دو آجر را باید با دقت روی هم نهاد

آجر قطعه‌ی معماری است. آجر آجر می چینیم تا چیزی برافرازیم و بنیان نهیم. به تعبیر آندو: حیات در اجزا می باشد، سکنا می گزیند. اصولا هر بنایی اجتماع عظیم ذرات، قطعه ها و بنیان هاست، …

آجر قطعه‌ی معماری است. آجر آجر می چینیم تا چیزی برافرازیم و بنیان نهیم. به تعبیر آندو: حیات در اجزا می باشد، سکنا می گزیند. اصولا هر بنایی اجتماع عظیم ذرات، قطعه ها و بنیان هاست، و شاید اکثریت عظیمی از بناها، اجتماع عظیم آجرها. این امر شاید وسواس جزئیات را نشان می دهد، آن گونه که میس دچارش بوده: خدا در جزئیات است. روی هم نهادن، آغاز و گوهر معماری است. معماری در روی هم نهادن می آغازد. روی هم نهادن، همانا ساختن و تاسیس کردن است. جایی که روی هم ننهیم، مکانی نیست. برهوت است و بی جایی. ما انسان که روی هم می نهیم، مکان می سازیم. از این رو وجه اصیل مکان، ساختن است. روی هم نهادن آغاز معماری است. اما آیا هر روی هم نهادنی؟

هر روی هم نهادنی یا هر ساختنی به معماری نمی انجامد. از روی هم نهادن تا معماری، بسی فاصله است که باید پر شود. میس در وصف گونه ی روی هم نهادن از تعبیر carefully بهره می جوید. این لفظ بر امری دو وجهی اشاره دارد. معنای این لفظ، هم دقت است و هم احتیاط.

دقت، با حساب شدگی، سنجیدگی، دقیق بودگی، درستی، و از این دست نسبت دارد. آن چه دقیق است، درست و سنجیده است. ساعت دقیق ساعتی است که با میزان ساعت ِمیزان برابر است. در این نوع دقت، وجهی علمی و تحصلی حاکم است. علوم دقیقه، علومی اند که در آن ها دقت علمی و سنجیدگی حاکم است، در مقابل صنایع ظریفه، که اصالت و نهاد آن ظرافت است.

آن دو آجر را باید با دقت روی هم نهاد. بنا و ساختمان باید به دقت ساخته شود. به تعبیر مثل معروف: خشت اول گر نهد معمار کج/ تا ثریا می رود دیوار کج. بنای استوار، بنایی است دقیق و سنجیده. این وجه ساختن، وجه تکنولوژیک معماری است. این دقت، از محاسبه، سازه، مقاومت، بار، باد و از این قبیل می گوید.

اما ساختن در اینجا متوقف نمی شود. ساختن تا اینجا در بنا نهادن (building) می ماند. وجه دیگر روی هم نهادن، به دوراندیشی، ملاحظه، هوشیاری و مواظبت اشاره دارد. ما دو قطعه ی آجر را محتاطانه و دوراندیشانه روی هم می نهیم.

http://thirdlayout.persianblog.ir/