شنبه, ۲۰ بهمن, ۱۴۰۳ / 8 February, 2025
مشکلات گسترش صنعت پتروشیمی در غرب کشور خط اتیلن غرب
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع استراتژیک کشور است که بهعنوان موتور توسعه صنعتی کشور میبایست با رعایت دقیق اصول علمی، اهداف بلندمدت خود را در راستای کسب ارزش افزوده از منابع نفت و گاز، توسعه صنعتی کشور، اشتغالزایی و کسب جایگاه در خورشان کشور در بازارهای بینالمللی تعیین نموده و با تدوین و اجرای استراتژی جامع، توسعه مطلوب این صنعت را جهت دستیابی به اهداف تعیین شده عینیت بخشد.
متاسفانه آنچه در عمل مشاهده میشود با این مسئله در تضاد بوده و بیانگر ضعفی قابل توجه در عرصه مدیریت و برنامهریزی در این صنعت است. گرچه نمیتوان تلاش سختکوشانه متخصصان و مدیران این صنعت را نادیده گرفت، اما باید بیان نمود چنانچه این تلاش شبانهروزی در قالب برنامهها و دستورالعملهای صحیح توسعه صنعت پتروشیمی صورت میپذیرفت این صنعت امروز از جایگاهی بسیار شامخ در عرصه جهانی برخوردار بود. مطلب حاضر به اختصار مشکلات فنی یک نمونه از طرحهای این صنعت را تشریح مینماید که علیرغم تبلیغات وسیعی که از سوی پتروشیمی در خصوص آن صورت میپذیرد، نقاط ضعف چشمگیری را در نحوه برنامهریزی و توسعه صنعت پتروشیمی نمایان میسازد:
● پروژه احداث خط اتیلن غرب
از حدود ده سال پیش طرحی در صنعت پتروشیمی مورد توجه قرار گرفت که به موجب آن صنعت پتروشیمی برپایه تبدیل اتان به اتیلن و سایر مشتقات پایه ریزی شده و با توجه به توسعه میدان گازی پارس جنوبی، اتان استحصالی از این میدان در مجتمعهای اولفین بزرگ به اتیلن تبدیل شود.
برای انجام فرآیندهای بعدی بر روی اتیلن حاصل، دو گزینه مد نظر بود:
الف) ایجاد واحدهای فرآیندی (احداث واحدهای پلی اتیلن) در کنار مجتمعهای بزرگ تولید اتیلن
ب) انتقال اتیلن از طریق خط لوله به نقاط دور دست و احداث واحدهای پلی اتیلن در آن نقاط (مانند خط اتیلن غرب و شرق) در طی ۵ سال گذشته، علی رغم تذکر نقاط ضعف بند (ب) توسط کارشناسان صنعت پتروشیمی، احداث خط اتیلن غرب از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دستورکار قرار گرفت.
اگر چه سابقه اجرای پروژه هایی از این دست در دنیا به نیم قرن قبل باز میگردد، لیکن در این طرح، علاوه برشرایط خاص آب و هوایی و جغرافیایی کشورمان، پیچیدگی ها و مسائل دیگری مطرح است که در سایر پروژه های مشابه در دنیا نظیر آن وجود ندارد.
برخی از مشکلات این طرح عبارت است از:
۱) تغییر غیر کارشناسی تعداد واحدهای پتروشیمی در مسیر خط لوله
در طرح ابتدایی خط اتیلن غرب که توسط شرکت تکنیپ آلمان ارائه شده است، در کل ۱۶۱۲ کیلومتر خط لوله، ۷ ایستگاه کمپرسور و ۵ واحد در نظر گرفته شده بود، اما پس از اتمام طراحی، متاسفانه به دلیل فشارهای سیاسی استانداران و نمایندگان استانهای واقع شده در مسیر خط لوله، تعداد واحدهای پتروشیمی این خط از ۵ واحد به ۱۲ واحد رسید. در طول این مدت، تعداد واحدها و ظرفیت آنها شاهد تغییرات زیادی بود، بطوریکه در حال حاضر پس از گذشت چهار سال از عقد قرار داد، هنوز هم تعداد واحدها به طور دقیق مشخص نشده است.
