک بند انگشت سبابه شخص باشد که حدود کمتر از نیم گرم است. توصیه می‌شود برای پیشگیری از پیری زودرس پوست و عوارض سرطان‌زایی نور خورشید، حتما روزانه به طور منظم به مقدار نیم گرم از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.

● مراقبت از پوست صورت در بهار

در بهار برای شستن صورت باید از صابون‌های با pH خنثی یا اسیدی و پس از هر شست‌وشو، در صورت خشک شدن پوست، از کرم‌های مرطوب‌کننده و به اصطلاح آبرسان استفاده کرد. شما می‌توانید کرم ضدآفتاب را روی کرم مرطوب‌کننده بزنید ولی اگر می‌خواهید از کرم پودر‌های رنگی استفاده کنید، آن را روی ضدآفتاب بزنید. کرم‌های رنگی ضدآفتاب نیز در بازار وجود دارند.

دکتر غلامحسین غفارپور

متخصص پوست و مو و استاد گروه بیماری‌های پوست دانشگاه تهران