سندرم گاوان زمین گیر

گاوها به دلایلی زمین گیر می شوند این دلایل و علایم این بیماری مورد بررسی قرار گرفته است

تعریف بیماری:

گاوهای هوشیاری که قادر به برخاستن به حالت ایستاده نیستند اما می خورند و می آشامند به عنوان گاوان زمین گیر( (dow cows-downer cows – downersk نسبت داده می شوند.گاو زمین گیر در وضعیت جناغی است

عوامل مسبب بیماری:

حالاتی از قبیل کاهش کلسیم خون ، کاهش فسفر خون ، جراحات اولیه عضلانی ، تورم محوطه ی لگنی در اثر سخت زایی و تحت فشار قرار گرفتن نخاع می تواند منجر به سندرم گاو زمین گیر شود.گاو زمین گیر هوشیار بیشتر اوقات در نتیجه ی آسیب ثانویه وارده به عضله و یا عصب در جریان زمین گیری ایجاد می شود ، بخصوص اگر دام روی سطی سفت و سخت چندین ساعت در یک حالت قرار گرفته باشد.

چنانچه گاو سنگینی بر روی سطح بتونی افتاده باشد به علت فشار به عضلات و تاندونها و اعصاب موضعی و عدم خون رسانی صحیح به موضع آسیب دیده ، می تواند باعث زمین گیری دام شود وعاقلانه است چنانچه گاوی زمین گیر شد ،دام را روی بستری نرم یا علوفه قرار دهیم و دام را از یک پهلو به پهلوی دیگر بغلتانیم و تلاش کنیم تا هرچه سریع تر گاو بایستد. طبق گزارشات درصدی از گاوهایی که در اثر ابتلا به تب شیر ، زمین گیر شده اند ممکن است به گاوان زمین گیر هوشیار تبدیل شوند.بطور معمول چنانچه گاوی با سابقه ی زمین گیری در گله وجود داشته باشد ،در حوالی زایمان برای درمان کاهش کلسیم باید یک یا دو بار کلسیم بصورت تزریقی دریافت نماید.در برخی از گزارشات تعدادی از گاوها که به وضعیت جناغی بیهوش شده بودند ،پس از هوشیاری به گاوان زمین گیر هوشیار تبدیل شدند.

درمان:

جهت سرپا کردن گاوان زمین گیر علاوه بر تامین کمبود کلسیم و فسفر خون بایستی از وسایل و ابزارهایی که در زیر می آوریم نیز استفاده شود تا هرچه سریع تر گاو بایستد.

وسایلی که به طور معمول برای کمک و تشویق دام به ایستادن مورد استفاده قرار می گیرند شامل بالابرنده لگن (گیره متصل به لگن )تسمه هایی برای آویزان کردن دام و کیسه های قابل باد کردن می باشد.با آنکه این ابزار به دام هایی که به شدت کمتری مبتلا شده اند کمک می کند تا بطور موقت بایستند ،اماآنها اغلب نمی توانند برای ساعت ها شرایط مساعدی را برای ایستادن فراهم آورند و حتی ممکن است در صورت تقلای دام ،باعث آسیب به گاو شودبه این دلایل ،استفاده از شناور ساختن دام در آب ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی گراد بعنوان ابزاری در مدیریت گاوان زمین گیر مطرح شده است و روش کار چنین است

پس از معاینه گاو و اطمینان از عدم شکستگی در اندام های حرکتی،دستگاه مزبور را به دام نزدیک می نماییم و ابتدا گاو را بر روی حصیر ی غلتانده و یا سر می دهیم و سپس دام را به درون وان می کشیم ،پس از محکم نمودن دیواره های وان و آب بندی وان ، سر دام را با یک طناب افسار نموده و بالا می گیریم و اقدام به پر نمودن وان با آب ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی گراد می نماییم در این حالت کم کم گاو ابتدا از حالت پهلو به صورت جناغی در آمده و بتدریج تلاش به برخاستن می نماید.در این حالت اگر گاوی اقدام به تقلا نکرد ، می توان با فرو بردن بینی گاو درون آب و یا ریختن آب به داخل بینی، دام را تحریک می نماییم.

پس از ایستادن گاو اقدام به شناسایی اندام درگیر و ماساژ آن اندام می کنیم(آب ولرم اثرات درمانی مثبتی بر روی اندام آسیب دیده نیز دارد)بطور معمول گاوها پس از ۵ دقیقه ایستادن آرام می گیرند و حتی اقدام به خوردن علوفه می کنند.در این حالت برای بهبودی کامل ،گاو را بمدت ۶ تا ۸ ساعت درون وان نگهداری کرد و سپس با در نظر گرفتن وضعیت دام ، گاو را به آرامی با خوابانیدن دیواره های وان ،از وان خارج کنیم.چنانچه لازم باشد گاو بمدت ۲۴ ساعت در داخل آب نگهداری شود ،بایستی دمای آب کنترل شده و در حد ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی گراد باقی بماند.اگر گاوی پس از خروج از لگن مجدداً روی زمین افتاد،گاو را روی بستری نرم یا علوفه خوابانده و فردا دوباره عمل شناورسازی را تکرار می کنیم.

میرهاشم فتحی وند