۲) ناهماهنگی در احداث بخشهای مختلف خط لوله:
از زمان اجرایی شدن طرح، به دلیل نبود پیمانکاری که توانایی احداث کل خط لوله را داشته باشد، مسیر خط لوله به ۱۴ بخش تقسیم شده و قرار شد که با برگزاری مناقصات، ۱۴ پیمانکار برای این منظور شناسایی شود. ولی تا کنون تنها ۹ پیمانکار، کار احداث خط لوله را آغاز کردهاند و با توجه به اینکه تاریخ اتمام طرح بهمن ۱۳۸۸ می باشد، وضعیت ۵ بخش باقیمانده از خط لوله، هنوز نامشخص است.
۳) نا هماهنگی زمانی در مراحل تکمیل واحدهای پتروشیمی با پیشرفت احداث خط لوله:
بر طبق پیش بینی ها، طرح اتیلن غرب باید تا سال ۱۳۸۸ به پایان برسد و این در حالیست که با بررسی وضعیت پیشرفت ساخت واحدهای پتروشیمی مربوطه، این امر بعید به نظر می رسد. به عنوان مثال واحد پتروشیمی کرمانشاه با ۳۵ درصد پیشرفت در کنار پتروشیمی کردستان قرار دارد که فقط زمین آن خریداری شده، یا پتروشیمی تبریز که هنوز تصمیم ساخت آن قطعی نشده، یا پتروشیمی همدان که بایستی به دلایل فنی تغییر موقعیت داده و از کیلومتر ۱۰۰ به کیلومتر ۷۰ انشعاب انتقال بیاید. مابقی واحدها هم وضعیت بهتری از وضعیت واحدهای فوق نداشته، ضمن اینکه عقب ماندن از برنامه زمان بندی تعیین شده برای احداث خط لوله، مشکل دیگری علاوه بر مشکلات گفته شده می باشد.
۴) نبود یک مطالعه اقتصادی (BP) مناسب، متناسب با پروژه مذکور:
در حالی که پروژه های بسیار کوچکتر در مقایسه با پروژه اتیلن غرب، دارای چندین طرح پیش مطالعه و مطالعه اقتصادی(PFS, FS) می باشند، طرح اقتصادی مناسبی برای خط اتیلن و حتی واحد های آن وجود ندارد. جالبتر اینکه سرمایه گذاری بخش خصوصی بر روی این پروژه (طبق گفته این سرمایه گذاران)، نه بر اساس مطالعات اقتصادی که تنها بر اساس وعده مسئولین وقت پتروشیمی مبنی بر اقتصادی بودن این طرح صورت گرفته است.
۵) تاخیر در اجرای طرح تامین خوراک واحدها
طبق گزارش کارشناسان، در حالی که عملیات احداث خط اتیلن غرب و برخی واحدهای پتروشیمی خط، نظیر پتروشیمی کرمانشاه از حدود ۳۵ درصد پیشرفت کار برخوردار است، احداث واحد الفین یازده (کاویان) که تامین بخش عمدهای از خوراک این خط را عهدهدار است تنها ۹ درصد پیشرفت داشته است. تغییر در انتخاب پیمانکار و عقد قرارداد این واحد، حداقل ۶ ماه تاخیر برای صنعت پتروشیمی به ارمغان آورده است و حتی اگر واحد الفین ۱۱ با تاخیرات اجرایی مواجه نشود، در انتهای کار یک خط اتیلن به همراه تعدادی واحد پتروشیمی خواهیم داشت که حداقل بمدت ۶ ماه معطل خوراک خواهند بود و هزینه استهلاک و خواب سرمایه را برای کشور به همراه میآورد.
