آزمایش خون برای تشخیص ضربه مغزی

اگر شما هم از دوستداران ورزش های حرفه ای هستید و حتی گاهی از صفحه تلویزیون مسابقات ورزشی را نگاه می کنید, حتما بارها در ورزش های مختلف مانند فوتبال, بسکتبال و اتومبیلرانی شاهد برخورد ناگهانی سر ورزشکاران با زمین یا اجسام سخت بوده اید

اگر شما هم از دوستداران ورزش‌های حرفه‌ای هستید و حتی گاهی از صفحه تلویزیون مسابقات ورزشی را نگاه می‌کنید، حتما بارها در ورزش‌های مختلف مانند فوتبال، بسکتبال و اتومبیلرانی شاهد برخورد ناگهانی سر ورزشکاران با زمین یا اجسام سخت بوده‌اید. مثلا فوتبالیست‌ها زیاد زمین می‌خورند یا حتی گاهی با سر به تیر دروازه یا صفحات تبلیغاتی اطراف زمین بازی برخورد می‌کنند. گاهی هم پیش می‌آید سر دو بازیکن بشدت به هم برخورد می‌کند. این ضربات ممکن است به ضربه مغزی منجر شود و اگر بموقع تشخیص داده نشود عواقب ناگواری به بار می‌آورد.

متاسفانه با وجود چنین تهدیدی، هیچ روش سریعی برای تشخیص زودهنگام ضربه مغزی در زمین مسابقه وجود ندارد. به همین دلیل دانشمندان در پی یافتن روش‌هایی هستند که در همان دقایق اولیه وارد شدن ضربه به سر یک ورزشکار، بلافاصله بتوان از بروز ضربه مغزی مطمئن شوند. در همین خصوص به گزارش بخش سلامت مجله تایم، پژوهشگران دانشگاه روچستر طی مطالعه‌ای دریافتند احتمالا می‌توان با گرفتن یک قطره خون از ورزشکار آسیب دیده و آزمایش سریع روی آن، ظرف چند دقیقه احتمال ضربه مغزی را تشخیص داد.

مبنای کار این محققان، رفتار خاص پروتئینی مغزی موسوم به S۱۰۰B است. هنگامی که ضربه‌ای به سر یا حتی گاهی ضربه‌ای شدید به بدن فرد وارد می‌شود، مقادیر این پروتئین در خون افزایش می‌یابد. بر همین اساس این پژوهشگران به فکر افتاده‌اند شاید بتوان مقداری از این پروتئین را در خون انسان اندازه‌گیری کرد که در واقع به نوعی نخستین نشانه بروز ضربه مغزی باشد.

برای یافتن این مقدار آنها ۴۶ ورزشکار ۱۸ سال به بالا را مورد آزمایش قرار دادند. نخستین گام تعیین مقدار طبیعی این پروتئین در حالت کاملا عادی در بدن این ورزشکاران بود. به این مقدار اصطلاحا خط پایه یا خط مبنا می‌گویند. به این منظور دانشمندان S۱۰۰B موجود در خون این افراد را طی دوره پیش از آغاز فصل مسابقات اندازه‌گیری کردند. سپس، درست بعد از بروز یک ضربه جسمانی دوباره آن را مورد آزمایش قرار دادند و دریافتند مقدار S۱۰۰B در خون افرادی که ضربه‌ای به بدنشان وارد شده، به میزان کمی به طور میانگین حدود ۲ درصد، افزایش یافته است. اما ۱۷ نفر از این ورزشکاران که ضربه مغزی در آنها تائید شده بود، طی سه ساعت اولیه پس از آسیب‌دیدگی مورد آزمایش خون قرار گرفتند و معلوم شد مقدار S۱۰۰B آنها ۸۱ درصد بالاتر از مقدار طبیعی این پروتئین در خون انسان است.

این پژوهشگران به کمک روش‌های آماری به تحلیل داده‌های خود پرداختند و سرانجام نتیجه گرفتند اگر مقدار S۱۰۰B در خون افراد به ۴۵ درصد بالاتر از میزان طبیعی یا همان خط پایه برسد، تقریبا می‌توان مطمئن بود فرد دچار ضربه مغزی شده است.

پژوهشگران روچستر امیدوارند این آزمایش خون در ایالات متحده مورد تائید رسمی قرار گیرد، اما معتقدند هنوز مطالعات بیشتری باید انجام شود تا نتایج اولیه کاملا به تائید برسد. برای مثال ورزشکاران بیشتری از ورزش‌های گوناگون باید مورد آزمایش قرار گیرند. به‌علاوه هنوز مشخص نیست چرا مقدار این پروتئین در میان مردان و زنان متفاوت است. این پرسشی است که برای رسیدن به روش تشخیصی دقیق‌تر باید به آن پاسخ داده شود. اکنون با انتشار این یافته‌ها در مجله پلاس وان بسیاری امیدوار شده اند که شاید بتوان در زمین بازی و طی چند دقیقه پس از وارد شدن ضربه به سر تشخیص داد آیا ضربه مغزی رخ داده است یا نه و به این ترتیب بتوان از بروز آسیب‌های طولانی مدت یا دائم پیشگیری کرد.

منبع: تایم