صهیونیسم مسیحی

مسیحیان انجیل گرا گاهی اوقات متهم می شوند که به اندازه ی کافی نسبت به سیاست علاقمند نیستند شاید این اتهام در بسیاری موارد صدق کند اما مطالعه ی چالش برانگیز استفان سایزر درباره ی صهیونیسمِ مسیحی نشان می دهد که دست ِ کم در زمینه ی سیاست های خاورمیانه ی معاصر, آنها قطعاً اینگونه نیستند

مسیحیان انجیل‌گرا گاهی اوقات متهم می‌شوند که به‌اندازه‌ی کافی نسبت به سیاست علاقمند نیستند. شاید این اتهام در بسیاری موارد صدق کند اما مطالعه‌ی چالش‌برانگیز استفان سایزر درباره‌ی صهیونیسمِ مسیحی نشان‌می‌دهد که دست‌ِ کم در زمینه‌ی سیاست‌های خاورمیانه‌ی معاصر، آنها قطعاً اینگونه نیستند.

دکتر استفان سایزر، نویسنده‌ی کتاب صهیونیسم مسیحی، همانند بسیاری دیگر از منتقدان غربی جریان صهیونیسم مسیحی، در جوانی از بازدیدکنندگان ارض موعود و متاثر از تبلیغات شورآفرین انجیل‌گرایان آمریکایی، بوده است. جرقه‌ای که از دیدار با مسیحیان بومی فلسطین و مشاهده واکنش مسیحیان غربی در نادیده انگاشتن آنها در ذهن وی درخشید، او را به تحقیق و بررسی آکادمیک جریان صهیونیسم مسیحی واداشت.

کتاب حاضر یکی از ثمرات پر بار و ارزشمند سی سال مطالعه و تلاش پیگیر و ارزیابی دقیق اوست و به لحاظ گستردگی مطالب و شمول آنها، در عین رعایت اختصار، کتابی جامع و فراگیر است. او در این مسیر به عنوان اندیشمندی آزاداندیش، امانت و انصاف را رعایت کرده است.

سایزر در کتاب خود، برخلاف بسیاری دیگر از کتاب‌های ترجمه شده به فارسی در این موضوع، بیش از پرداختن به اسطوره‌های صهیونیسم یهودی و جریانات و پیامدهای صرفاً سیاسی روابط صهیونیسم مسیحی و صهیونیسم یهودی، به نقد و واکاوی بنیان‌های جریانات کلامی و الهیات مسیحیت، درون جنبش صهیونیسم مسیحی پرداخته و آنها را بررسی و دسته‌بندی کرده است. کتاب او همچنین شامل جریان‌شناسی، شخصیت‌شناسی و دسته‌بندی صریح و باریک‌بینانه‌ی بنیان‌گذاران جریان صهیونیسم مسیحی است.

دسته‌بندی سایزر بر مبنای تاریخچه، مبانی آخرت‌شناسی و شخصیت‌نگاری افراد برجسته‌ی شاخه‌ی اصلی صهیونیسم مسیحی شکل گرفته است. نویسنده در سراسر کتاب با ارایه‌ی نقل قول‌های و شواهد مستدل، مجموعه‌ای گزیده و جامع از اطلاعات را ارایه می‌کند تا خواننده خود قادر به نقد، بررسی و نتیجه‌گیری از مطالب عنوان شده در کتاب ‌باشد.

● کتاب در چهار فصل با عنوان‌های زیر تدوین شده است:

۱) ریشه‌های تاریخی صهیونیسم مسیحی

۲) اصول الهیات صهیونیسم مسیحی

۳) پیامدهای سیاسی صهیونیسم مسیحی

۴) نتیجه‌گیری

علاوه بر مباحث فوق، واژه‌نامه‌ای فراگیر درباره مفاهیم و کلمات کلیدی در جریان‌شناسی صهیونیسم مسیحی در کتاب گنجانده شده است. همچنین کتاب‌نامه‌ای جامع و کامل از سایر کتاب‌های منتشر شده در موضوع مذکور در پایان کتاب آمده است.