۶) احتمال بروز مشکلات فنی
همانطور که گفته شد، آنچه که خط اتیلن غرب ایران را از دیگر خطوط اتیلن دنیا متمایز می کند، شرایط فیزیکی و فنی- اقتصادی آن می باشد، که در ذیل به چند مورد از آن اشاره می شود
۶-۱) عدم انعطافپذیری خط در خصوص خوراک
با توجه به طولانی بودن خط لوله و وجود۱۲ انشعاب بر سر راه خط و با توجه به نوسانات شدید دبی(میزان خوراک)، واحدها نیازمند سناریوهای مختلفی از نظر تامین و مصرف خوراک بوده که در این پروژه به این امر توجه نشده و هیچ طراحی دینامیکی برای برداشت اتیلن موجود در خط در هنگام بروز مشکل وجود ندارد. این امر باعث کمبود خوراک در واحدهای پتروشیمی، یا از کار افتادن کل خط به علت بروز مشکل در قسمتی از خط، و یا افزایش فشار اتیلن تزریق شده به خط و افزایش دبی و در نهایت وارد آمدن فشار به واحدهای انتهایی خواهد شد.
۶ -۲) شرایط ویژه جغرافیایی خط:
این خط دارای تغییرات دمایی بسیار شدید از ۶۰ درجه سانتیگراد در خوزستان، تا دمای ۳۰- درجه سانتیگراد در نقاط سرد سیر زاگرس ( دامنه گرمایی ۹۰درجه ) و تغییر ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا تا ارتفاعات رشته کوه های زاگرس می باشد. این درحالی است که خط اتیلن کانادا ، به عنوان بزرگترین خط اتیلن دنیا ، با دامنه گرمایی حداکثر۴۰ درجه (از ۳۰- تا ۱۰+) و اختلاف ارتفاع حداکثر ۵۰۰ متر مواجه است. این مسئله موجب بروز مشکلات فنی بسیاری از جمله اختلاف فشار قابل توجه در خط میشود.
۶-۳) پدیده نشت اتیلن و واکنش خود اشتعالی در خط :
این پدیده که منحصر به خطوط اتیلن میباشد، زمانی رخ می دهد که مقدار اکسیژن خط لوله (پس از راه اندازی) بیش از ppm۲ بوده و یا قسمتی از لوله بنا به دلایلی( فرسودگی لوله، خوردگی، جوش بی کیفیت.و...) دچار نشتی شود، که پس از ترکیب اکسیژن با اتیلن و رسیدن به فشار و دمای خط، حالت انفجاری به خود گرفته و مانند یک بمب زیر زمینی عمل می کند؛ بطوریکه اگر این پدیده رخ دهد تمام خط لوله به علت پیشروندگی شعله اتیلن و موج انفجار ایجاد شده به طور متوالی منفجر خواهد شد و تبعات انسانی قابل توجهی را نیز در پی خواهد داشت.
نکته مهم دیگر اینکه، علیرغم حیاتی بودن و اهمیت بسیار زیاد مسئله، حساسیت لازم در زمینه انتخاب تکنولوژی صورت نگرفته است .
۶-۴) عدم تعریف روش مناسب برای تمیز کردن، خشک کردن و تخلیه اکسیژن و هوای موجود در خط لوله:
برای تخلیه هوای داخل خط (به خصوص اکسیژن) معمولا از گاز نیتروژن استفاده می شود که تامین این مقدار گاز نیتروژن بسیار مشکل و هزینه بر خواهد بود. علاوه براین، دما و فشار نیتروژن به علت نوسانات زیاد به سرعت تغییر کرده و باعث آسیب دیدن خط لوله و پوشش های داخلی و خارجی آن می شود.
عدم تعریف دستورالعمل مناسب برای سیستم توپک رانی و نبود اطلاعات دقیقی از میزان تشکیل پلیمر، باعث شده است که تعیین میزان پلیمر تشکیل شده باروش سعی و خطا صورت بگیرد که به این ترتیب صدمات گفته شده به خط شدیدتر نیز خواهد شد.
۶-۵)وجود نوسانات زیاد ارتفاع در طول مسیر خط و تحمل هزینه های بالای جلوگیری از دوفازی شدن جریان (تشکیل قطرات مایع در داخل جریان گاز):
طبق نمودارهای فشار دما اگر دمای اتیلن پایین تر از ۹ درجه سانتیگراد برسد (که در مناطق سرد سیر احتمال آن وجود دارد) در هر فشار عملیاتی، اتیلن به صورت دو فازی شده و برای ورود به کمپرسورها مشکل زا خواهد بود؛ لذا باید دمای سیال را قبل از ورود به کمپرسور با گرمکن های ویژهای بالا برد که هزینه سوخت و یا برق این گرمکنها بسیار زیاد خواهد بود. ضمن اینکه گاز اتیلن در این محدوده فشاری (۶۰ تا۹۰ بار ) تا ۴ برابر افزایش چگالی خواهد داشت که خود این امر نیز بر مشکلات طراحی خواهد افزود و اگر مسائل ایمنی لحاظ نشود ترکیدگی و انفجار ناگهانی لوله در زمان کاهش ارتفاعات شدید امری بسیار محتمل خواهد بود.
