۲۵ بهمن ۱۳۵۷ افراد مسلح سفارت آمریکا را تصرف کردند

در روز چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ سفارت آمریکا در تهران تصرف شد خبرگزاری آسوشیتدپرس همان روز در گزارش حادثه سفارت آمریکا اعلام کرد که ۷۰ آمریکایی, از جمله گروه ۲۰ نفره تفنگداران دریایی گارد سفارت اسیر شده اند روزنامه کیهان در گزارشی که درباره این واقعه منتشر کرد, نوشت ویلیام سولیوان, سفیر آمریکا در تهران احتمالاً جزو دستگیرشدگان است

در روز چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ سفارت آمریکا در تهران تصرف شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس‌‌ همان روز در گزارش حادثه سفارت آمریکا اعلام کرد که ۷۰ آمریکایی، از جمله گروه ۲۰ نفره تفنگداران دریایی گارد سفارت اسیر شده‌اند. روزنامه کیهان در گزارشی که درباره این واقعه منتشر کرد، نوشت: ویلیام سولیوان، سفیر آمریکا در تهران احتمالاً جزو دستگیرشدگان است.

کیهان درباره جزئیات ماجرا نوشت: «ساعت ۹:۳۰ صبح ناگهان یک گروه مسلح نا‌شناس وارد محوطه سفارت آمریکا در خیابان تخت جمشید شدند، و به دنبال آن تیراندازی شدید شروع شد... هنوز از تعداد حمله‌کنندگان و چگونگی این حمله اطلاع دقیقی در دست نیست. شاهدان عینی گفتند که در میان حمله‌کنندگان به سفارت آمریکا گروهی از سربازان انقلاب دیده شده‌اند... شاهدان عینی می‌گویند گروهی از مردان مسلح با یک یورش از دیوار غربی سفارت بالا رفتند و وارد سفارت شدند. اکنون قسمت غربی سفارت در اختیار این گروه است. خبرنگار کیهان که بالای یک ساختمان ۷ طبقه مجاور سفارت رفته بود، گزارش داد که مدافعان سفارت آمریکا مجهز به سلاح‌های سنگینی هستند.» کیهان در چاپ دوم‌‌ همان روز نوشت: بعدازظهر امروز سازمان مجاهدین خلق(منافقین) در تماسی با کیهان شرکت افراد خود را در حمله به سفارت آمریکا تکذیب کرد.

اما روزنامه اطلاعات، در گزارشی که از وقایع صبح چهارشنبه منتشر کرد، نوشت: در جریان حمله گروه‌های مسلح، سفارت آمریکا در خیابان تخت جمشید سقوط کرد. به نوشته این روزنامه «تفنگداران دریایی پس از چند ساعت تیراندازی تسلیم شدند.» این در حالی بود که یک روز قبل جیمی کار‌تر، رییس‌جمهور آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا خطری دیپلمات‌های آمریکایی را در تهران تهدید نمی‌کند، گفته بود «نه، ما در تماس دائمی با دولت هستیم و مشکلی وجود ندارد.»

به نوشته روزنامه اطلاعات، «کارکنان سفارت از گروه‌های مسلح درخواست مذاکره کردند.» در صفحه اول روزنامه اطلاعات تصویر کارکنان سفارت آمریکا که پس از تسلیم روی زمین نشسته‌اند، چاپ شده است. به نوشته این روزنامه حمله به سفارت آمریکا توسط چریک‌های فدایی خلق صورت گرفت. بنا به گزارش این روزنامه، چریک‌های فدایی خلق در ساعت ده و نیم صبح به سفارت آمریکا در خیابان تخت جمشید حمله کردند.

حمله به سفارت آمریکا در شرایطی انجام شد که دولت این کشور یک روز قبل از این واقعه تغییر حکومت و دولت جدید را در ایران به رسمیت شناخته بود. در پی درگیری میان تفنگداران آمریکایی و چریک‌های فدایی خلق، نیروهای کمیته انقلاب وارد درگیری شدند و از چریک‌های فدایی خلق خواستند به تیراندازی خاتمه داده و متفرق شوند. به نوشته روزنامه اطلاعات «گروه‌های مسلح از مردم، چریک‌های مجاهد و افراد نیروی هوایی نیز در حدود ساعت یازده و بیست دقیقه به چریک‌ها پیوستند. همچنین اطلاع داده شد که یک آمبولانس که پنج آمریکایی و دو نفر دیگر سرنشین آن بودند توسط چریک‌ها تصرف شد و آن‌ها را به کمیته بردند.»

به گزارش روزنامه اطلاعات، «سرانجام سفارت آمریکا به تصرف ارتش انقلاب و چریک‌ها درآمد. مأموران سفارت آمریکا و تفنگداران دریایی که از داخل سفارت تیراندازی می‌کردند، در این دقایق تسلیم شدند و چریک‌ها و افراد مسلح به داخل سفارت رفتند. در این هنگام نمایندگان کمیته انقلاب با بلندگوهای دستی مردم را به آرامش دعوت کردند و آن‌ها را از ایجاد هرگونه آتش‌سوزی و تخریب بر حذر داشتند. آنان از مردمی که در خیابان‌های اطراف سفارت اجتماع کرده بودند خواستند که هرچه زود‌تر پراکنده شوند. در ضمن دو آمریکایی از داخل سفارت با یک پیکان توسط مجاهدین به محل کمیته برده شدند. کلیه کارکنان و افراد سفارت آمریکا در ساعت ۱۲‌‌ همان روز در ساختمان مرکزی سفارت اجتماع نمودند و اعلام کردند آماده‌اند با نمایندگان چریک‌ها و ارتش انقلاب مذاکره کنند.»

