از تکنولوژی تلفن همراه غفلت کردیم ارتباطات باند وسیع را دریابیم

با همگانی شدن استفاده از سرویس های مخابراتی, آنچه که از اهمیت بالایی برخوردار شده است, دسترسی همگانی به سرویس های باند وسیع است

در نوشتار حاضر، مفهوم " باند وسیع " ، مسائل مرتبط با آن و تکنولوژی‌هایی را که دسترسی به پهنای باند زیاد را ممکن می‌سازند، مرور می‌کنیم. در انتها نیز درباره نحوه برخورد کشور ما با مسألة " باند وسیع " تحلیلی ارائه خواهیم داد:

مفهوم " باند وسیع "

پویایی بازار مخابراتی، نیازمند وجود تنوع در سرویس‌های مخابراتی و نیز حضور ارائه‌کنندگان گوناگون برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت این سرویس‌ها است. چنین وضعیتی وقتی فراهم می‌شود که زیرساخت مخابراتی قادر به حمل ترافیک‌های با پهنای باند زیاد باشد. این مسأله در سال‌های اخیر منجر به ظهور مفهوم " باند وسیع " در ادبیات مخابراتی شده است. واژه " باند وسیع " به اتصالات اینترنتی " همیشه‌متصل " گفته می‌شود که پهنای باندی بیش از اتصالات تلفنی ( dial up ) در اختیار کاربر می‌گذارند و از طریق آنها، سرویس‌ها و کاربردهای روز ارتباطی با حداقل اتلاف وقت به کاربر ارائه می‌شود.

توصیه‌نامه شماره I.۱۱۳ ‌ اتحادیه جهانی مخابرات، سرعت‌های انتقال سریع‌تر از ۱،۵ مگابیت‌برثانیه را " باند وسیع " می‌نامد. برخی کارشناسان، سرعت‌های بیش از ۲۵۶ کیلوبیت‌برثانیه را " باند وسیع " می‌دانند. از آنجا که تکنولوژی‌های ارائة پهنای باند وسیع در حال توسعه و پیشرفت مداوم هستند، حد نهایی این تعریف دائماً در حال تغییر است.

ارتباطات " باند وسیع " ، جهش بزرگ آینده

ارتباطات باند وسیع، با روندی که در رشد آنها مشاهده می‌شود، رؤیای همگرایی سرویس‌های پخش تلویزیونی، تلفن ثابت، اینترنت و تلفن همراه را محقق می‌سازند. پیش‌بینی می‌شود که با همگانی شدن ارتباطات باند وسیع، موج جدیدی در توسعة بازارهای مخابراتی ایجاد شود؛ بر اساس برآوردها، بازار مخابراتی، صرفنظر از جهش‌هایی که در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت به وقوع می‌پیوندد، به یک رشد ثابت رسیده است. عاملی که م نجر به جهش بزرگ در این روند می‌شود (از همان نوعی که ظهور پدیدة تلفن همراه و اینترنت به وجود آورد)، ارتباطات باند وسیع است.

وضعیت جهانی ارتباطات " باند وسیع "

در ابتدای سال ۲۰۰۳، در حالیکه تعداد کاربران تلفن ثابت در جهان، ۱،۱۳ میلیارد نفر و تعداد کاربران تلفن همراه ۱،۱۶ میلیارد نفر بوده است، تعداد کاربران "باند وسیع"، فقط ۶۳ میلیون نفر بوده است. از بین تکنولوژی‌های "باند وسیع"، خطوط DSL ‌ همچنان بیشترین استفاده کننده را دارد. بعد از آن، به ترتیب مودم‌های کابلی، شبکه‌‌های محلی ( LAN )، دسترسی بدون‌سیم ثابت ( FWA )، شبکه‌‌های محلی بدون‌سیم ( WLAN ) و تکنولوژی‌های ماهواره‌ای قرار دارند. ۹۸ درصد اتصالات "باند وسیع" به صورت سیمی انجام می‌شود؛ در این اتصالات سیمی، نقش عمده بر عهدة خطوط DSL ‌ و مودم‌های کابلی است. در آمریکای شمالی اکثر کاربران "باند وسیع" از مودم‌های کابلی و در مقیاس جهانی، بیشتر آنها از خطوط DSL ‌استفاده می‌کنند. در حال حاضر، از لحاظ تعداد کاربران اتصالات "باند وسیع"، کشور کره با ضریب نفوذ ۹۳ درصد در ردة اول قرار دارد. در سایر کشورها نیز موج استفاده از سرویس‌های "باند وسیع" در حال وقوع است. بر اساس گزارش‌ها، رشد این روند در کشور چین بیش از سایر کشورها مشاهده می‌شود.