۶-۶) تشکیل پلیمر در طول خط و عدم پیش بینی های لازم برای مقابله با این مشکل:
از دیگر مشکلات خطوط اتیلن در دنیا، مسئله تشکیل پلیمر در طول خط می باشد. این امر به خاطر وجود ذرات آهن موجود در خط لوله، شرایط فشاری و دمایی خط، زمان ماندگاری اتیلن (در ایران حدوداً ۹ روز) و خاصیت راکتور لوله ای بودن خط می باشد.
این امر باعث افزایش اصطکاک خط و به تبع آن افزایش افت فشار در مسیر خط لوله می شود که برای جبران آن باید توان کمپروسورها را افزایش داد. البته مشکل به همین جا ختم نمی شود و به مرور زمان لایهای پلیمری در کف لوله تشکیل شده و باعث کاهش راندمان خط می شود. این موضوع در سال ۱۹۹۶ در خط اتیلن انگلستان رخ داد و باعث کاهش ۵۰ درصدی راندمان خط شد.
۷) نبود یک ناظر اصلی (Management cotractor) واحد برای کل طرح:
با توجه به اینکه ساخت این طرح توسط ۱۴ پیمانکار انجام می شود، وجود یک ناظر واحد و مشرف بر کل طرح بسیارضروری می باشد؛ چرا که هماهنگ کردن قسمت های مختلف چنین پروژهای با این حجم سرمایهگذاری، امری بسیار مشکل می باشد و نمی توان هر قسمت را جداگانه به یک پیمانکار سپرد و نظارت بر آن هم توسط ناظرهای مختلف انجام پذیرد.
بر طبق اطلاعات موجود، پیش بینی شده است که شرکتی انگلیسی به نام Jpkenyn کار طراحی مجدد این خط را با هزینه ای معادل ۱۲ میلیارد تومان انجام دهد. اینکه چقدر این شرکت بر روی طراحی خطوط اتیلن تجربه دارد و یا ۵ بار طراحی برای یک خط (یک بار تکنیپ، ۳ بار انرژی پایدار و یک بار Jpkeny ) چه نتایجی جز تزلزل در تصمیم گیری، نبود اطمینان کافی به طرف ایرانی (انرژی پایدار) و از دست دادن زمان و هزینه در پی دارد، سوالی است که باید مسئولان به آن پاسخ دهند.
۸) مسأله مهم بازار:
محصولات تولیدی این خط شامل حداقل ۲ میلیون تن پلیمرهای پلیاتیلن و PVC و حداقل ۵۰۰ هزار تن سایر مواد شیمیایی است. طبق مطالعات آیندهپژوهی در حوزه بازار محصولات پلیمری، تا هنگام راهاندازی این طرحها (حدود سه سال آینده) با توجه به سایر طرحهای موجود در عسلویه و ماهشهر و آهنگ کند رشد صنایع پاییندستی، بازار داخل اشباع شده و بازار صادراتی پیشرو نیز تنها بازار دو کشور عراق و ترکیه خواهد بود. بازار ترکیه بدلیل نوع صنایع مکمل و پاییندستی، بسیار پیچیده بوده و نیازمند گریدهای ویژهای از پلیمرهای مذکور میباشد. بازار عراق نیز با توجه به مسائل سیاسی، بازار چندان روشن و شفافی نخواهد بود. لذا ایجاد این خط نیازمند مطالعه و تدوین استراتژی بازار است تا محصولات تولیدی بدلیل تحمیل هزینههای اضافی جهت بازاریابی (هزینه انتقال، تبدیل و غیره) همچنان صرفه اقتصادی داشته باشد.
