سوره والفجر

سوره والفجر دارای ۳۰ آیه , ۱۳۷ كلمه و۵۷۷ حرف است كه در نزول , دهمین سوره بوده و در شهر مكه نازل شده است

سوره والفجر دارای ۳۰ آیه ، ۱۳۷ كلمه و۵۷۷ حرف است كه در نزول ، دهمین سوره بوده و در شهر مكه نازل شده است .

● قسمهای خداوند

الف) قسم به فجر :فجر مدت زمانی است كه احتمال این موارد را دارد; اول صبح یا سفیده صبح دوم ، به قول ابن عباس مراد تمام روز است و بنا به قول دیگر مراداول محرم است كه سال قمری از آن منفجرمی شود و یا اول ذی الحجه كه ابتدای لیالی عشر است .

ب) قسم به شبهای دهگانه : شبهای دهگانه ممكن است دهه ذی الحجه كه عرفه در آن است ، باشد و یا دهه محرم كه روز عاشورا در آن است ، یا دهه آخر رمضان كه شب قدر در آن است ، یا دهه میان ماه شعبان كه شب برات و میلاد حضرت خاتم الاوصیا(ص )ست

و یا ده شب كامل كننده میقات حضرت موسی درطور سیناست كه چهل شب شد. در خبر است روز اول ذی الحجه ولادت ابراهیم (ع) است كه در این روز به خلیل نام یافت و در همین روز توبه آدم قبول شد و در این روزابراهیم (ع) بنیاد خانه كعبه را نهاد، همچنین در این روز یا شش روز بعد پیامبر اسلام حضرت زهرا(س ) را به حضرت علی (ع) تزویج كرد.

ج) قسم به شفع و وتر: منظور از سوگند به جفت و طاق شاید مراد همه اشیا باشد كه به طور قطع از زوج یا فردبودن خالی نیست .

د) قسم به شب : <<سوگند به شب ، آن گاه كه بگذرد و منقضی شود و پی آمد آن روز ظاهر شود>>.خداوند فرمود: آیا در سوگند خوردن من به این امور سوگندی برای صاحب عقل است ؟این استفهام برای تقریر و تحقیق است . بدین معنی كه قسمهای گفته شده به جهت عظمت آنان برای صاحبان اندیشه به منظور تامل و تفكر كافی است و سپس جواب قسمهای خورده شده را درآیه ۱۳ می دهد كه می فرماید: <<به درستی كه پرودگار تو در كمین نشسته است و كسانی را كه كافرند یا از فرامین او سرپیچی می كنند در فرصت مناسب به كمین عدالت و عذاب گرفتار می سازد>>.

● برخورد با قوم عاد

خداوند خطاب به پیامبر (ص ) در كنایه و تهدیدبه كفار قریش می فرماید: <<آیا ندیدی (ندانستی )ای پیامبر كه پرودگار تو با قوم عاد چه كرد؟>> قوم عاد، قوم حضرت هود نبی (ع) بودند كه به نام پدرشان عاد نام گذاری شدند. عاد فرزندعوص ، فرزند آدم ، فرزند سام و فرزند نوح نبی (ع) است .قوم عاد صاحب سرزمینی به نام ارم بودند كه ستونهای سربه فلك كشیده داشت و از پیامبر(ص ) روایت است كه قوم عاد مردانی بودند بسیار بلندقامت و توانمند و در نزاعها سنگ های بزرگ را ازكوه جدا می كردند و علیه یكدیگر به كار می بردند. ارم شهر عادیان بود كه برجها و ستونهای رفیع داشت و مانند آن شهری بنا نشده بود. عاد دو پسرداشت به نامهای شدید و شداد كه هر دو به نوبت پادشاه قوم عاد شدند. هنگامی كه شدیددرگذشت شداد سلطنت را به دست گرفت و همه روسای قبایل دیگر را به اطاعت خویش واداشت و سرانجام ادعای خدایی كرد. فرستادگان خداوند و مومنان ، شداد را به ایمان به خداوند یكتا و بهشت ترغیب كردند.شداد پرسید: بهشت چیست ؟ رسولان پاسخ دادند بهشت مكانی پرنعمت و پرمیوه و دارای حور وقصور و ساختمانهای زیباست كه از طلا و نقره وسنگهای گران قیمت ساخته شده است . در آن جوی عسل و شیر و انواع شرابهای گوارا جاری است و... توصیفهای بی شمار دیگر كه درباره بهشت بیان شد. سپس شداد گفت : من می توانم مثل این اوصاف را بسازم ، پس چرا بندگی خدای شما را بكنم ؟ آن گاه دستور داد منطقه جغرافیایی خوش آب وهوایی را پیدا كنند و تمام سنگهای قیمتی را در ساختن بناهای آن شهر به كار بگیرند، اما وقتی كار ساختن شهر پایان یافت و شداد با تكبر و نخوت خواست وارد شهر شود عذاب الهی صادر شد وتمام قوم عاد را نابود ساخت و قبل از آن كه شداد به شهر افسانه ای ارم برسد هلاك شد و خداوند ازتاریخ قوم عاد برای رسولش یاد می كند تا كافران بدانند كه تمام كارها در دست خداوند است .

