شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

دهه چهارم انقلاب و نخبه پروری سیاسی


دهه چهارم انقلاب و نخبه پروری سیاسی

پس از فروکش کردن شعله های حوادث پس ازانتخابات ریاست جمهوری دهم و عدم تمکین برخی از نامزدهای به قانون بحث و فحص پیرامون
آسیب شناسی نخبگی در فرهنگ سیاسی ایران دوباره شدت گرفت

پس از فروکش کردن شعله های حوادث پس ازانتخابات ریاست جمهوری دهم و عدم تمکین برخی از نامزدهای به قانون بحث و فحص پیرامون

آسیب شناسی نخبگی در فرهنگ سیاسی ایران دوباره شدت گرفت. فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون مردود یت برخی از خواص و نخبگان سیاسی در امتحان عظیم ۲۲ خرداد بار دیگر لزوم نگاهی تازه به مقوله نخبگی و بستر سازی برای تدوین یک فرایند عقلایی در پرورش نخبگان سیاسی را تایید کرد .

برای اولین بار در قرن ۱۹ «نخبه گرایی» به عنوان یک مکتب فکری در علم سیاست و جامعه شناسی سیاسی با اندیشه های اشخاصی چون "پاره تو" و "موسکا" مطرح شد و به تدریج رواج پیدا کرد .نخبگان از گذشته های دور تا کنون همواره مهمترین نقش ها را در اتخاذ تصمیم گیری های کلان در جامعه بر عهده داشته اند . به عنوان مثال اگر جامعه را به یک قطار تشبیه کنیم نخبگان در این قطار نقش لکوموتیورانان و هادیان جامعه را بازی می کنند. نخبگان غالبا اولین گام ها را در عرصه های جدید برمی دارند و پس آن نیز جوامع در پی آنها و درست پای در جای پای آنها به حرکت در می آیند.

گذشت سه دهه از عمر با برکت انقلاب اسلامی و حوادثی که تاکنون نخبگان سیاسی در آن ایفای نقش کرده اند ما را براین باور می رساند که آسیب شناسی " نخپه پروری سیاسی " در فرهنگ سیاسی ایران برای ورود به دهه چهارم از انقلاب امری ضروری و غیر قابل اغماض است.گذشت بیش از ۳۱ سال از انقلاب و تجارب بسیاری که در این مدت به دست آمده به وضوح موید این امر است که بستر سازی برای توسعه نخبه پروری الفبای شرکت در مارتون " عدالت و پیشرفت " در دهه چهارم از انقلاب اسلامی است.

در واقع حوادث پس از انتخابات تابلوی بزرگی از آسیب های موجود پیرامون برخی از خواص سیاسی بود. در این حوادث به خوبی آشکار شد که ممکن است برخی از افراد که حتی از قبل ازانقلاب نیز سوابق مبارزاتی دارند دچار اشتباهات بزرگی شوند که بعضا این اشتباهات غیر قابل جبران است.

بر خی ازنخبگان به تعبیر رهبر انقلاب دراین امتحان مردود شدند. با این حال باید گفت در حوادث اخیر نقش نخبگان به عنوان هادیان سیاسی جامعه بسیار حائز اهمیت بود. نخبگان و خواص سیاسی می توانستند با تلطیف فضا و خواباندن گرد و غبار ها از شبهات پرده برداری کنند و خط اصیل امام ( ره ) و انقلاب اسلامی را برای افکار عمومی پررنگ سازند. اما به وضوح دیده شد که غالب خواص یا با سکوت خود و یا با هیزم کشی برای آتش

فتنه های اخیر نه تنها به تکلیف خود عمل نکردند بلکه ابتدایی ترین قوانین بازی را نیز به فراموشی سپردند.البته این طیف از نخبگان غالبا برون داد سیستم نخبه پروری جمهوری اسلامی نبوده و نیستند اما به دلیل سوابق و نمرات درخشانی که در کارنامه سیاسی خود ثبت کرده بودند جزیی از طبقه نخبگی محسوب می شدند.از سویی نباید از تلاش های مصرانه غرب برای ورود به عرصه نخبه پروری و تربیت نخبگان سیاسی غافل شد. به اذعان غالب سیاسیون مهمترین مولفه در جنگ نرم پرورش نخبگان سیاسی و دست آموز کردن آنها برای تغییرات سیاسی در حکومت ها وکشورهای هدف است. در حوادث سال گذشته و با توجه به کارکردهای رسانه های غربی به خوبی مشاهده شد که بیشترین سرمایه گذاری غرب بر روی تحریک و تطمیع نخبگان سیاسی متمرکز شده بود.لذا با در نظرگرفتن اهمیت موضع نخبه پروری و تلاش های گسترده غرب در جنگ نرم برای ورود به حوزه تعلیم و تعلم نخبگان سیاسی باید به مقوله نخبگان توجه بیشتر و هدفمند تری صورت گیرد .درواقع روند فعلی پرورش و پس از آن حفاظت و صیانت از نخبگان سیاسی در چارچوب های نظام از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست . در قضایای پس از انتخابات به وضوح احتمال لغزش سابقون انقلاب دیده شد. اما خطاهای خواص و نخبگان بسیار جدی تر و مخرب تر از خواص عموم مردم است . یک نخبه سیاسی که از اقبال عمومی

گسترده ای برخوردار است همانطور که می تواند با یک سخن طیف عظیمی را به سعادت و کمال برساند با یک لغزش می تواند حتی به بن مایه های انقلاب که ثمره خون هزاران شهید است لطمات و صدمات جدی ای وارد سازد. لذا در نهایت و به عنوان جمع بندی می‌توان گفت که حوزه نخبگی مهمترین بخش در توسعه سیاسی است . عدم توجه به نخبگان و صیانت نکردن از آنها ممکن است فرصت بهره برداری از آنها را به یک تهدید جدی برای نظام اسلامی تبدیل کند.

مجتبی حدادی



همچنین مشاهده کنید