به نوشته روزنامه کیهان به دنبال حمله به سفارت آمریکا کمیته امام خمینی اطلاعیه‌ای به این شرح صادر کرد: پیش از ظهر امروز در اطراف و محوطه سفارت آمریکا در تخت جمشید تیراندازی‌هایی شدید روی داده و دولت و ستاد انقلاب در جریان امر هستند، چون نمایندگان امام خمینی و دولت انقلاب برای رسیدگی به آن‌سو رفته‌اند از همه مردمی که در خیابان‌های اطراف هستند تقاضا می‌شود خیابان‌های اطراف سفارت را ترک گویند و همکاری لازم را با نمایندگان امام به عمل آورند. این روزنامه نوشته، در میان مردم گفته می‌شود حمله به سفارت به این دلیل صورت گرفته که تعداد زیادی از پرونده‌های ساواک به آنجا حمل شده بود. دیروز در تهران شایع شده بود که نیروی دریایی آمریکا در ساحل ایران در بندر جاسک سرباز پیاده کرده و چند ناو جنگی نیروی دریای آمریکا نیز وارد آب‌های ایران شده است.

● امام پایان کلیه اعتصاب‌ها را اعلام کرد

روز ۲۵ بهمن ‌ماه امام خمینی در پیامی اعلام کرد کلیه اعتصاب‌هایی که در کشور برقرار شده بود، در پی سرنگونی رژیم شاه پایان یافته تلقی می‌شود و مردم از روز شنبه ۲۸ بهمن باید به سر کارهای خود بازگردند. به نوشته روزنامه کیهان مورخ ۲۵ بهمن ۵۷، متن کامل پیام امام، به این شرح است:

«بسم الله الرحمن الرحیم

ملت شریف و شجاع ایران، اکنون که به فضل الهی و به یمن مقاومت‌ها و پایداری‌های سرسختانه شما مردم غیور، پایگاه‌های رژیم سلطنت استبدادی و حکومت ضد اسلامی خاندان پهلوی و پایه‌های استعمار نو و کهنه یکی پس از دیگری در هم ریخته شده‌اند و دولت موقت انقلاب اسلامی به عنوان اولین قدم در راه تحقق اهداف انقلاب مقدس اسلامی، مستقر گردیده است لازم می‌داند که از عموم مردم ایران، از کارگران، کارمندان، بازاریان، پیشه‌وران، دانشگاهیان و فرهنگیان دعوت نماید از روز شنبه ۲۸ بهمن (۱۹ ربیع‌الاول ۹۹) اعتصابات خود را پایان داده و فعالیت و کارهای خود را آغاز نمایند.

وضع مملکت در اثر وسعت بی‌سابقه فساد گردانندگان رژیم محمدرضا پهلوی و خیانت‌ها و غارتگری‌ها و همچنین به دلیل ضرورت استمرار اعتصابات همگانی به عنوان حربه‌ای در دست ملت برای درهم شکستن قدرت مقاومت رژیم سابق به جایی رسیده است که باید بلافاصله دست به کار سازندگی‌های اساسی زد. ادامه اعتصابات و تاخیر در یک سلسله اقدامات سیاسی و اقتصادی ضروری و فوری احتمالاً شرایطی را ممکن است به وجود بیاورد که دشمنان داخلی انقلاب اسلامی و اجانبی که با از بین رفتن رژیم سابق منافع خود را از دست رفته می‌یابند دست به تحریکات زده و احیاناً بهره‌برداری‌های ضد اسلامی و ضد ملی بنمایند. لذا مملکت باید از دوران اعتصاب و سرسختی و محرومیت‌هایی که به منظور سرنگونی نظام استبدادی در خود تحمل کرده بود بیرون آمده، چرخ‌های حیاتی و اقتصادی و انتظامی خود را با قدرت و سرعت و بازدهی چندین برابر در جهت تولید و اصلاح به راه اندازد و به ترمیم خرابی‌ها و احیاء برکات و تولیدات بپردازد. دخالت‌های خودسرانه و کارشکنی در دستورات و نظامات دولت موقت انقلاب اسلامی باعث هرج و مرج می‌باشد. لذا با کمال دقت و هوشیاری و صمیمیت با دولت موقت اسلامی همکاری همه‌جانبه نموده و از دستورات و رهنمود‌ها اطاعت و از اقدامات دولت پشتیبانی قاطع نمایند. عدم تمکین از دولت موقت و کارشکنی در اجرای برنامه‌های دولت انقلابی به منزله ممانعت با انقلاب اصیل اسلامی محسوب شده و محرکین و عاملین آن به عنوان عناصر ضدانقلابی به مردم معرفی خواهند شد تا خود ملت همان طور که رژیم ضدانقلابی شاه را سرنگون ساخت تکلیف این عناصر ضدانقلابی را معلوم نمایند.

روح‌الله الموسوی الخمینی

۱۶ ربیع‌الاول ۹۹ – ۲۵ بهمن ۵۷»

منبع‌: تاریخ ایرانی