اخلاقیّات و مدیریت منابع انسانی

فضای اخلاقی و ارزشی یك سازمان به مجموعه ای از ارزش ها, هنجارها, باورها و اقداماتی اشاره دارد كه حاكم بر اقدامات, انتخاب ها و تصمیمات سازمان است

فضای اخلاقی و ارزشی یك سازمان به مجموعه ای از ارزش ها، هنجارها، باورها و اقداماتی اشاره دارد كه حاكم بر اقدامات، انتخاب ها و تصمیمات سازمان است.

از این نظر، «فرهنگ سازمانی» ارتباط مستقیم و نزدیكی با ارزش ها و اخلاقیّات دارد. فرهنگ، ارزش ها و اخلاقیّات سازمان به قدری پایدار و قوی هستند كه با تجدید ساختار و جابجایی افراد كلیدی هم معمولاً دوام می آورند و دستخوش تحوّلات سریع و وسیع نمی شوند. به تعبیر دیگر، جو‌ّ اخلاقی یا فضای سازمان، زمینه ای است كه تصمیم گیری های سازمان در چارچوب آن انجام می شود.

در مجموع به نظر می رسد بتوان مهمترین ارزش های اخلاقی سازمانی را به چهار ارزش زیر محدود كرد:

۱) صداقت:

به معنی شفافیّت است، اما نه به معنی فرو ریختن و منتشر كردن همه جزئیّات اطلاع.

۲) وظیفه شناسی: به معنی وفاداری است، اما گاهی در نقطه ی مقابل وفاداری قرار می گیرد (مثلاً وظیفه شناسی در مقابل قانون، مشتری یا جامعه حتی اگر ظاهراً خلاف وفاداری به سازمان باشد).

۳) احترام و توجه:

حسّاسیّت به تنوّع است، اما با تأكید بر استانداردهای بالا.

۴) انصاف و عدالت:

به معنی رفتار مشابه و یكسان با همه است، اما با قید رفتار متفاوت (مثلاً تشویق) در مورد كسانی كه عملكردهای شایسته و قابل تقدیر دارند.

همانطوریكه در مطالب قبلی هم اشاره شد، از مدیریت منابع انسانی انتظار می رود كه خود «قطب نمای» اخلاقیّات سازمان باشد و با بكارگیری سیستم ها منابع انسانی مناسب و آموزش های لازم از ترویج و تعمیق ارزش ها و موازین اخلاقی در سازمان اطمینان حاصل نماید.

از مدیران سازمان ها نیز انتظار می رود در پایبندی به اخلاقیّات و رعایت آنها (توسط خود و كاركنان شان) در همه ی سطوح و همه ی جوانب شجاعت اخلاقی داشته باشند.

شجاعت اخلاقی نقطه ای است كه مدیران، مخاطرات را با تمایل و آمادگی ذهنی لازم برای پذیرش آنها، در چارچوب اصول (ارزش ها) می پذیرند تا اخلاقیّات قربانی نشود...

افشین دبیری