نیروی انتظامی و بخش‌های مختلف آن

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) در سال ۱۳۷۱ از ادغام شهربانی، ژاندارمری و نیز کمیته انقلاب اسلامی، به‌وجود آمد و هم‌اکنون نیروی اصلی مسوول حفظ امنیت داخلی ایران …

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) در سال ۱۳۷۱ از ادغام شهربانی، ژاندارمری و نیز کمیته انقلاب اسلامی، به‌وجود آمد و هم‌اکنون نیروی اصلی مسوول حفظ امنیت داخلی ایران است. هرچند که در کنار این نیرو، نهادهای دیگری همچون بسیج و سپاه پاسداران نیز عملا در کار امنیت اجتماعی دخیل هستند.تا سال گذشته نیروی انتظامی معاونت‌های مختلفی همچون معاونت مبارزه با مواد مخدر و... داشت که سال گذشته همه معاونت‌ها، به پلیس‌های تخصصی تغییر نام دادند. پلیس اطلاعات و امنیت وظیفه کنترل ناامنی‌ها و برخورد با افراد شرور و اخلالگر نظم و امنیت را برعهده دارد. پلیس مبارزه با مواد مخدر که وظیفه آن مبارزه با مواد مخدر در کشور است، پلیس پیشگیری، کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها را شامل می‌شود.پلیس راهور که همان پلیس راهنمایی و رانندگی است. پلیس آگاهی نیز وظیفه‌اش مبارزه با جرائم مختلف تعریف شده است.

پلیس گذرنامه، پلیس مرزبانی، پلیس بزرگراه‌ها، پلیس مبارزه با مفاسد اجتماعی پلیس اماکن عمومی، نظام وظیفه و پلیس اینترپل و پلیس فرودگاه‌ها را نیز بر این پلیس‌های تخصصی باید افزود. البته ناجا در ستاد خود، بخش‌های فرماندهی، حفاظت و اطلاعات و عقیدتی- سیاسی را دارد. یگان ویژه پلیس را هم باید به این بخش‌ها افزود. یگانی که در مواقع بحرانی با شدت عمل وارد کار می‌شود و معمولا قدرتمندترین و ورزیده‌ترین نیروها در آن به کار گرفته می‌‌شود. لباس مخصوص یگان ویژه که درون خود یگان امداد را دارد، سیاه و شلوار و پیراهن آن یکدست است. این لباس طوری طراحی شده که با سرعت و با یک زیپ بلند پوشیده شود. اما گشت‌های ارشادی که بر سر چهارراه‌‌ها و میادین شهر دیده می‌شوند، بخشی از پلیس مبارزه با مفاسد اخلاقی و اجتماعی هستند؛ هرچند که نیروی انتظامی می‌گویند از بخش‌های مختلف پلیس، استفاده شده است.

یک بخش از طرح ارتقای امنیت اجتماعی نیز برخورد با اراذل و اوباش بود که این بخش از سوی پلیس اطلاعات و امنیت و با عملیات یگان ویژه به اجرا گذاشته شد. لباس سبزرنگ ماموران نیروی انتظامی معمولا در بخش‌های مختلف این نیرو یک شکل است و با توجه به فصل سرد و گرم تغییر می‌کند. البته، پیراهن ماموران راهور با راهنمایی و رانندگی سفیدرنگ، لباس ماموران مرزبانی پلنگی روشن و لباس‌های یگان‌های ویژه به کلی متفاوت است. فرم لباس‌های پلیس در پایان سال گذشته تاحدودی بسته به نوع فعالیت‌های ماموران تغییر کرد.قانون نیروی انتظامی که در سال ۷۰ به تصویب مجلس رسید و یک سال به دولت فرصت داد تا نیروی انتظامی را شکل دهد، نیروی انتظامی را سازمانی مسلح در تابعیت فرماندهی کل قوا و وابسته به وزارت کشور معرفی کرده است. بر این اساس، وزارت کشور تنها مسوول تدارک و تامین نیروی انتظامی است و انتصاب فرمانده نیرو و فرماندهان بخش‌های مختلف آن برعهده رهبری است.