۹) طراحی غیر بومی
از موارد چالش بر انگیز که در خط اتیلن غرب باید به آن اشاره نمود، طراحی محصول خروجی و انتخاب کاتالیست بر مبنای نوع خوراک انتخابی شرکت Basell بوده است. در صورتیکه در قرار داد ذکر این نکته از موارد واجب و اساسی بوده است که طراحی محصول و انتخاب کاتالیست بر اساس کیفیت خوراک انتقالی از مبادی عسلویه و گچساران به هر یک از پتروشیمی های مسیر بایستی انتخاب گردد. این مشکل در آینده، پتروشیمی را با مسائلی همچون کاهش راندمان کاتالیست و در نتیجه افزایش مصرف کاتالیست، عدم تطابق محصول خروجی با گارانتی های مورد نظر لیسانسور، افزایش قیمت تمام شده محصول، عدم دسترسی به بازارهای کشورهای اروپایی جهت صادرات، هزینه های بسیار گزاف در خرید دستگاههای جداسازی و غیره، دست به گریبان خواهد کرد.
۱۰) نگرانی سرمایه گذاران:
طبق اخبار موجود در ماههای اخیر، بدلیل انتقادات کارشناسی وارده بر خط، برخی سرمایهگذاران پتروشیمی باختر (مسئول احداث پتروشیمیهای خط اتیلن) دچار نگرانیشده و نسبت به فروش سهام و بازپسگیری سرمایه خود اقدام نمودهاند.به تازگی اخباری در این خصوص در رسانههای کشور منعکس شده و احتمال کاهش مجدد تعداد واحدهای خط را بدلیل مخاطرات سرمایهگذاران مطرح ساخته است. این مسئله چنانچه وارد مراحل جدیتری شود، مشکلات فراوانی را پیشروی دولت خواهد گذاشت که سرمایه عظیمی را بهعنوان سوبسید خط لوله اختصاص داده و در مرحله بعد میبایست اعتبارات جدیدی را بهعنوان جایگزین سرمایه سرمایهگذاران واحدهای پتروشیمی مورد نظر اختصاص دهد.
حال با این همه تغییرات و مشخص نبودن ابتدایی ترین مسائل طراحی و همچنین سهم بالای سرمایه گذاری بخش خصوصی در این طرح و نبود بازار های تضمین شده، چگونه می توان به سودده بودن این طرح امیدوار بود؟
● پیشنهادات به منظور بهینهسازی سرمایهگذاری صورت گرفته در خط
مطمئنا تعطیل کردن پروژه اتیلن غرب چیزی جز از بین بردن وقت و هزینه و ساعت ها تلاشی که برای آن انجام شده است، برای کشور به همراه نخواهد داشت و اکنون که بخشی از کار احداث هم انجام شده است، بهترین کار، بهینه کردن آن می باشد. در همین راستا، در پیشنهادهای زیر سعی شده است تا با کمترین هزینه، طرح را از حالت موجود به یک طرح پویا و اقتصادی که منافع ملی کشور را هم پوشش میدهد و موجب توسعه صنایع پایین دستی نیز میشود، تبدیل کرد.
۱) ایجاد صنایع مکمل (SMEs):
همان طور که بارها گفته شده است خط اتیلن غرب و واحدهای در نظر گرفته شده آن به خودی خود تاثیر چندانی بر اقتصاد و اشتغال کشور نخواهند داشت. آنچه که میتواند این خط و واحد های آن را به موتور محرک توسعه صنعتی مناطق غرب کشور مبدل سازد، توجه به توسعه صنایع پایین دستی آن در استان های مربوطه است.
به عنوان مثال خط لوله اتیلن Muchsmunster - Gendorf در آلمان به طول ۱۲۰ کیلومتر، اتیلن را از واحد های تولید کننده آن در Muchsmunster گرفته و به پارک صنعتی Gendorf در منطقهBavaria میبرد. در این پارک، ۱۴ واحد بزرگ صنعتی و ۱۵۰۰ نوع محصول تولید می شود.