● برخورد با قوم ثمود

قوم ثمود مردمی بودند كه سنگها و كوهها را برای سكونت و تهیه مسكن می بریدند و نقل است هزاروهفتصد شهر بنا كردند و خداوند، صالح پیامبر(ص ) را برای هدایت آنان فرستاد، اما آنها از صالح (ع) پیروی نكردند و سرانجام عذاب برآنان نازل شد. خداوند در این باره می فرماید: <<آیا ندانستی كه پروردگار تو با قوم ثمود كه صخره ها را برای ساختن شهر می بریدند، چه كرد؟>>

● برخورد با فرعون

<<فرعون >> حاكم و فرمانروای مصر در قرآن به <<ذی الاوتاد>> توصیف شده است . علت چنین توصیفی از طرف حضرت باری تعالی وجوه مختلفی دارد، یكی از دلایل آن این است كه فرعون صاحب سپاه عظیمی بود و به هر جا كه اردو می زد خیمه های فراوانی را توسط میخ های متعدد بر زمین مستقر می ساخت ، و میخ همان <<وتد>> است كه جمع آن <<اوتاد>> می شود، و یا این كه فرعون دستور می داد مخالفان وی را با چهار میخ كردن به قتل رسانند و یا این كه با نوعی از مهره های میخی ، همانند شطرنج بازی می كرد.خداوند می فرماید: <<آیا ندانستی كه ما با ذی الاوتاد (فرعون ) چه برخوردی كردیم ؟ او وسپاهش را در نیل غرق كردیم >>.قوم ثمود و فرعونیان كسانی بودند كه درشهرها طغیان و فساد می كردند و در فسادزیاده روی داشتند، از این رو خداوند تازیانه عذاب را علیه آنان فرود آورد.نمونه ای از جنایت فرعون فرعون خزانه دار امینی داشت كه او را حزبیل می نامیدند، زن حزبیل آرایشگر دختر و همسرفرعون (آسیه دختر مزاحم ) بود و قرآن نیز ازمزاحم به عنوان مردی مومن از آل فرعون یادمی كند. روزی زن حزبیل به آرایش دختر فرعون مشغول بود كه شانه از دستش افتاد و گفت : كور بادآن كس كه به خدا كافر شد.دختر فرعون گفت : آیا پدر مرا می گویی ؟زن گفت : نه ، خدایی را می گویم كه پدر تو وآسمان و زمین و جمیع مخلوقات را آفریده است .

دختر فرعون عقیده زن آرایشگر را برای پدرفاش كرد و فرعون ، زن حزبیل را احضار كرد وگفت : اگر از گفته خود پشیمان نشوی ، تو را به بدترین عذاب گرفتار می سازم .آن زن مومنه گفت : من از ایمانم به خدای یكتا باز نمی گردم و تو هر چه می توانی بكن .فرعون دستور داد زن را چهار میخ برزمین كوفتند و دو پسرش به نام های مهین و كهین را احضار كردند. فرعون گفت : اگر از اعتقاد خودت برنگردی تو و پسرانت را می كشم .ولی مادر به توصیه فرزندان براعتقاد خود باقی ماند و فرعون آنان را كشت و این خبر به حزبیل خزانه دار رسید و او قصر فرعون را به سوی كوههای مصر ترك كرد. فرعون دو مامور به دنبال حزبیل فرستاد كه وی را در حال مناجات در كوه یافتند، در حالی كه حیوانات درنده به دور وی گرد آمده بودند و گزندی به او نمی رساندند. یكی از این دو مامور ایمان آورد و ماجرای معجزه وارحزبیل را برای فرعون نقل كرد. اما مامور دوم ایمان نیاورد و چیزی را تایید نكرد. آن گاه فرعون دستور داد مامور مومن را به چهار میخ بكشند و اورا بكشند.

---