انواع مختلف دسترسی "باند وسیع"

۱- زوج‌سیم مسی

زوج‌سیم مسی قدیمی‌ترین تکنولوژی انتقال اطلاعات است. در مقایسه با سایر تکنولوژی‌های انتقال اطلاعات سیمی، این تکنولوژی دارای کمترین پهنای باند است. برای استفادة بهینه از پهنای باند زوج‌سیم مسی، روش‌های‌ جدید کدینگ مطرح شده است؛ این روش‌ها با نام کلی DSL ‌ شناخته می‌شوند. البته، در استفاده از این خطوط، فقط ۴۰ درصد مشترکان متصل به یک مرکز سوئیچ قابل تجهیز به این نوع تکنولوژی هستند. علاوه ‌بر آن، در حال حاضر، انواع مختلفی از خطوط DSL مورد استفاده قرار می‌گیرند که هرکدام توانایی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند. برای کاربرهای خانگی، نوع خاصی از DSL با نام " DSL نامتقارن " ارائه می‌شود که یک سرویس بهینه‌شده برای این کاربران است. " DSL نامتقارن " توانایی ارائة پهنای باند ۸ مگابیت‌برثانیه را از شبکه به مشترک و پهنای باند ۱ مگابیت‌برثانیه را از مشترک به شبکه دارد. برای شرکت‌های کوچک و متوسط، " DSL متقارن " به‌کار می‌رود که پهنای باندی در حدود ۲ مگابیت‌برثانیه را برای هر دو جهت مشترک به شبکه و بالعکس ارائه می‌کند.

۲- کابل هم‌محور

اولین کاربرد گستردة کابل‌های هم‌محور ( coaxial )، در ارائة سرویس‌های تلویزیون کابلی بوده است. به دلیل اینکه این تکنولوژی اساساً و از ابتدا برای ارائة سرویس‌های تلویزیون آنالوگ به کار می‌رفته است، قابلیت انتقال دوطرفة اطلاعات را ندارد. در مقایسه با تکنولوژی فیبرهای نوری، کابل هم‌محور هیچگونه مزیتی ندارد؛ ولی چون برای تحقق شبکة تلویزیون کابلی، سرمایه‌گذاری زیادی انجام شده است و کابل‌کشی مجدد هم سرمایه و وقت زیادی را می‌طلبد، ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی ترجیح می‌دهند که از همان شبکة کابلی استفاده کنند؛ به این منظور، باید تغییراتی در سیستم‌های انتهایی داد تا برای انتقال دوطرفة اطلاعات قابل استفاده باشند. این روند به طور جدی در کشور ایالات متحده در حال پیگیری است. البته در کشور ما استفادة قابل توجهی از کابل هم‌محور صورت نگرفته است و طبعاً چنین مشکلاتی هم وجود ندارد.

۳- فیبر نوری

در میان کلیة تکنولوژی‌های انتقال اطلاعات، فیبر نوری دارای بیشترین پهنای باند است. با پیشرفت تکنولوژی‌های فیبر نوری، روی هر طول موج فیبر نوری می‌توان داده‌ها را با سرعت حدود ۸۰ گیگابیت‌برثانیه ارسال کرد. ارسال چندین طول موج روی فیبر با استفاده از تکنولوژی DWDM ‌ نیز دسترسی به پهنای باند در حد چند ترابیت‌برثانیه را ممکن کرده است. به یقین می‌توان گفت تا مدت‌ها برای انتقال اطلاعات پرسرعت، جایگزینی برای فیبر نوری یافت نخواهد شد. با توجه به پهنای باند نامحدود فیبر نوری، عامل اصلی در محدود شدن سرعت انتقال در سیستم‌های مخابراتی امروزی، محدودیت پهنای باند سیستم‌های سوئیچینگ الکترونیکی انتهایی و نیز محدودیت سرعت پردازش پروسسورها است. به همین دلیل، انجام پردازش و سوئیچینگ در حوزة نوری، به عنوان مسألة مرزی در این زمینه مطرح است.

۴- نسل سوم شبکه‌های مخابرات سیار سلولی

نسل کنونی شبکه‌های مخابرات سیار سلولی (نسل ۲) قابلیت ارسال اطلاعات "باند وسیع" را ندارد. با ظهور شبکه‌های سیار سلولی نسل ۲،۵ ( GPRS )، پهنای باند تا حدودی افزایش یافته است. نسل سوم شبکه‌های مخابرات سیار سلولی ، با استفادة بهینه از باند فرکانسی، پهنای باند مورد نیاز برای بسیاری از سرویس‌های "باند وسیع" امروزی را فراهم می‌کند. با استفاده از این تکنولوژی رویای دسترسی به سرویس‌های "باند وسیع" در همه جا و در هر زمانی محقق می‌شود.

۵- شبکه‌های LMDS

شبکة LMDS یک سیستم مخابراتی "باند وسیع" یک نقطه به چند نقطه است که در محدودة فرکانسی بیش از ۲۰ گیگاهرتز عمل می‌کند. به دلیل ویژگی‌های خاص انتشار امواج در این محدودة فرکانسی، محدوة فضایی که می‌تواند پوشش دهد، حداکثر تا ۱۰ کیلومتر است. در مسیر ارسال سیگنال به سمت مشترک، سیگنال به صورت نقطه به چند نقطه و در مسیر دریافت سیگنال از مشترک، سیگنال به صورت نقطه به نقطه ارسال می‌شود. از این تکنولوژی می‌توان به طور مثال در ارتباط دوطرفة میان شعب یک سازمان استفاده کرد.

---