در زیر بخش‌هایی از پیش‌گفتار کتاب به قلم دیوید پیترسون مرور می‌شود:

مسیحیان انجیل‌گرا گاهی اوقات متهم می‌شوند که به‌اندازه‌ی کافی نسبت به سیاست علاقمند نیستند. شاید این اتهام در بسیاری موارد صدق کند اما مطالعه‌ی چالش‌برانگیز استفان سایزر درباره‌ی صهیونیسمِ مسیحی نشان‌می‌دهد که دست‌ِ کم در زمینه‌ی سیاست‌های خاورمیانه‌ی معاصر، آنها قطعاً اینگونه نیستند. ولی آیا پایه‌های الهیاتی این وضعیتِ سیاسی گمراه شده و برآیند آن مخالف خواسته خدا است؟

برآورد دقیق استفان از این جنبش نشان می‌دهد که الهیات واقعاً برای آنها موضوعیت داشته و اگر نگاه الهیاتی آنها نادرست باشد، پیامدهایش مصیبت‌بار می‌شود.

او در فصل اول کتاب به بررسی تاریخی توسعه‌ی این جنبش پرداخته است. گذارهای صهیونیسم‌ِ مسیحی از انگلستان‌ِ کشاورزیِ ابتدای قرن نوزدهم، تا شاخه‌ی اصلی انجیل‌گرای امریکایی آن در قرن بیستم را مرور کرده و با دلایل تاریخی و تفسیری درگیر شدن صهیونیسم مسیحی با مکاتب مختلف اندیشه را متذکر می‌شود.

استفان در فصل دوم کتابش به تحلیل و مرور مبانی الهیات صهیونیسم مسیحی پرداخته است.

فصل سوم این کتاب نشان می‌دهد که چگونه باور به برگزیده بودن یهودیان(و نه مسیح و کلیسا) به‌عنوان قوم برگزیده‌ی خدا، صهیونیست‌های مسیحی را به‌تصدیق و تبرئه‌کردن بسیاری از سیاست‌های کنونی دولت اسرائیل مثل الحاق زمین‌های فلسطینیان و اسکان یهودیان در آنها هدایت کرده است.

بازگشت یهودیان به اسرائیل واقعاً حمایت و تسهیل می‌شود و دولت‌های غربی تحت فشار قرار می‌گیرند تا سفارت‌های خود را به اورشلیم برده، آن ‌را به‌عنوان پایتخت الهی و انحصاری یهودیان به‌رسمیت بشناسند. آنان که معتقدند متون مقدس بازسازی معبد در اورشلیم و از سرگیری نظام کهانت و قربانی را پیشگویی کرده، در درجات مختلف به حمایت از سازمان‌هایی که درصدد بازسازی معبد یهودی هستند می‌پردازند.

آن‌گونه که استفان نتیجه‌گیری کرده: «از آنجا که صهیونیست‌های مسیحی اعتقاد دارند جنگی مکاشفه‌ای میان خیر و شر در آینده‌ای نزدیک روی می‌دهد، دورنمایی از صلحی پایدار میان یهودیان و اعراب وجود ندارد.

در حقیقت، آنانی که طرفدار سازش اسرائیل با اسلام یا همزیستی با فلسطینیان هستند، کسانی هستند که عازم مقابله با خدا و اسرائیل در جنگ قریب‌الوقوع آرماگدون هستند.» من امیدوارم صهیونیست‌های مسیحی‌ای که این کتاب ‌را می‌خوانند در نظر داشته باشند که کتاب‌را کسی نوشته که همانند آنان به وحی و برتری متون مقدس باور دارد و سعی کرده با دقت، چالشی را که در برابر خط خاص تفسیری آنان وجود دارد بیاورد.

این کتاب سال ۲۰۰۴ برای اولین بار در انگلستان چاپ شده و تا ۲۰۰۶ به چاپ سوم رسیده است. استفان سایزر که خود از کشیشان دانشگاهی آمریکا بوده و یک کاتولیک متعصب به‌شمار می‌آید، پیش‌تر هم دراین مورد و در رساله‌ی دکترایش در این زمینه قلم‌زده است. کتاب اخیر او با نام«مسیحیت صهیونیستی؛ نقشه، راهی به آرماگدون» را خانه‌ی فرهنگ و هنر سافیا ترجمه کرده و در دست انتشار دارد.

سعید زاهدی