پتروشیمی های منشعب شده از خط اتیلن غرب که از خوزستان، لرستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، همدان و کردستان میگذرد، در صورت انتخاب هوشمندانه، فرصتی تاریخی را در جهت تحقق سیاستهای ارزشمند کارآفرینی فراهم خواهد کرد. لذا با توجه به همکاری Basell در ارائه دانش فنی و طراحی واحدها، میتوان طرح گسترش صنایع پایین دستی پتروشیمی در درون استانهای فوق الذکر را در امتداد خط اتیلن غرب، با مشارکت شرکت Basell و یا دیگر طرفهای خارجی توانمند در این حوزه، تعریف و اجرایی نمود. این طرح علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، موجب ایجاد ارزش افزوده بر پایه تولید محصولات پتروشیمی خواهد شد. در روزهای اخیر مذاکراتی نیز از سوی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با شرکت مذکور صورت پذیرفته که برای اجرایی شدن، نیازمند عزم جدی مدیران ارشد این صنعت میباشد. الگوریتم ذیل، راه کار اجرایی برای رسیدن به این مقصود است که از سوی کارشناسان این شرکت ارائه شده است:
الف) انجام مطالعات استانی بهعنوان مسئولیت طرف ایرانی، شامل بررسی، اخذ اطلاعات دقیق و تحلیل پارامترهای میدانی هر استان، شامل منابع انسانی (نیروهای فعال، آموزش دیده و غیر فعال)منابع سختافزاری ()، شهرکهای صنعتی، حمل و نقل، آب، برق، سوخت و غیره )شهرکهای صنایع پاییندستی پتروشیمی موجود و ثبت شده، مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، حساسیتهای اجتماعی و مقررات زیستمحیطی، بازارهای محلی و منطقهای بر مبنای فرهنگ مشتریان و مزایای جغرافیایی و طبیعی، قوانین و زیرساختهای هر استان)
این مطالعات با همت متخصصان جوان و متعهد صنعت پتروشیمی بهصورت نمونه بر روی استانهای مازندران و لرستان صورت پذیرفته اما پس از تغییرمدیریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی مورد کم توجهی واقع شده و بلااستفاده مانده است.
ب) همکاری در مطالعات و ارائه خدمات از سوی طرف خارجی در خصوص پتانسیل بازارهای جهانی، مشخص نمودن بازارهای هدف، تعریف سبد محصولات، کاربردها، نیازها و ظرفیت حال و آینده، ارائه خدمات بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش، همکاری در استقرار دانش فنی لازم برای بنگاههای کوچک و متوسط هر استان و کمک به بومیسازی دانش فنی.
۲) تدوین طرح تجاری طرح ها:
همکاری مشترک طرف ایرانی و خارجی به منظور ارزیابی فنی، اقتصادی و مالی طرحها و تدوین طرح تجاری، تلاش برای جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی، آموزش، ارائه خدمات فنی و مهندسی و تلاش برای توسعه محصول واحدها و توسعه بازارهای داخلی و خارجی
۳) جدا شدن انشعاب گچساران از خط اصلی :
باتوجه به ویژگی های جغرافیایی این مسیر و احتلاف ارتفاع شدید و و صعب العبور بودن مسیر، پیشنهاد می شود که یا انشعاب کچساران از خط حذف شود ویا این واحد تنها خوراک سه واحد دهدشت، ممسنی و بروجن را تامین نماید، تا هم از بار خط اصلی کاسته شود و هم مشکلات احتمالی دو خط بر روی هم تاثیر نگذارد.
۴) انتخاب ناظر اصلی (MC) مناسب برای طرح:
با توجه به تجربه ۴ ساله شرکت مهندسی و توسعه انرژی پایدار و آگاهی طراحان این شرکت با مشکلات این پروژه، پیشنهاد می شود تا به جای سپردن و چک کردن طرح توسط یک شرکت خارجی دیگر که مستلزم صرف وقت وهزینه زیاد می باشد، از یک شرکت خارجی با تجربه در زمینه MC خطوط اتیلن در دنیا (که تعدادشان هم در دنیا کم نیست مانند HIMA آلمان یا شرکت های دیگر) به عنوان مشاور در کنار شرکت ایرانی پایدار استفاده شود تا هم از تجربیات این شرکت خارجی استفاده شده و هم انتقال تجربه به شرکت ایرانی برای انجام این پروژه و پروژه های آتی چه در ایران و چه در سایر نقاط دنیا امکانپذیر شود.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست